Obligacje podporządkowane – szczególny rodzaj obligacji

Obligacje podporządkowane to jeden z nowych rodzajów obligacji, które zostaną wprowadzone wraz z nową ustawą o obligacjach w lipcu 2015 roku. Ten typ obligacji nie jest do końca obcy polskiemu systemowi prawnemu, ponieważ do tej pory takie obligacje mogły być emitowane przez banki. Od lipca ten przywilej będą miały także przedsiębiorstwa. Więcej informacji na temat zmian wprowadzanych przez nową wersję ustawy o obligacjach znajdą Państwo pod adresem: 
Czym są obligacje podporządkowane?

Obligacje podporządkowane co do zasady są papierami niezabezpieczonymi. Konstrukcja tego rodzaju papierów dłużnych pozwala na odroczenie lub nawet wstrzymanie wypłat odsetek oraz wykupu obligacji, a także w przypadku likwidacji lub upadłości emitenta – roszczenia obligatariuszy są realizowane na samym końcu, na równi z właścicielami podmiotu. Nie oznacza to, że takie podporządkowanie obligacji wyłącza odpowiedzialność emitenta w zaspokojeniu roszczeń obligatariuszy, jednak należności dla właścicieli obligacji będą wypłacone dopiero po zaspokojeniu pozostałych wierzycieli spółki – o ile w spółce pozostaną na to jeszcze środki.
Z powyższego opisu można wyciągnąć prosty wniosek, iż emisja takich papierów dłużnych stawia obligatariuszy w znacznie gorszej sytuacji niż w przypadku zwykłych obligacji niepodporządkowanych. W takim razie jakie mogą być powody do emisji takich papierów przez spółkę, a tym bardziej zakupu przez inwestorów takiego typu obligacji?

Rynki finansowe są tak zróżnicowane, że także dla takich produktów jak obligacje podporządkowane istnieje miejsce oraz wytłumaczenie.

Co obligacje podporządkowane mogą zaoferować inwestorom?

Po pierwsze nie ma nic za darmo. Inwestor, który decyduje się na zakup tego typu instrumentów finansowych jest świadomy znacznie wyższego poziomu ryzyka, niż w przypadku zwykłych obligacji niezabezpieczonych, a tym bardziej obligacji zabezpieczonych. W związku z tym oczekuje od emitenta wypłaty wyższego oprocentowania (lub wyższej marży w przypadku oprocentowania zmiennego). Jeżeli natomiast istnieje możliwość osiągnięcia wyższego zysku, to zazwyczaj znajdą się także osoby z kapitałem, które są gotowe ponieść związane z nim wyższe ryzyko. Rzecz jasna ryzyko takie musi się mieścić w pewnych rozsądnych granicach, tzn. inwestorzy mimo wszystko muszą dostrzegać szansę na wywiązanie się przez emitenta z zaciągniętych zobowiązań.

Jakie są atuty obligacji podporządkowanych z perspektywy emitenta?

Inne powody do emisji takiego rodzaju papierów dłużnych, to m.in. przesłanki marketingowe. Z uwagi na charakterystykę obligacji podporządkowanych najprawdopodobniej na ich emisję będą decydowały się firmy o bardzo dużej wiarygodności. Emisja obligacji korporacyjnych podporządkowanych może tą wiarygodność jeszcze podwyższyć. Mechanizm działania jest prosty – jeżeli emitent pozyska inwestorów, którzy obejmą emisje podporządkowaną, to tym łatwiej będzie zdobyć zaufanie inwestorów w przypadku kolejnych emisji niepodporządkowanych. Jednocześnie obligacje emitowane jako niepodporządkowane mogą zostać oprocentowanie niżej, jako rekompensata kosztów poniesionych przy emisji podporządkowanej. Interesującym sposobem na poprawę wiarygodności spółki może być również objęcie obligacji podporządkowanych przez osoby wchodzące w skład organów zarządzających lub nadzorczych spółki oraz jej akcjonariuszy. W ten sposób osoby mające realny wpływ na działalność emitenta pokazują, że nie boją się dofinansować spółki w obawie przed stratą własnego kapitału. Można zakładać, że takie działanie będzie stanowić mocny argument w procesie pozyskania kapitału np. w postaci kredytu lub od inwestorów indywidualnych w przypadku kolejnych emisji.