Lokaty bankowe uznawane są za główną konkurencję w stosunku do obligacji skarbowych. Lokaty są powszechnie uważane za bardzo bezpieczną formę lokowania oszczędności. Czy lokaty bankowe są całkowicie pozbawione ryzyka? Na to pytanie odpowiemy w niniejszym artykule.
Pieniądze zgromadzone na koncie lub lokacie wchodzą w skład pasywów banku i nie są jego własnością. Bank ma zobowiązanie wobec depozytariuszy, a to czy je spłaci w odpowiednim terminie, jest odrębnym zagadnieniem.
Faktem jest, że banki zazwyczaj nie mają problemów z płynnością. Taka też jest ich rola – dbać o to, żeby klienci mieli na żądanie dostęp do zgromadzonych środków. Chociaż zdarza się to rzadko, banki także mogą upaść, a depozytariusze stracić pieniądze. Banki w warunkach codziennych nie mają problemów z utrzymaniem płynności. Są jednak bezbronne, gdy ich klientów ogarnia panika i wszyscy masowo zaczynają wycofywać swoje depozyty. Jest to tak zwany run na bank. Bankowi kończą wówczas się środki pieniężne i staje się niewypłacalny. Dzieje się tak, ponieważ środki z depozytów banki przeznaczają głównie na udzielanie kredytów i nie mają do nich dostępu w dowolnym momencie. W skrajnym przypadku taka sytuacja prowadzi do upadłości banku.
Jednym z ryzyk związanych z oszczędzaniem na lokatach jest ryzyko inflacji. Przychody z tytułu odsetek są opodatkowane stawką 19%. Jeżeli wskaźnik inflacji wynosi 3%, a rentowność lokaty 3,2%, to inwestor netto dostaje 2,85%. Realnie tracimy na takiej lokacie 0,15%.
Depozyty w Polsce są gwarantowane przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny do poziomu równowartości 100 000 €. Zgromadzony przez BFG fundusz pomocowy na koniec 2011 roku wynosił ok. 5,6 mld złotych. Fundusze utrzymywane przez banki w ramach funduszu ochrony środków gwarantowanych wynosiły w tym czasie ok. 3,2 mld złotych. Suma depozytów gospodarstw domowych w Polsce wynosi ponad 500 mld złotych. Depozyty tylko w największym z polskich banków wynoszą ponad 150 mld złotych. Pokazuje to skromne możliwości systemu gwarantowania depozytów. Jest on w stanie gwarantować depozyty w przypadku upadłości banku o niewielkich aktywach.
Załamanie systemu bankowego w Polsce jest zdarzeniem mało prawdopodobnym, ale w przypadku zajścia takiego scenariusza straty depozytariuszy mogą być bardzo duże. W przypadku upadłości dużego lub kilku polskich banków klienci będą mogli liczyć głównie na odzyskanie pieniędzy z masy upadłości.
Poza niższym oprocentowaniem lokaty mają inne wady w stosunku do obligacji korporacyjnych. Obligacje korporacyjne mogą być zbyte na rynku przed terminem wykupu bez utraty należnych odsetek. W przypadku lokat bankowych przedterminowe zerwanie może wiązać się z utratą odsetek, co skutkuje większym ryzykiem w tym zakresie. Zaletą obligacji przedsiębiorstw jest też duży wybór instrumentów o zmiennym oprocentowaniu. Pozwala to lepiej dostosować inwestycję do potrzeb inwestora.
Lokaty bankowe są bezpieczniejszą inwestycją od większości obligacji korporacyjnych natomiast obligacje są bardziej elastyczne i oferują wyższy zysk. Warto rozważyć plusy i minusy obu form lokowania środków finansowych.
