Catalyst ma już 5 lat – podsumowanie rynku obligacji

Rynek CATALYST został uruchomiony 30 września 2009 roku. W ciągu tych pięciu lat polski rynek kapitałowy bardzo się rozwinął i pomimo kilku wpadek można uznać, że uruchomienie rynku publicznego dla obligacji korporacyjnych, komunalnych i spółdzielczych pod marką Giełdy Papierów Wartościowych to jeden z największych sukcesów GPW.
 
Jak zmieniał się rynek obligacji na przestrzeni lat?
 
Pierwsze trzy lata rozwoju rynku, tj. od 2009 do 2011 roku były bardzo dynamiczne, wartość obrotów, liczba zawieranych transakcji oraz wartość emisji rosły lawinowo, co zostało przedstawione na poniższych wykresach. Liczba notowanych serii instrumentów w pierwszym okresie działalności CATALYST wynosiła 35, liczba autoryzowanych przy CATALYST serii 12, a ich całkowita wartość emisji ponad 10,6 mld zł, podczas gdy w następnym roku wartość emisji niemalże podwoiła się i wyniosła ponad 21,5 mld zł. W tym czasie na rynku zadebiutowało 47 emitentów. 

Wykres 1. Wartość emisji notowanych na CATALYST w latach 2011 – 2014
Wartość emisji na CATALYST 2011-10.2014_2
Rok 2011 był rekordowy pod względem przyrostu wartości notowanych emisji, ponieważ od tego roku na CATALYST trafiły obligacje Skarbu Państwa, dzięki temu wartość notowanych emisji wyniosła ponad 531,6 mld zł. W kolejnych latach wartość emisji stopniowo rosła, jednak już nie w takich znaczących rozmiarach i wynosiła odpowiednio ponad 567 mld zł  w 2012 roku oraz prawie 620 mld zł w 2013 roku. W 2014 roku nie zanosi się na dalszy wzrost jaki miał miejsce dotychczas, ponieważ na koniec października wartość notowanych emisji wynosiła niewiele ponad 537 mld zł – jest to związane m.in. z tym, że wiele emisji obligacji skarbowych miało określony termin zapadalności na pierwsze półrocze 2014 roku, a dotychczasowa ilość nowych emisji papierów skarbu państwa wprowadzanych na CATALYST nie pozwoliła wyrównać poprzedniego poziomu. Warto w tym miejscu podkreślić, że wartość emisji obligacji korporacyjnych od 2009 roku stale wzrasta, co można zaobserwować na poniższym wykresie.

Wykres 2. Wartość emisji obligacji korporacyjnych notowanych na Catalyst w latach 2009 – 2014
Wartość emisji obligacji korporacyjnych na Catalyst_2
Więcej emitentów + więcej emisji = większa płynność

Można także zauważyć pozytywny trend pod względem liczby transakcji sesyjnych, które na przestrzeni pięciu lat rosły bardzo szybko. W tym przypadku rok 2014 cały czas ma szansę stać się rekordowym, ponieważ w zeszłym roku ilość transakcji wyniosła niewiele ponad 60.000, a na koniec października tego roku zanotowano prawie 54.000 transakcji, gdzie w samym tylko październiku 2014 roku miało miejsce ponad 6.500 transakcji. Wskazuje to na coraz większą rozpoznawalność i zainteresowanie rynkiem CATALYST, a w konsekwencji może przełożyć się na większy wzrost płynności instrumentów. Liczba emitentów oraz liczba notowanych serii stale wzrasta. Stan na koniec października wynosi 203 emitentów oraz 516 notowanych serii instrumentów finansowych.

Wykres 3. Liczba emitentów oraz liczba serii notowanych na CATALYST w latach 2009 – 2014
Liczba emisji i liczba emitentów
Catalyst w podziale na instrumenty finansowe

Wartości emisji instrumentów notowanych w podziale na poszczególne rodzaje instrumentów zaprezentowanych poniżej obrazuje, że na rynku pod względem wartości emisji zdecydowanie dominują obligacje skarbowe, które stanowią około 90% całkowitej wartości instrumentów notowanych na CATALYST. Wyłączając z zestawienia obligacje skarbowe, na drugim miejscu znajdują się obligacje korporacyjne, a za nimi listy zastawne i instrumenty komunalne. Zaskakująco niski udział w rynku maja obligacje banków spółdzielczych, co świadczy o tym, że nadal niewiele banków spółdzielczych decyduje się na pozyskiwanie środków z rynku.

Wykres 4. Udział wielkości emisji poszczególnych instrumentów finansowych na CATALYST w latach 2009 – 2014
Wielkość emisji w podziale na instrumenty_2
Wykres 5. Udział wielkości emisji poszczególnych instrumentów finansowych na CATALYST w latach 2009 – 2014 z wyłączeniem obligacji skarbu państwa
Wielkość emisji w podziale na instrumenty bez skarbowych_2


Wartość obrotów rozpatrywana w podziale na instrumenty korporacyjne (w tym obligacje firm, obligacje spółdzielcze, listy zastawne), instrumenty komunalne oraz obligacje Skarbu Państwa prezentuje się następująco:

Wykres 6. Udział obrotów poszczególnymi instrumentami finansowymi notowanymi na CATALYST             w latach 2011 – 2014
Wartość obrotów instrumentami na CATALYST_2

Powyższy wykres ukazuje, iż największe obroty na CATALYST są generowane przez transakcje na obligacjach korporacyjnych, a dopiero w drugiej kolejności na obligacjach skarbowych. Oznacza to, że pomimo zdecydowanie największego udziału obligacji skarbu państwa spośród wszystkich instrumentów notowanych na CATALYST, to jednak obligacje skarbowe stosunkowo niezbyt często zmieniają właścicieli. Zdecydowanie częściej „z rąk do rąk” przechodzą obligacje korporacyjne. W 2012 oraz 2013 roku dało się zauważyć wzrost udziału wartości obrotów na listach zastawnych, natomiast obroty obligacjami spółdzielczymi w analizowanym okresie utrzymują się względnie na podobnym poziomie i oscylują wokół 3-5% wszystkich obrotów.  

Systematyczny wzrost wartości rynku jest zauważalny na pierwszy rzut oka, jednak w ciągu minionych 5 lat funkcjonowania rynku obligacji nie obyło się bez wpadek. Zdarzały się sytuacje, kiedy emitenci nie spłacali regularnie odsetek lub co gorsza nie mieli środków na wykup obligacji. Wraz z upływem czasu, rynek staje się coraz bardziej dojrzały, stale rośnie ilość emisji z wymaganym terminem zapadalności i w związku z tym wzrasta także ilość spółek, które nie wywiązują się ze swoich zobowiązań. Tylko w 2013 roku miały miejsce aż 44 przypadki nieterminowych spłat odsetek lub braku wykupu papierów, a więc statystycznie około 10% emitentów miało problemy. W ciągu kolejnych 2-3 lat okaże się czy ten trend będzie nadal niepokojąco wzrastał, czy nowi emitenci będą bardziej kontrolować wykonanie zobowiązań z tytułu obligacji. Jedno jest pewne – należy ostrożnie dobierać spółki, których papiery mają znaleźć się w naszym portfelu. Ze strony Best Capital zapraszamy do kontaktu, celem zasięgnięcia informacji na temat określonych emitentów. Jako firma prężnie działająca na rynku obligacji korporacyjnych, postaramy się rozwiać Państwa wątpliwości i przeprowadzić rzetelną analizę danej spółki ze wskazaniem jej mocnych i słabych stron.

Zakończenie

Podsumowując – jak już wspomniano, rosnący trend ilości zawieranych transakcji sesyjnych, a przy tym stale rosnący udział obrotów na obligacjach korporacyjnych świadczy o coraz większej świadomości inwestorów w zakresie inwestowania w obligacje, a to z pewnością przełoży się na wzrost płynności rynku. Jest to pozytywny impuls dla firm planujących pozyskanie kapitału, jak również dla inwestorów. Zwiększenie płynności pozwoli uzyskać większe możliwości zakupu nowych bądź sprzedaży posiadanych papierów na rynku wtórnym. Biorąc pod uwagę wielkość polskiego rynku obligacji korporacyjnych do wysokości PKB na tle innych państw europejskich, perspektywy są obiecujące, ponieważ stosunek wielkości rynku do polskiego PKB wynosi około 6-7%, podczas gdy liderzy w Unii Europejskiej osiągają nawet 130-150%.