Jak kupić obligacje korporacyjne? cz. 2 Rynek wtórny

W tej części artykułu pt. „Jak kupić obligacje korporacyjne” omówimy proces zakupu obligacji korporacyjnych na rynku wtórnym.
 
Poza opisanym poprzednio procesem zakupu obligacji na rynku pierwotnym, drugą możliwością nabycia obligacji przedsiębiorstw jest ich zakup na rynku wtórnym. Po zakończeniu okresu subskrypcji oraz przydziale obligacji inwestorzy mogą zawierać transakcje kupna-sprzedaży między sobą bez udziału emitenta. Jeżeli obligacje zostały wprowadzone do obrotu na rynku Catalyst – transakcji dokonuje się w systemie giełdowym poprzez rachunek maklerski. W przypadku obligacji nienotowanych na rynku można je nabyć bądź sprzedać poprzez zawarcie umowy cywilnoprawnej.
 
Zatwierdzenie transakcji na podstawie umowy cywilnoprawnej następuje po przedstawieniu w biurze maklerskim umowy sprzedaży wraz z potwierdzeniem zakupu. W przypadku jeżeli umowa nie została zawarta w formie aktu notarialnego w biurze maklerskim powinni pojawić się zarówno sprzedawca jak i kupujący, jeżeli umowa została spisana notarialnie – wystarczy obecność kupującego.
 
W przypadku transakcji dokonywanych w systemie giełdowym na rynku Catalyst wystarczy złożyć zlecenie w naszym biurze maklerskim, które zrealizuje broker. Notowania dłużnych instrumentów finansowych odbywają się w następujących godzinach:

Fazy notowań Catalyst

Zlecenia maklerskie mogą być składane w fazach: przed otwarciem, przed zamknięciem oraz w fazie notowań ciągłych, natomiast realizacji podlegają w fazie otwarcia, zamknięcia oraz notowań ciągłych. W fazach otwarcia i zamknięcia następuje określenie kursu otwarcia/zamknięcia oraz realizacja zleceń i zawarcie transakcji spełniających warunki realizacji po cenie otwarcia/zamknięcia. W fazie notowań ciągłych zlecenia są realizowane zgodnie z priorytetem ceny, a następnie z priorytetem czasu przyjęcia do arkusza zleceń.

Transakcje zawarte na Catalyst są ewidencjonowane i rozliczane przez Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych, który gwarantuje bezpieczeństwo transakcji. Rozliczenie transakcji w  KDPW trwa dwa dni robocze, i w takim czasie po dokonaniu transakcji sprzedaży środki finansowe znajdą się na naszym rachunku.

Ceny obligacji kształtują się w wyniku poziomu popytu i podaży. W głównej mierze cenę transakcji kształtuje wartość nominalna obligacji powiększona o gwarantowane odsetki, jednak występują także wahania w zależności od np. sytuacji gospodarczej czy nastrojów giełdowych. Z reguły wahania cen obligacji na rynku wtórnym nie są tak duże jak w przypadku akcji. Mniejsza jest także płynność – w porównaniu do akcji znacznie mniej obligacji przechodzi z rąk do rąk. Ponadto początkujących inwestorów może zdziwić fakt, że kurs notowań obligacji jaki znajdziemy na stronie głównej rynku Catalyst jest podawany w wartościach procentowych, a nie w złotych jak w przypadku akcji. Także w procentach podaje się wartość, po jakiej chcielibyśmy dokonać zakupu lub sprzedaży obligacji. Wskazany procent odnosi się do wartości nominalnej obligacji, oznacza to, że w przypadku gdy kurs obligacji wynosi 102,50 to jej wartość nieznacznie wzrosła, a w przypadku gdy kurs wynosi np. 78,00 – wartość obligacji zdecydowanie spadła, co wskazuje na prawdopodobne problemy finansowe emitenta i chęć pozbycia się obligacji przez inwestorów. Więcej na temat cen obligacji można przeczytać w osobnym artykule. Transakcje zawierane na Catalyst są ewidencjonowane i rozliczane przez Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych, który gwarantuje ich bezpieczeństwo. KDPW rozlicza transakcje w terminie dwóch dni roboczych (D+2) co oznacza, że po nabyciu obligacji pojawią się one na naszym rachunku maklerskim po dwóch dniach roboczych, podobnie w przypadku sprzedaży obligacji – środki finansowe znajdą się na naszym rachunku po tym czasie.

Bardzo istotnym aspektem transakcji na rynku wtórnym obligacji są kwestie podatkowe – szerzej opisane w artykule pt. „Opodatkowanie obligacji korporacyjnych na rynku wtórnym Catalyst”. Należy pamiętać, że kupując obligacje w środku lub pod koniec okresu odsetkowego obowiązek podatkowy w tym i każdym kolejnym okresie przechodzi na nabywcę. Oznacza to, że sprzedający nie zapłaci podatku Belki od swojej części odsetek ponieważ zrobi to kupujący. W związku z tą zależnością bardzo często ceny obligacji spadają wraz ze zbliżającym się terminem wypłaty odsetek. Mimo wszystko z punktu widzenia nabywcy najlepszym okresem zakupu obligacji jest termin na początku okresu odsetkowego.

Transakcje na rynku wtórnym są obarczone dodatkowym kosztem:

  • w przypadku obligacji notowanych na Catalyst jest to prowizja maklerska od wartości transakcji. Wysokość prowizji zależy od biura maklerskiego, w którym posiadamy rachunek. Prowizję płaci zarówno sprzedający i kupujący obligacje;
  • w przypadku umów cywilnoprawnych swego rodzaju „prowizję” stanowi podatek od czynności cywilnoprawnych w wysokości 2% wartości transakcji. Obowiązek zapłaty podatku spoczywa solidarnie na kupującym i sprzedającym obligacje, jednak zwyczajowo ponosi go tylko sprzedający.
Innym sposobem inwestowania w obligacje korporacyjne bez konieczności bezpośredniego udziału w procesie zakupu obligacji jest zakup jednostek uczestnictwa funduszu inwestującego w obligacje przedsiębiorstw. Ta forma inwestycji została szerzej opisana w oddzielnych artykułach przedstawiających zalety oraz porady dotyczące wyboru odpowiedniego funduszu inwestycyjnego obligacji korporacyjnych. W krótkich słowach dokonując zakupu jednostki uczestnictwa to fundusz zarządza naszymi aktywami, decyduje które obligacje kupić i tym samym buduje nasz portfel inwestycyjny – inwestor natomiast uczestniczy we wzroście lub spadku wartości tych aktywów.