Jak inwestować w obligacje korporacyjne – aspekty formalne i techniczne

Niniejszy artykuł skierowany jest do inwestorów, którzy jeszcze nie inwestowali na rynku pierwotnym obligacji korporacyjnych, ale chcą poznać formalne i techniczne aspekty inwestowania na tym rynku.

Emitenci mają wiele technicznych i prawnych możliwości w zakresie sposobu przeprowadzania emisji obligacji korporacyjnych. W niniejszym artykule odwołujemy się do praktyk najczęściej występujących na rynku.

Harmonogram emisji

Harmonogram emisji to inaczej okres czasu w jakim emitent przeprowadza działania związane ze sprzedażą obligacji na rynku pierwotnym. Na harmonogram emisji mogą się składać subskrypcja, data podjęcia uchwały o wysokości kuponu oraz data przydziału obligacji.

Subskrypcja

Emitent przeprowadzający emisję obligacji korporacyjnych na rynku pierwotnym przyjmuje zapisy w określonym terminie. Jest to z reguły kilkutygodniowy okres nazywany subskrypcją . W tym okresie czasu inwestorzy wysyłają do emitenta formularze zapisu oraz mogą dokonywać przelewów tytułem nabycia obligacji. 

Redukcja obligacji

Podczas trwania subskrypcji do emitenta na bieżąco wpływają formularze zapisu oraz środki tytułem nabycia obligacji. Może dojść do sytuacji, w której wartość zapisów przekroczy kwotę, którą emitent chciał pozyskać. W takiej sytuacji emitent dokonuje redukcji. Nadwyżka środków pozyskanych od inwestorów jest zwracana na rachunek bankowy inwestora. Termin w jakim zwracane są środki jest określony w dokumentacji ofertowej. Nie powinien być jednak dłuższy od kilku dni roboczych. Emitent może zastosować następujące warianty dokonywania redukcji:

• redukcja proporcjonalna – jeśli emitent pozyska 20% kapitału więcej niż pierwotnie planował, to każdy z inwestorów dostanie przydział obligacji niższy o 20% od kwoty zapisu,

• redukcja uznaniowa – ma miejsce jeżeli emitent przeprowadza redukcję w sposób, który nie jest bezpośrednio opisany w dokumencie ofertowym. Podczas emisji prywatnej zarząd emitenta ma prawo do dokonywania przydziału obligacji według własnego uznania. W praktyce najbardziej popularnym kluczem do podjęcia decyzji o redukcji może być kolejność dokonanych zapisów i wpłat. Czyli przydział w pełnej wysokości dostają inwestorzy, którzy w pierwszej kolejności wysłali formularze i dokonali wpłat. W takim wypadku zapisy dokonane po przekroczeniu pierwotnej wartości emisji mogą zostać zredukowane w pełnej wysokości.

Przydział obligacji

Przydział obligacji następuje bezpośrednio po zakończeniu subskrypcji na obligacje. Zarząd emitenta podejmuje uchwałę o dojściu emisji do skutku oraz o wartości przydzielonych obligacji. Dzień przydziału jest również pierwszym dniem, od którego naliczane są odsetki od obligacji. Emitent powinien wysłać każdemu inwestorowi oryginał uchwały o przydziale wraz z podpisanym egzemplarzem formularza zapisu. Dokumenty te potwierdzają nabycie obligacji przez inwestora.

Zakup obligacji korporacyjnych na rynku pierwotnym – rachunek bankowy oraz rachunek maklerski

Od strony technicznej dokonanie inwestycji w obligacje korporacyjne jest proste. Podstawowe wymogi to posiadanie rachunku bankowego oraz rachunku maklerskiego.

Rachunek bankowy:
• do momentu kiedy obligacje nie są notowane na rynku Catalyst odsetki są wypłacane bezpośrednio na rachunek bankowy inwestora,
• na rachunek bankowy inwestora emitent zwraca środki w przypadku niedojścia emisji do skutku,
• na rachunek bankowy emitent zwraca pieniądze w przypadku wystąpienia redukcji zapisów.

Rachunek maklerski:
• na rachunku maklerskim deponowane są obligacje korporacyjne,
• emitent za pośrednictwem biura maklerskiego i KDWP wypłaca inwestorom odsetki,
• poprzez rachunek maklerski rozliczany jest wykup obligacji.

Wybierając rachunek maklerski dedykowany inwestycjom w obligacje korporacyjne warto zwrócić uwagę na koszty związane z jego prowadzeniem. Na rynku dostępne są oferty rachunków maklerskich, które nie są obciążone opłatą roczną za prowadzenie rachunku. Drugim kosztem, którym może wystąpić to prowizja maklerska. Płacona jest tylko w momencie kupna lub sprzedaży obligacji na wtórnym rynku Catalyst. Najatrakcyjniejsze oferty to prowizja w wysokości 0,2% od wartości transakcji.

Zakup obligacji korporacyjnych na rynku pierwotnym – proces formalny

Emitent, który przeprowadza emisje obligacji z mocy prawa jest zobowiązany do przygotowania odpowiedniego dokumentu ofertowego (memorandum ofertowe, propozycja nabycia, prospekt emisyjny).

1. Zamówienie dokumentu ofertowego

Żeby otrzymywać informacje o aktualnych emisjach obligacji korporacyjnych wystarczy wypełnić formularz zgłoszeniowy znajdujący się po prawej stronie. Na bieżąco informujemy o nowych możliwościach inwestycyjnych w obligacje korporacyjne.

Żeby dokonać inwestycji w obligacje korporacyjne na rynku pierwotnym należy zamówić dokument ofertowy emitenta. Z dokumentem ofertowym należy się zapoznać przed podjęciem decyzji inwestycyjnej. Zawiera on wszystkie istotne informacje dotyczące emisji (oprocentowanie, zapadalność, zabezpieczenie obligacji). Podane są również informacje dotyczące czynników ryzyka oraz wartość zadłużenia na dzień sporządzenia dokumentu.

2. Wypełnienie formularza zapisu i wysłanie do emitenta

Jednym z załączników do dokumentu ofertowego jest tzw. formularz zapisu. W przypadku podjęcia decyzji o zainwestowaniu w obligacje korporacyjne dokument ten należy wydrukować we wskazanej ilości (zwyczajowo dwa lub trzy egzemplarze), podpisać i odesłać do emitenta. Prawidłowe wypełnienie tego dokumentu jest bardzo ważne, ponieważ są tam informacje potrzebne do dokonania zaksięgowania obligacji na rachunku maklerskim inwestora oraz do wypłaty odsetek.

3. Przelew środków na rachunek emitenta

Po wysłaniu formularza zapisu do emitenta ostatnim krokiem jest wykonanie przelewu na wskazany przez niego rachunek bankowy. Warto tutaj wspomnieć, że jedynym dopuszczalnym właścicielem rachunku bankowego może być emitent lub wskazane biuro maklerskie pełniące rolę oferującego. Na tym kończą się działania inwestora.
Kolejne działania są po stronie emitenta (odesłanie podpisanego formularza zapisu oraz uchwały o przydziale obligacji). W dalszym etapie emitent wysyła wnioski o rejestrację obligacji w KDPW S.A. oraz o wprowadzenie do obrotu na Catalyst. Po uzyskaniu decyzji pozytywnej w sprawie wprowadzenia obligacji do obrotu obligacje będą widoczne w formie zapisu księgowego na rachunku maklerskim.

Obligacje korporacyjne czy lokaty strukturyzowane?

Lokaty w powszechnej opinii uznawane są jako nieryzykowne instrumenty finansowe przynoszące niewielkie zyski oraz chroniące kapitał przed inflacją. Chcąc zwiększyć ich atrakcyjność, sektor bankowy rozbudował lokaty o mechanizmy mające zwiększyć ich potencjalną zyskowność przy zachowaniu bezpieczeństwa kapitału. Tak powstały lokaty strukturyzowane, które miały być alternatywą dla funduszy inwestycyjnych lub obligacji.

Czy lokaty strukturyzowane spełniają swoje założenia i czy mogą być realną alternatywą dla obligacji korporacyjnych? W niniejszym artykule odpowiemy na to pytanie. 

Lokaty strukturyzowane to popularna forma lokowania oszczędności. Warto porównać lokaty strukturyzowane z obligacjami korporacyjnymi, ponieważ z założenia powinny osiągać zbliżoną stopę zwrotu.

Co to jest lokata strukturyzowana?

Lokata strukturyzowana miała być rozwiązaniem pośrednim pomiędzy typową lokatą terminową a funduszem inwestycyjnym. Klient z góry wie jakie ponosi ryzyko (nierzadko jest to możliwość utracenia od 5% do 10% zainwestowanego kapitału) oraz wie, że ma szansę na zysk. Wysokość zysku zależy od zmiany ceny innego (bazowego) instrumentu finansowego, w który jest inwestowana cześć kapitału.

Lokata strukturyzowana to połączenie obligacji lub lokaty z instrumentem pochodnym. Większość kapitału powierzonego bankowi (70-95%) jest inwestowana w obligacje skarbowe lub lokaty, które dają pewność zwrotu zainwestowanych środków (lub przynajmniej 80-90% kwoty wyjściowej). Pozostała część kapitału (5-30%) lokowana jest w instrumenty pochodne, które mają wypracować zysk dla inwestora w zależności od zmian wskazanego instrumentu bazowego (akcje, indeksy, waluty, kontrakty futures, surowce, emisje długu).

Tabela nr 1 Budowa lokaty strukturyzowanej

Lokata strukturyzowana

Część „bezpieczna”

Część „ryzykowna”

lokata lub obligacje

opcja

prowizja bankowa

 źródło: opracowanie własne


Budowa obligacji korporacyjnej a lokaty strukturyzowanej

Obligacje korporacyjne to papiery wartościowe. Właściciel obligacji (obligatariusz), jest wierzycielem przedsiębiorstwa. Obligatariusz z góry zna terminy wypłat odsetek i termin zwrotu kapitału. Przeciętne oprocentowanie obligacji korporacyjnych wynosi od 6% do 11%. W przeciwieństwie do lokat strukturyzowanych wypłata i sposób naliczania nie jest od niczego uzależniony.

Charakterystykę obligacji znajdziecie Państwo we wpisie Obligacje korporacyjne dla początkujących – podstawowe pojęcia.

Jak zarabia lokata strukturyzowana?

Kapitał ulokowany w lokatę strukturyzowaną jest podzielony na części bezpieczną i ryzykowną (patrz tabela nr 1). Część ryzykowna jest odpowiedzialna za końcowy wynik inwestycyjny. Część ryzykowna jest inwestowana w instrument bazowy (inwestycja dokonywana jest poprzez opcje). Lokata strukturyzowana może zarabiać na wzroście lub spadku instrumentu bazowego (może to być np. PLN/CHF, PLN/USD, WIG20, kurs akcji kilku spółek, surowce). Mechanizm wyliczania zysku dla każdej lokaty strukturyzowanej jest inny. 

W tabeli nr 2 przedstawione są założenia przykładowej lokaty strukturyzowanej. Po nabyciu lokaty strukturyzowanej jest dokonywany pierwszy odczyt ceny instrumentu bazowego. W tym wypadku jest to 2500 punktów na WIG20. Przykładowa lokata strukturyzowana zarabia tylko na wzrostach indeksu WIG20. Po 4 latach jest dokonywany ponowny kurs indeksu WIG20. Jeżeli kurs WIG20 będzie powyżej 2500 punktów część ryzykowna zaczyna zarabiać. 

Kurs WIG20 powyżej 2500 punktów nie jest wystarczający do osiągnięcia końcowego zysku. Inwestor ma wypłacaną kwotę gwarancji kapitału plus ewentualne zyski. Jeżeli gwarancja kapitału wynosi 90% to część ryzykowna musi zarobić 10% wpłaconego kapitału, żeby inwestor otrzymał 100% kwoty inwestycji. W przykładzie z tabeli kurs WIG20 musi urosnąć o 20% żeby inwestor otrzymał 100% kwoty zainwestowanej.

Dlaczego tak to działa? Ponieważ emitent lokaty strukturyzowanej musi kupić w momencie startowym opcje na WIG20. W naszym przykładzie 10% z kwoty początkowej jest przeznaczone na zakup opcji na WIG20. 

Wynik końcowy = Kwota wpłacona * gwarancja kapitału + kapitał „ryzykowny” * zmiana instrumentu bazowego * współczynnik partycypacji

Tabela nr 2 Założenia do przykładu lokaty strukturyzowanej opartej o WIG20

Kwota inwestycji

100 000 zł

Gwarancja kapitału

90% kwoty wpłaconej – 90.000 zł

Kapitał inwestowany w instrument bazowy

10% kwoty wpłaconej – 10.000 zł

Okres trwania inwestycji

4 lata

Średnia wartość inflacji

3%

Instrument bazowy

WIG20, poziom startowy 2500 punktów

Sposób liczenia zysku

Partycypacja 500% x wzrost wartości WIG20

źródło: opracowanie własne


Tabela nr 3 Końcowa wartość lokaty strukturyzowanej po 4 latach przy różnych poziomach WIG20

Poziom WIG20

Wzór

Końcowa wartość inwestycji

do 2500 pkt

90.000 + 500%*0%*10.000

90.000 zł

2750 – wzrost o 10%

90.000 + 500%*10%*10.000

95.000 zł

3000 – wzrost o 20%

90.000 + 500%*20%*10.000

100.000 zł

3500 – wzrost o 40%

90.000 + 500%*40%*10.000

110.000 zł

4000 – wzrost o 60%

90.000 + 500%*60%*10.000

120.000 zł

źródło: opracowanie własne

W powyższym przykładzie widać, że sam wzrost wartości WIG20 nie wystarczy, żeby inwestycja przyniosła zysk. WIG20 musi wzrosnąć aż o 20% żeby inwestor dostał kwotę zainwestowaną. Dopiero wzrost wartości WIG20 o 60% powoduje, że inwestor na koniec wypłaci 120.000 i zarobi więcej niż inflacja w tym okresie.

Statystki rentowności lokat strukturyzowanych

Zysk z lokaty strukturyzowanej zależy od jej konstrukcji i efektywności części „ryzykownej” oraz poziomu inflacji. Nie jest jednak gwarantowany. Końcowy wynik inwestycji zależy od szczęścia. Po prostu nikt nie jest w stanie przewidzieć jakie będą trendy rynkowe na WIG20, cenach bawełny albo złota za 4 lata. 

Tabela nr 4 Stopy zwrotu lokat strukturyzowanych w latach 2000-2010

Stopy zwrotu

Ilość lokat strukturyzowanych w kategorii

Procentowa ilość lokat strukturyzowanych w kategorii

0%

114

32,11%

Powyżej gwarancji kapitału

194

54,64%

Wyższe niż z depozytów bankowych

108

30,42%

Średnia stopa zwrotu dla 355 lokat strukturyzowanych

3,31%

źródło: Opracowanie własne na podstawie z raportu KNF „Produkty strukturyzowane w Polsce w latach 2000−2010”

Tylko 30,42% lokat strukturyzowanych w obserwowanym okresie zarobiło więcej niż lokata bankowa. Na podstawie tego można wywnioskować, że 70% inwestorów realnie straciło, ponieważ w bezpiecznych lokatach bankowych mieli by wyższą stopę zwrotu.

W przypadku inwestycji w obligacje korporacyjne zyski sięgają rzędu 6-11%, przy różnych poziomach ryzyka.  Kwota jaką otrzyma inwestor po zakończeniu inwestycji,  jest możliwa do oszacowania  zazwyczaj na  początku.  Dodatkowo nie jest się narażonym na nadmierne ryzyko wynikające z nieprzewidywalnych kursów instrumentów bazowych (np. kurs ceny bawełny za 4 lata) .

Dostępność do zainwestowanych środków i kapitału

Przy zerwaniu lokaty strukturyzowanej nie ma gwarancji zwrotu wszystkich zainwestowanych środków, ponieważ część „bezpieczna” wymaga czasu, by wypracować początkową kwotę inwestycji. Wszystko zależne jest od warunków na rynku. Ponadto bank może doliczyć opłatę manipulacyjną za wcześniejsze wycofanie środków i nie zwróci wypracowanych zysków z części inwestycyjnej.

Obligacje korporacyjne dają elastyczny dostęp w dowolnym momencie do odsetek i zainwestowanego kapitału. Dzięki rynkowi obligacji Catalyst inwestor może w dowolnym momencie sprzedać część lub całość posiadanych obligacji. Sprzedając obligacje na Catayst nie traci się narosłych odsetek. Jedyny koszt takiej transakcji to prowizja maklerska wynosząca 0,2%.

Podsumowanie

Lokaty strukturyzowane są instrumentem finansowym o trudnej i nieprzejrzystej konstrukcji. Inwestor wprawdzie ma gwarancje kapitału, jednak powoduje to, że szanse na realny zysk są niewielkie. Na podstawie statystyk z lat 2000-2010 tylko 30% lokat strukturyzowanych zarabia więcej niż lokaty.

Obligacje korporacyjne wydają się dobrą alternatywą dla lokat strukturyzowanych. Konstrukcja i zasady działania obligacji są proste, z góry są znane zyski (6%-11%) i w każdej chwili można sprzedać obligacje na rynku wtórnym bez utraty odsetek. Obligacje korporacyjne nie mają jednak gwarancji kapitału. Statystyki pokazują, że zdecydowana większość emitentów wypłaca odsetki i kapitał terminowo.  

Więcej we wpisie:  Najważniejsze korzyści z inwestowania w obligacje korporacyjne

Wszystkie osoby zainteresowane inwestycjami w obligacje korporacyjne, a tym samym możliwością osiągnięcia zysków rzędu 6-11%, zachęcamy do wypełnienia formularza kontaktowego.

Obligacje korporacyjne czy lokaty?

Wśród aktywnych inwestorów poszukujących ochrony przed inflacją dla swoich oszczędności inwestycje w obligacje i lokaty postrzegane są jako rozwiązania wobec siebie alternatywne. Mimo obiegowych podobieństw między lokatami i obligacjami, to w rzeczywistości istnieją zasadnicze różnice między tymi formami lokowania kapitału.

Zasady działania

Lokata bankowa zobowiązuje bank do wypłaty środków wraz z odsetkami na koniec okresu umowy. Są różne rodzaje lokat np. terminowa, rentrierska. Lokata jest dobrym rozwiązaniem dla osób, które poszukują inwestycji o bardzo prostej konstrukcji.

Obligacje dają możliwość uzyskania wyższych odsetek niż lokaty bankowe, są też bardziej wyszukanym instrumentem. Podstawowe zasady działania z punktu widzenia nabywcy są podobne jak przy lokacie: po nabyciu obligacji otrzymujemy płatności odsetkowe, a na koniec zwrot kwoty początkowej.

To co powoduje zasadniczą różnicę to fakt, że obligacje są notowane na giełdzie, co umożliwia handel nimi przed dniem ich zapadalności (zwrotu kapitału i zakończenia inwestycji). Ceny obligacji mogą być zmienne i zależą od takich czynników jak zmiany stóp procentowych i wiarygodność emitenta. Cena obligacji to rynkowa wartość po której posiadacz obligacji może je sprzedać w danej chwili (cena sprzedaży może być inna niż cena nabycia obligacji na rynku pierwotnym).

Zyski i ryzyko

Lokaty posiadają jedną niezaprzeczalną zaletę – bezpieczeństwo. Nawet jeżeli  bank, w którym zostaną ulokowane środki ogłosi upadłość, to spłata środków jest zagwarantowana przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny do wysokości 100 000 euro. Oprocentowanie, które oferuje bank jest niskie, w granicach 3%, często też po uwzględnieniu opodatkowania niewiele przekracza inflację. Wprawdzie istnieje szansa na uzyskanie wyższego oprocentowania, jednak zazwyczaj dotyczy to okresowych promocji dla nowych klientów oraz wiąże się ze spełnieniem szeregu warunków, takich jak wysokość minimalna i maksymalna lokowanej kwoty czy konieczność skorzystania z dodatkowych produktów banku.

W przypadku obligacji środki nie są gwarantowane przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny.  Dlatego inwestowanie w obligacje wymaga nieco szerszej wiedzy, celem wybrania obligacji o akceptowalnym poziomie ryzyka i zyskowności. Bezpieczeństwo inwestycji zależy przede wszystkim od emitenta obligacji. Możemy dokonać inwestycji w :

  • obligacje skarbowe – gwarantowane przez majątek Skarbu Państwa, cechujące się  najniższym ryzykiem wśród obligacji (ryzyko inwestycji jest równe prawdopodobieństwu bankructwa państwa), ale też najniższym oprocentowaniem (3-4%), porównywalnym do lokat,
  • obligacje komunalne –  emitowane przez jednostki samorządu terytorialnego, o nieco wyższym oprocentowaniu ( 4,5-5%), które cechują się niskim ryzykiem,
  • obligacje spółdzielcze – emitowane przez banki spółdzielcze nadzorowane przez KNF, charakteryzujące się oprocentowaniem (5-6%) o średnim ryzyku,
  • obligacje korporacyjne – największa i najbardziej zróżnicowana grupa. Na rynku wtórnym można znaleźć bezpieczne podmioty, oferujące zazwyczaj oprocentowanie w granicach 5 -11%, jak i bardzo ryzykowne podmioty, na skraju bankructwa, które w przypadku pomyślnego rozwoju sytuacji pozwolą na zarobek rzędu kilkudziesięciu procent. 
Formalności

Założenie lokaty nie wymaga specjalistycznej wiedzy. W oddziałach banków obsługa klienta  pomoże przy formalnościach, a w Internecie wystarczy kilka kliknięć.

W przypadku zakupu obligacji na rynku pierwotnym, proces jest bardziej złożony. Na przykładzie obligacji korporacyjnych wygląda to następująco:

  • zamówienie dokumentu ofertowego
  • wypełnienie formularza zapisu i wysłanie do emitenta
  • przelew środków na rachunek emitenta
  • otrzymanie od emitenta dokumentów potwierdzających przydział obligacji 

Szczegóły procesu przedstawia wpis: Jak inwestować w obligacje korporacyjne – aspekty formalne i techniczne.

Dostęp do kapitału i odsetek

Główną wadą większości depozytów bankowych jest fakt, iż zamknięcie lokaty przed czasem wiąże się z utratą części bądź całości odsetek.

W przypadku obligacji notowanych na Catalyst inwestor może w dowolnym momencie wystawić na sprzedaż posiadane obligacje, a po sprzedaży swobodnie dysponować kapitałem, bez utraty odsetek, które narosły do czasu sprzedaży tych obligacji.

Co wybrać?

Dla osób akceptujących stopę zwrotu 2-3% przy minimalnym ryzyku oraz ceniących prostotę konstrukcji inwestycji należy polecić lokaty. Dodatkiem dla tych inwestorów mogą być krótkoterminowe obligacje rządowe oparte o zmienne oprocentowanie (obligacje zmiennokuponowe). Dzięki takiej konstrukcji wpływ wahań cen obligacji będzie zminimalizowany.

Jeżeli interesują Cię wyższe stopy zwrotu od 4% do 11% przy bardzo niskim lub średnim ryzyku inwestycyjnym to warto zainteresować się długoterminowymi obligacjami skarbowymi lub obligacjami korporacyjnymi. Dla zainteresowanych tą formą inwestowania polecamy wypełnienie formularza zgłoszeniowego. Obligacje mają prostą konstrukcję, nie są obarczone dodatkowymi kosztami i dają elastyczny dostęp do odsetek i kapitału. Poświęcając czas na edukację dotyczącą ryzyka oraz selekcji emitentów możemy zdobyć wiedzę, dzięki której będziemy mogli zarabiać znacznie więcej.

Przykładowy wynik oprocentowania kwoty 100 tysięcy na 3% i 8% przez okres 10 lat. Wynik nie uwzględnia opodatkowania ani sposobu liczenia oprocentowania charakterystycznego dla lokaty czy obligacji. 

Okres inwestycji

Kwota inwestycji

Oprocentowanie brutto w skali roku

Wartość brutto inwestycji po 10 latach

10 lat

100 000 zł

3%

134 000 zł

10 lat

100 000 zł

8%

216 000 zł

 

Emitenci obligacji korporacyjnych

Emitenci obligacji to inaczej podmioty, które mają prawną możliwość finansowania swoich potrzeb poprzez emitowanie obligacji. Emitenci obligacji i inwestorzy, którzy te obligacje kupują są podstawowymi stronami na rynku obligacji. A rynek ten to bardzo ważne źródło pozyskiwania kapitału dla państw, jednostek samorządu terytorialnego i przedsiębiorstw. W niniejszym artykule chcemy przedstawić podstawowe informacje o emitentach obligacji.

Na początek warto określić, kto może zostać emitentem. Podstawowym aktem prawnym, definiującym listę podmiotów posiadających możliwość emisji obligacji, jest ustawa o obligacjach z dnia 29 czerwca 1995 roku. Na jej podstawie emitentami obligacji mogą być:

  • podmioty prowadzące działalność gospodarczą posiadające osobowość prawną, a także spółki komandytowo-akcyjne,
  • spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe oraz Krajowa Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa,
  • jednostki samorządu terytorialnego, czyli gminy, powiaty oraz województwa, ponadto zawiązane przez te jednostki związki, a także miasto  Warszawa, 
  • podmioty posiadające osobowość prawną, które zostały upoważnione do emisji w oparciu o inne ustawy
  • instytucje o charakterze finansowym których członkiem jest Polska lub NBP, w tym państwa należące do OECD lub/i ich banki centralne,  a także podmioty, z którymi RP posiada umowy dające im możliwość emisji obligacji

Na podstawie innych aktów prawnych, dług w postaci obligacji może emitować Skarb Państwa. Jak widać, lista podmiotów mogących emitować obligacje jest bardzo szeroka. Należy również podkreślić, że jest ona dłuższa niż w przypadku potencjalnych emitentów akcji. Jeżeli właściciel przedsiębiorstwa nie chce tracić kontroli nas spółką sprzedając jej akcje lub udziały to emisja obligacji będzie konkurencyjna wobec finansowania właścicielskiego (sprzedaż nowej emisji akcji albo udziałów).

Szczególnie ciekawą kategorią emitentów obligacji są przedsiębiorstwa. Emituję one  obligacje korporacyjne. W przeciwieństwie do obligacji skarbowych i komunalnych rentowności obligacji korporacyjnych są wyższe i najczęściej wynoszą od 6% do 12%. Aby dokonać inwestycji w obligacje korporacyjne warto wypełnić formularz kontaktowy po prawej stronie.

Przedsiębiorstwa przeprowadzają emisje obligacji w celu pozyskania finansowania na działalność bieżącą lub inwestycyjną. Emisja obligacji jest konkurencyjną formą pozyskania finansowania dłużnego w stosunku do kredytów bankowych. Z perspektywy emitenta emisja obligacji może mieć wiele przewag nad kredytem bankowym. Najistotniejszą jest moment spłaty kapitału. W kredycie spłata długu rozpoczyna się już w pierwszej racie i trwa przez cały okres spłaty. Emitując obligacje spółka zwraca cały kapitał wraz z ostatnią płatnością, a do tego czasu wypłaca „tylko” odsetki. Ponadto przewagą emisji obligacji nad zaciągnięciem kredytu w banku może być szybsza procedura, brak obowiązku ustanowienia zabezpieczeń lub niższe koszty odsetkowe.

Wykres. 1. Cele emisji obligacji korporacyjnych
cele emisji obligacji korporacyjnych
Źródło:opracowanie własne na podstawie danych gpwcatalyst.pl

Podstawowym warunkiem, które musi spełniać przedsiębiorstwo, żeby emitować obligacje to forma prawna spółki akcyjnej albo spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.  Drugim ustawowym wymogiem wobec potencjalnego emitenta obligacji jest posiadanie zbadanego przez biegłego rewidenta rocznego sprawozdania finansowego.

Emisje obligacji korporacyjnych stanowią coraz ważniejsze źródło finansowania dla przedsiębiorstw. Przedstawione to zostało na Wykresie.2. Jak widać, wartość emisji rośnie z roku na rok, zarówno w przypadku emisji obligacji korporacyjnych jak i komunalnych. Chociaż w przypadku tych drugich – w nieco mniejszym tempie.

Wykres. 2. Wartość emisji obligacji korporacyjnych i komunalnych

Wartość emisji obligacji
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych gpwcatalyst.pl

Rynek papierów dłużnych to główne źródło finansowania się Skarbu Państwa. Następstwem utworzenia rynku obligacji Catalyst jest coraz większa obecność spółek na rynku długu. Coraz większa wartość i ilość emisji będzie przyciągać nowych inwestorów. Dzięki temu obligacje korporacyjne  będą coraz bardziej popularną formą pozyskiwaniu kapitału dla spółek oraz coraz bardziej powszechną formą lokowania kapitału przez inwestorów.

Proces emisji i wprowadzenia obligacji do obrotu na rynku Catalyst

Best Capital jako Autoryzowany Doradca rynku Catalyst wspiera spółki w procesie pozyskania kapitału poprzez emisję obligacji oraz w procesie późniejszego ich wprowadzenia do obrotu na rynku Catalyst. Poniżej prezentujemy poszczególne etapy obu procesów.

Proces emisji obligacji w formie oferty prywatnej

1. Decyzja o emisji
Spółka zainteresowana pozyskaniem kapitału w pierwszej kolejności powinna zdecydować, czy chce tego dokonać poprzez zwiększenie kapitału własnego czy kapitału obcego. Drugim krokiem jest wybór pomiędzy finansowaniem poprzez zaciągnięcie kredytu bankowego lub emisję obligacji.

2. Przygotowanie warunków emisji, uchwały emisyjnej, propozycji nabycia
W chwili, gdy spółka decyduje się na pozyskanie kapitału poprzez emisję obligacji, należy ustalić jej warunki, podjąć uchwałę o emisji i przygotować propozycję nabycia.Propozycja nabycia w przypadku oferty prywatnej, może zostać skierowana do nie więcej niż 149 oznaczonych adresatów. Elementy, które powinni zostać zawarte w warunkach emisji i propozycji nabycia, są regulowane przez zapisy Ustawy o obligacjach.

3. Podpisanie umowy z agentem emisji
Agent emisji pełni rolę techniczną przy emisji obligacji. Prowadzi rejestr obligacji i obsługuje świadczenia należne z tytułu ich posiadania. W sytuacji, gdy obligacje mają zostać wprowadzone do obrotu na rynku Catalyst, agent emisji bierze także udział w procesie ich rejestracji w KDPW.

4. Plasowanie emisji (zapisy, zbieranie wpłat, przydział obligacji)
W określonych w warunkach emisji terminach przyjmowane są zapisy i wpłaty na obligacje. Jeżeli zgodnie z warunkami emisji spełnione są warunki dojścia emisji do skutku, następuje przydział obligacji inwestorom.

Proces wprowadzenia obligacji do obrotu na rynku Catalyst

1. Podpisanie umowy z Animatorem Rynku
W przypadku wprowadzenia obligacji do obrotu na Catalyst wymagane jest podpisanie umowy z Animatorem Rynku. Ze względu na to, że wiele instrumentów notowanych na Catalyst charakteryzuje się niską płynnością obrotu, rolą Animatora jest właśnie wspieranie płynności.

2. Rejestracja obligacji w KDPW
Aby obligacje mogły być przedmiotem obrotu na Catalyst, muszą zostać zdematerializowane. W tym celu należy dokonać ich rejestracji w Krajowym Depozycie Papierów Wartościowych poprzez złożenie stosownego wniosku. Jeżeli emitent po raz pierwszy występuje o rejestrację papierów wartościowych w KDPW, należy także złożyć wniosek o zawarcie umowy o uczestnictwo w typie Emitent.

3. Wprowadzenie do obrotu
Złożenie wniosku o wprowadzenie do obrotu na Catalyst i wyznaczenie pierwszego dnia notowań.

Wskaźniki zadłużenia i płynności emitenta

Jednym z głównych rodzajów ryzyka wynikających z inwestycji w obligacje korporacyjne jest ryzyko kredytowe. Wynika ono z możliwości niedotrzymania warunków przez emitenta. Niedotrzymanie warunków może objawiać się poprzez niespłacenie odsetek w określonym terminie lub niespłacenie wartości nominalnej w terminie wykupu.

Jednym z podstawowych elementów pozwalających ograniczyć ryzyko kredytowe jest odpowiednia analiza zadłużenia i płynności spółki. Pomocne w takiej analizie są wskaźniki, które można znaleźć w sprawozdaniach emitenta lub raporcie biegłego rewidenta. Można je także policzyć samodzielnie. Poniżej zostaną zaprezentowane podstawowe wskaźniki poziomu zadłużenia i płynności. 

Wskaźniki poziomu zadłużenia

Wskaźniki zadłużenia przedstawiają strukturę kapitałów obcych w bilansie przedsiębiorstwa. Im wyższa jest wartość powyżej wartości optymalnej tym kredytodawca ponosi większe ryzyko. Zwrócić trzeba uwagę, że przedsiębiorstwa z różnych branż mają wartości optymalne wskaźników zadłużenia na innych poziomach. Wartości te zależą od kosztu pozyskania kapitału oraz rentowności aktywów ROA.

Wskaźnik zadłużenia ogólnego = zobowiązania ogółem/aktywa ogółem

Wskaźnik ogólnego zadłużenia informuje o udziale długu w sumie bilansowej. Przyjmuje się, że powinien wynosić nie więcej niż 67%. Ze względu na specyfikę działalności spółki możliwe jest, że wyższy poziom zadłużenia nie będzie stanowił zagrożenia. Możliwa jest także sytuacja odwrotna – specyfika działalności sprawi, że wskaźnik zadłużenia ogólnego nawet na poziomie niższym niż 67% będzie niepożądany.

Wskaźnik zadłużenia długoterminowego = zobowiązania długoterminowe/aktywa ogółem

Wskaźnik zadłużenia długoterminowego informuje o udziale w sumie bilansowej zadłużenia o terminie spłaty wynoszącym ponad rok, a wskaźnik zadłużenia krótkoterminowego mniej niż rok. Wskaźniki te uzupełniają analizę wskaźnika zadłużenia ogólnego, ponieważ dają obraz o strukturze terminowej długu. Możliwa jest sytuacja, że zadłużenie ogólne będzie kształtowało się na dopuszczalnym poziomie (np. 50%) przy jednoczesnym dużym udziale zadłużenia krótkoterminowego w sumie bilansowej. Wówczas będzie występowało zagrożenie regularnej spłaty zobowiązań, ponieważ spółka będzie musiała większość z nich spłacić w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego.

Wskaźnik zadłużenia kapitału własnego = zobowiązania ogółem/kapitał własny

Wskaźnik zadłużenia kapitału własnego stanowi inną formę prezentacji wskaźnika zadłużenia ogólnego. W tym przypadku poziom zadłużenia nie jest porównywany z sumą bilansową, ale z kapitałem własnym. Jeżeli np. wskaźnik zadłużenia ogólnego będzie wynosił 60%, to wskaźnik zadłużenia kapitału własnego będzie równy 150%.

Wskaźniki płynności

Płynność oznacza zdolność przedsiębiorstwa do terminowego regulowania zobowiązań krótkoterminowych. Z tego powodu wskaźniki płynności porównują pewne kategorie aktywów do zobowiązań krótkoterminowych.

Wskaźnik płynności bieżącej = aktywa obrotowe/zobowiązania krótkoterminowe

Wskaźnik płynności bieżącej informuje, w jakim stopniu aktywa obrotowe wystarczają na spłacenie zobowiązań krótkoterminowych. Za optymalną wartość tego wskaźnika przyjmuje się wartości od 1,5 do 2. Jeśli jego wartość spadnie poniżej 1, może być to sygnał o problemach z płynnością.

Wskaźnik płynności szybkiej = (należności krótkoterminowe + inwestycje krótkoterminowe)/zobowiązania krótkoterminowe

Eliminując z licznika wskaźnika płynności bieżącej zapasy (czyli najmniej płynne aktywa obrotowe) osiągamy wskaźnik płynności szybkiej. Informuje on, w jakim stopniu płynne aktywa wystarczają na spłatę zobowiązań krótkoterminowych. Jego poziom powinien kształtować się powyżej 1. Jest to w istocie najważniejszy ze wskaźników płynności. Wskaźnik płynności szybkiej informuje, w jakim stopniu środki pieniężne wystarczają na spłatę zobowiązań krótkoterminowych. Za optymalną wartość tego wskaźnika uważa się poziom 0,2.

Wskaźnik płynności gotówkowej = inwestycje krótkoterminowe/zobowiązania krótkoterminowe

Wskaźnik płynności gotówkowej to zdolność firmy do regulacji bieżących zobowiązań za pomocą najbardziej płynnych aktywów (środki pieniężne, akcje). Wartość optymalna powinna mieścić się w przedziale od 0,1 do 0,3.

Podstawowe różnice między ofertą prywatną a ofertą publiczną obligacji korporacyjnych

Inwestycja w obligacje korporacyjne to atrakcyjna forma lokowania kapitału. Obligacje przedsiębiorstw są coraz bardzie popularne wśród inwestorów indywidualnych. Jednak jest to ciągle niszowa forma inwestowania. Jedną z przyczyn tego stanu jest krótka, bo licząca zaledwie cztery lata historia rynku Catalyst. Drugą przyczyną jest sposób przeprowadzania sprzedaży obligacji podczas ofert prywatnych i publicznych. Wniniejszym artykule przedstawimy informacje o  publicznej i prywatnej ofercie obligacji oraz co zrobić, żeby zainwestować w obligacje na rynku pierwotnym.

Najkorzystniejszy sposób nabycia obligacji to zakup obligacji na rynku pierwotnym. Oznacza to zakup obligacji bezpośrednio od emitenta. Na rynku Catalyst większość dostępnych serii obligacji jest sprzedawana w ofertach prywatnych.

Na początku należy zwrócić uwagę, że nazwa „oferta prywatna” jest określeniem potocznym. Ustawa o ofercie publicznej nie definiuje takiego pojęcia. Ustawa ściśle określa, co to jest oferta publiczna. Od strony prawnej ofertą prywatną można nazwać ofertę, która nie spełnia założeń oferty publicznej. Oferta prywatna jest skierowana maksymalnie do 149 oznaczonych adresatów. Emitent nie może publicznie promować swojej emisji, ani podawać parametrów oferty. Skutkiem tego jest to, że większość inwestorów o ofercie prywatnej i jej warunkach dowiaduje się po zakończeniu emisji. Mimo ograniczeń związanych z docieraniem do inwestorów emitenci preferują taką formę sprzedaży papierów wartościowych. Przeprowadzenie procedury jest szybkie, łatwe oraz znacznie tańsze w porównaniu do oferty publicznej.

Dla inwestorów, którzy chcą mieć dostęp do ofert prywatnych rozwiązaniem może być korzystanie z usług Best Capital, na bieżąco możemy informować wybraną grupę inwestorów o nowych atrakcyjnych ofertach prywatnych. Formularz kontaktowy znajduje się pod linkiem:

Drugą możliwością zainwestowania w obligacje jest zakup obligacji sprzedawanych w ofercie publicznej. Podstawowa różnica w stosunku do oferty prywatnej to brak obostrzeń w zakresie promowania oferty. Po uzyskaniu zgody Komisji Nadzoru Finansowego emitent może prezentować w mediach szczegóły dotyczące swojej oferty. Dzięki temu emitent może dotrzeć do szerokiego grona inwestorów i ma szansę pozyskać wyższe kwoty kapitału. Te cechy sprawiają, że emisje publiczne przeprowadzają głównie duże firmy. Szeroka dostępność do informacji o ofercie publicznej budzi również duże zainteresowanie wśród inwestorów, co skutkuje to redukcjami. Wszyscy inwestorzy, którzy dokonali zapisów na obligacje mają proporcjonalnie redukowane przydziały. Przykładem takich emisji publicznych jest PCC Rokita S.A., która przeprowadzała emisje publiczne z pulą dostępną dla inwestorów indywidualnych. Redukcje sięgały od 70 do 90%. Innym utrudnieniem dla inwestorów indywidualnych podczas dużych emisji publicznych jest konkurencja z inwestorami instytucjonalnymi. Inwestorzy tacy jak OFE i TFI są w stanie objąć większą część emisji. Mimo tego warto interesować się publicznymi ofertami obligacjami dużych firm, ponieważ są emitenci niskiego ryzyka, a ich obligacje jest łatwo sprzedać na rynku wtórnym.

Rynek obligacji w Polsce jest dopiero w początkowej fazie rozwoju. Należy się spodziewać, że wielkość i dostępność oferowanych emisji dla inwestorów indywidualnych będzie systematycznie rosła. W przyszłości obligacje korporacyjne mogą stać się jedną z ważniejszych metod lokowania kapitału. Obligacje korporacyjne są papierami wartościowymi o średnim ryzyku. Doskonale uzupełniają ofertę inwestycyjną dla polskich inwestorów. 

Historia rozwoju i perspektywy rynku obligacji Catalyst

Catalyst jest rynkiem obligacji uruchomionym 30 września 2009 roku. Powstanie tego rynku ten niesie nowe możliwości dla inwestorów indywidualnych oraz dla emitentów. Inwestorzy mają alternatywę wobec inwestowania w  ryzykowne akcje i niskodochodowe obligacje skarbowe. Emitenci uzyskali dostęp do nowego źródła finansowania swojego rozwoju.

Catalyst dzielimy na cztery mniejsze rynki, dwa rynki detaliczne prowadzone przez Giełdę Papierów Wartościowych w Warszawie oraz dwa rynki hurtowe prowadzone przez BondSpot. Z kolei dla obu rodzajów wyróżniany jest rynek regulowany i ASO (Alternatywny System Obrotu). Rynki hurtowe od detalicznych różnią się przede wszystkim wielkością transakcji (pakiety o minimalnej wysokości 100 tysięcy złotych na rynku hurtowym). Rynki regulowane różnią się od ASO wielkością dopuszczanych emisji i wymogami formalnymi, które musi spełnić emitent. Na rynku regulowanym próg dopuszczenia emisji jest wyższy, a jednym z dodatkowych wymogów jest konieczność sporządzenia prospektu emisyjnego zatwierdzanego przez Komisję Nadzoru Finansowego.

Na Catalyst notowane są:

  • obligacje korporacyjne,
  • obligacje skarbowe,
  • obligacje komunalne,
  • obligacje spółdzielcze,
  • listy zastawne.

Uruchomienie Catalyst przypadło na okres światowego kryzysu finansowego i zmniejszania akcji kredytowej przez banki. Tym samym przedsiębiorstwa uzyskały możliwość pozyskania kapitału w inny sposób, otwierając się w o wiele większym stopniu na inwestorów indywidualnych. Przed uruchomieniem Catalyst na GPW notowana była niewielka liczba obligacji korporacyjnych. Ich emisje odbywały się głównie za pośrednictwem banków poza rynkiem zorganizowanym. Były skierowane przede wszystkim do inwestorów instytucjonalnych, w ograniczonym stopniu do indywidualnych.

Do dziś na Catalyst dominują emisje prywatne skierowane do mniej niż 150 inwestorów z minimalnym zapisem na poziomie zaczynającym się od kilkunastu, kilkudziesięciu tysięcy złotych. Jednak nabycie obligacji korporacyjnych na rynku wtórnym jest już powszechnie dostępne dla każdego posiadacza rachunku w domu maklerskim (minimalna inwestycja to jedna obligacja o wartości nominalnej 1000 lub 100 złotych).

Rozwój rynku obligacji korporacyjnych z jednej strony umożliwił przedsiębiorstwom tanie pozyskanie kapitału, na warunkach przez nie ustalonych, często bez konieczności ustanowienia zabezpieczenia (lub bez wymogu, aby była to hipoteka). Z drugiej strony inwestorzy indywidualni uzyskali dostęp do inwestycji o średnim ryzyku. Wcześniej do wyboru mieli przede wszystkim inwestycje o dużym ryzyku (akcje, instrumenty pochodne) lub małym (lokaty, obligacje skarbowe). Ryzyko na poziomie średnim było możliwe do uzyskania przede wszystkim w przypadku funduszy inwestycyjnych posiadających w swoim portfelu akcje i obligacje skarbowe jednocześnie.

Obligacje korporacyjne świetnie zapełniają wspomnianą lukę. W szczególności dla inwestorów, którzy chcą decydować o tym kiedy i w jakie instrumenty mają zamiar inwestować. W przypadku funduszy inwestycyjnych trzeba zdać się na profesjonalizm zarządzających. Główne zalety obligacji przedsiębiorstw dla inwestorów to: z góry ustalone przepływy pieniężne, względnie mała zmienność wartości instrumentów oraz względnie niska ilość czasu konieczna do monitorowania portfela.

Obecnie łączna wartość wszystkich emisji notowanych na Catalyst wynosi ponad 600 mld złotych, z czego około 90% przypada na obligacje skarbowe. W pozostałej części dominują obligacje korporacyjne o łącznej wartości emisji wynoszącej prawie 50 mld złotych (ok. 130 emitentów, prawie 300 serii obligacji). Warto pamiętać, że prawie 30 mld złotych z tej kwoty stanowią emisje Banku Gospodarstwa Krajowego i Europejskiego Banku Inwestycyjnego.

W pierwszych trzech latach działalności bardzo dynamicznie rosła liczba emitentów, notowanych serii i łączna wartość emisji notowanych na Catalyst. Było to spowodowane tym, że w początkowej fazie rozwoju było niewiele wykupów. Wzrost opisanych powyżej statystyk w przyszłości może charakteryzować się mniejszą dynamiką, ale perspektywy rozwoju rynku obligacji korporacyjnych są bardzo dobre. Łączna wartość emisji obligacji przedsiębiorstw stanowi około 6% PKB Polski. W przypadku rynków bardziej rozwiniętych takich jak USA, Wielka Brytania, Francja, Włochy czy Niemcy wspomniana relacja wynosi 100% PKB lub więcej. Doskonale obrazuje to drzemiący w rynku Catalyst potencjał.

Dlaczego spółki emitują obligacje?

Spółki mogą pozyskiwać finansowanie od właścicieli bądź poprzez zadłużanie się na rynku. Kapitał wyłożony przez właścicieli jest najdroższą formą finansowania. Dlatego spółki chętniej korzystają z finansowania dłużnego.  

Główną zaletą finansowania spółki długiem jest korzyść podatkowa. Odsetki od kredytu lub obligacji stanowią koszt uzyskania przychodu. Tym samym zmniejszają podstawę opodatkowania i sam podatek. Efekt ten nazywa się tarczą podatkową.

Finansowaniem spółki kapitałem obcym zainteresowani są jej akcjonariusze, ponieważ zadłużenie poprzez mechanizm dźwigni finansowej pozwala zwiększać rentowność kapitału własnego. Uważa się również, że większe zadłużenie spółki motywuje zarządzających do zwiększania efektywności działania spółki.

Spółka decydując się na finansowanie kapitałem obcym, wybiera między kredytem w banku a emisją obligacji korporacyjnych. Do podstawowych korzyści emisji obligacji  zaliczymy:

  • Brak rat kapitałowych. Regularnie spłacane są tylko odsetki, a wartość nominalna obligacji dopiero w terminie wykupu. Ułatwia to finansowanie konkretnych projektów przy pomocy emisji obligacji.
  • Ustalenie przez emitenta terminu wykupu, częstotliwości płatności odsetkowych, wysokości oprocentowania i jego rodzaju (stałe, zmienne).
  • Możliwość dodania do obligacji dodatkowych opcji takich jak: zamienność obligacji na akcje, prawo wcześniejszego wykupu przez emitenta lub obligatariuszy.
  • Publiczna promocja spółki. W przypadku problemów z terminową spłatą obligacji ta zaleta przeradza się w wadę.

 Sytuacje w których korzystniejsze jest finansowanie spółki poprzez kredyt bankowy:

  • Finansowanie kredytem może dotyczyć niewielkich kwot. W przypadku emisji obligacji ich opłacalność ekonomiczna zaczyna się od wyższych kwot.
  • Kredyt bankowy jest instrumentem elastycznym, dzięki czemu można go dokładniej dopasować do aktualnych potrzeb spółki (np. elastyczna linia kredytowa).
  • Emisja obligacji notowanych na rynku publicznym wiąże się z koniecznością upubliczniania informacji o sytuacji finansowej spółki. Nie każda spółka chce upubliczniać swoje wyniki.

W Polsce finansowanie przez emisję obligacji staje się coraz popularniejsze. Sprzyja temu możliwość wtórnego handlu obligacjami na rynku publicznym Catalyst. Rośnie rola inwestorów indywidualnych przy obejmowaniu emisji obligacji. Łączna wartość polskich obligacji korporacyjnych jest o wiele mniejsza w porównaniu do PKB niż w przypadku rynków rozwiniętych. Wskazuje to na perspektywy dalszego wzrostu rynku obligacji korporacyjnych w Polsce.

Czy zabezpieczone obligacje korporacyjne są mniej ryzykowne od niezabezpieczonych?

Przy podejmowaniu decyzji inwestycyjnej w obligacje korporacyjne inwestorzy porównują warunki emisji do poziomu ryzyka danego emitenta. Jednym z czynników mających wpływ na poziom ryzyka danego emitenta jest występowanie zabezpieczenia. Czy zabezpieczenie zawsze obniża ryzyko inwestycyjne w obligacje korporacyjne i czy stanowi gwarancję bezpieczeństwa inwestycji? Na te pytania odpowiemy w poniższym artykule.

Zabezpieczenie jest tylko jednym z elementów mającym wpływ na poziom ryzyka danej emisji obligacji. Każdy przypadek związany z zabezpieczeniem powinien być rozpatrywany indywidualnie ze względu na różnice występuje w jakości i rodzaju. Rynek Catalyst pokazuje, że notowane na nim obligacje zabezpieczone mają wyższą rentowność niż obligacje niezabezpieczone. Oznacza to, że zabezpieczenie oferowane jest przez przedsiębiorców, którzy prowadzą działalność obarczoną wyższym ryzykiem.

Emitenci wiarygodni i posiadający stabilną sytuację finansową nie muszą przekonywać inwestorów o bezpieczeństwie płatności wynikających z warunków emisji obligacji. Wielu przedsiębiorców szuka finansowania na rynku obligacji, ponieważ nie chcą zaciągać kredytów wiążących się z ustanowieniem zabezpieczenia. Branże takie jak bankowość, windykacja, faktoring reprezentują emitentów uważanych za najpewniejszych płatników dla inwestorów, którzy z racji specyfiki swojego biznesu nie zawsze mogą dać zabezpieczenie.

Zabezpieczenie emisji obligacji aktywami emitenta może wynikać z trudności z pozyskaniem kapitału w oczekiwanej wysokości lub może to być sposób na obniżenie kosztów finansowych wynikających z oprocentowania obligacji.

Jedną z form zabezpieczenia obligacji emitenta jest dokonanie zastawu na akcjach. Zabezpieczenie to można uznać za stosunkowo słabe. Zmienność cen akcji w okresie dwóch-trzech lat może być bardzo wysoka. W przypadku spółek niepublicznych wycena spółki oraz zbywalność takich akcji będzie dodatkowo ograniczona. Notowania cen akcji są uzależnione od kondycji finansowej spółki. W przypadku znacznego pogorszenia finansów emitenta, cena jego akcji znacznie spadnie na rynku wtórnym. Tym samym w momencie największego prawdopodobieństwa wykorzystania zabezpieczenia jego wartość będzie najmniejsza. Jeżeli emitent oferuje zabezpieczenie na swoich akcjach, to ich wartość powinna być wielokrotnie wyższa od wysokości emisji. Nie ma możliwości oceny jaka wielokrotność wartości zastawu na akcjach jest bezpieczna. Wyceny spółek giełdowych podczas bess mogą spaść o więcej niż 90%.

Zabezpieczenia obligacji, które uznawane są za najlepsze to zabezpieczenia na majątku trwałym emitenta. Zabezpieczenia takie realizowane są poprzez wpis hipoteki do księgi wieczystej nieruchomości albo przez wpis zastawu rejestrowego do rejestru zastawu. Księgi wieczyste i rejestry zastawu prowadzone są przez odpowiedni sąd rejonowy. Jeżeli emitent nie wywiązuje się ze swoich płatności wynikających z obligacji, inwestor może zrealizować swoje prawa wynikających z wpisu hipoteki lub zastawu. W następstwie realizowania tego prawa dochodzi do sprzedaży majątku emitenta. Jeżeli aktywa emitenta zostaną sprzedane powyżej wartości roszczeń inwestora i innych wierzycieli to sprawa kończy się pomyślnie.

Jeżeli emitent posiada zobowiązania o łącznej wartości wyższej niż majątek trwały stanowiący zabezpieczenie, sytuacja staje się skomplikowana W pierwszej kolejności z majątku będą zaspokajane roszczenia z tytułu kosztów postępowania, wobec pracowników oraz zobowiązania publiczno-prawne. Dopiero w następnej kolejności będą to obligatariusze. Przy czym obligatariusze posiadający obligacje zabezpieczone będą zaspokajani w pierwszej kolejności w stosunku do obligatariuszy z papierami niezabezpieczonymi.

Z powyższego akapitu wynika, że sam fakt ustanowienie zabezpieczenia na majątku trwałym daje tylko teoretycznie lepsze zabezpieczenie. Oceniając jakość zabezpieczenia na majątku trwałym bardziej istotne będą następujące informacje:

  • aktualna zadłużenie spółki w stosunku do całości aktywów trwałych,
  • prognozy co do kształtowania się wysokości przyszłych zobowiązań,
  • rodzaj składników majątku trwałego stanowiącego zabezpieczenie ( jeżeli są to nietypowe nieruchomości, nietypowe składniki majątku ruchomego tym większe jest ryzyko niesprzedania po oczekiwanej cenie w krótkim okresie czasu).

Przykładów inwestycji w obligacje niezabezpieczone obarczonych niższym ryzykiem niż inwestycja w obligacje zabezpieczone jest wiele. Ważne jest to, że w przypadku obligacji niezabezpieczonych emitent za te zobowiązania odpowiada całym majątkiem.  W momencie ogłoszenia upadłości likwidacyjnej spółki obligatariusze zaspokajani są zgodnie z kolejnością, jaka wynika z Prawa upadłościowego oraz naprawczego. W sytuacji obligacji zabezpieczonych zostanie dokonana egzekucja z przedmiotu zabezpieczenia.

Podstawą do analizy ryzyka obligacji powinna być sytuacja finansowa emitenta, struktura bilansu i model biznesowy. Zabezpieczenie powinno stanowić dodatkowy element analizy, a nie jej główny czynnik.

Dla inwestorów zainteresowanych inwestowaniem w obligacje zabezpieczone lub niezabezpieczone polecamy wypełnienie formularza zgłoszeniowego.

Obligacje korporacyjne dla początkujących – podstawowe pojęcia

W niniejszym artykule przedstawiamy i opisujemy podstawowe pojęcia związane z rynkiem obligacji korporacyjnych. Znajomość i zrozumienie tych terminów są niezbędne przed podjęciem odpowiedzialnej decyzji inwestycyjnej. Żeby uzyskać możliwość inwestowania w obligacje korporacyjne z Best Capital Sp. z o.o. należy wypełnić formularz zgłoszeniowy.


Obligacje skarbowe 
– emitowane przez skarb państwa.

Obligacje komunalne 
– emitowane przez jednostki samorządu terytorialnego.

Obligacje korporacyjne
- obligacje emitowane przed przedsiębiorstwa.

Emitent obligacji korporacyjnych
- jest to przedsiębiorstwo prowadzone w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością albo spółki akcyjnej, które dokonało emisji obligacji korporacyjnych w celu pozyskania kapitału.

Obligatariusz – jest to inwestor, który kupił obligacje na rynku wtórnym lub pierwotnym, czyli właściciel obligacji.

Cena nominalna obligacji
– jest to cena jednej obligacji. Na rynku Catalyst cena jednej obligacji to najczęściej 100 zł albo 1000 zł. Jest to również najniższa kwota, za którą można dokonać inwestycji na rynku Catalyst.

Oprocentowanie – wyrażana w skali roku stopa oprocentowania, która określa wysokość wypłacanych odsetek. Oprocentowanie może być stałe bądź zmienne. Oprocentowanie obligacji korporacyjnych na Catalyst to przedział od 6% do 12%.

Obligacje o stałym oprocentowaniu – w tym wypadku oprocentowanie, a co za tym idzie wszystkie płatności odsetkowe, jest z góry określone na cały okres trwania obligacji.

Obligacje o zmiennym oprocentowaniu – dla takich obligacji oprocentowanie jest uzależnione od pewnej stopy, która w trakcie trwania obligacji ulega zmianom (najczęściej jest to stopa z rynku międzybankowego taka jak WIBOR). Wysokość oprocentowania jest w ten sposób ustalana dla każdego okresu odsetkowego na jego początku.

Obligacje zerokuponowe – są to obligacje bez płatności odsetkowych. W terminie wykupu emitent spłaca wartość nominalną. Obligacje zerokuponowe emitowane są z tak zwanym dyskontem, czyli kwotą, którą odejmuje się od wartości nominalnej.

Kupon
- wartość odsetek, która jest wypłacana inwestorowi. Częstotliwość wypłacania kuponu jest inna dla każdej serii obligacji. W obligacjach korporacyjnych kupon może być wypłacany kwartalnie, półrocznie lub rocznie.

Termin wykupu – termin w którym dochodzi do wykupu wszystkich obligacji z danej serii. W momencie wykupu inwestor dostaje równowartość kwoty zainwestowanej w obligacje. 

Zapadalność obligacji korporacyjnych - jest to okres na jaki zostały wyemitowane obligacje. Zapadalność obligacji korporacyjnych najczęściej wynosi dwa lub trzy lata.

Zabezpieczenie obligacji korporacyjnych – przedsiębiorstwo emitujące obligacje korporacyjne może wydzielić część swojego majątku jako zabezpieczenie obligacji. W przypadku niewypłacania świadczeń na rzecz obligatariusza zabezpieczenie może zostać sprzedane, a środki uzyskane ze sprzedaży przeznaczane są dla obligatariuszy.

Obligacje niezabezpieczone – ten rodzaj obligacji korporacyjnych jest emitowany przez przedsiębiorstwa, które nie ustanawiają zabezpieczenia pod daną serię obligacji. Jest wiele przyczyn niestosowania zabezpieczeń przez emitentów. Brak zabezpieczenia nie musi oznaczać, że obligacje są bardziej ryzykowne. 

Obligacje zabezpieczone – emitent, który je emituje przeznacza część swojego majątku jako zabezpieczenie danej serii obligacji. Sam fakt występowania zabezpieczenia nie musi zmniejszać ryzyka inwestycyjnego.

Rynek Catalyst – jest to zorganizowany rynek wtórny obligacji. Notowane na nim obligacje korporacyjne, komunalne i skarbowe. Najważniejsze korzyści wynikająca z funkcjonowania Catalyst to możliwość kupienia i sprzedania obligacji  w dowolnym momencie. Każdy emitent spełniajacy wymogi formalne ma prawo do złożenia wniosku o wprowadzenie swoich obligacji na Catalyst.

Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych S.A. - na rynku obligacji pełni bardzo ważną rolę. KDPW rozlicza transakcje na rynku wtórnym. Jest pośrednikiem przy wypłacaniu przez emitenta świadczeń wynikających z odsetek i wykupów obligacji.

Dokument ofertowy - jest to dokument, który stanowi podstawę podjęcia decyzji inwestycyjnej w obligacje korporacyjne podczas emisji pierwotnej. W dokumencie ofertowym muszą się znaleźć informacje wymagane przez ustawę o obligacjach. 

Wpis Best Capital sp. z o.o. na listę Autoryzowanych Doradców NewConnect i Catalyst

logo-new-connectlogo-catalyst
   


Z przyjemnością informujemy, że Best Capital sp. z o.o. dnia 26 czerwca 2012 roku decyzjami nr 88/2012 i 89/2012 podjętymi przez Wicedyrektora Działu Rozwoju Rynku został wpisany na listę Autoryzowanych Doradców rynków NewConnect i Catalyst.

Tym samym Best Capital sp. z o.o. może świadczyć kompleksowe usługi pozyskiwania kapitału dla przedsiębiorstw w ramach Alternatywnego Systemu Obrotu. Dzięki decyzji GPW S.A. Best Capital ma formalną możliwość wprowadzenia do obrotu w ASO oraz świadczenia usług doradztwa przy wypełnianiu obowiązków informacyjnych.