Notowania obligacji korporacyjnych

Sposób notowań zależy od rodzaju obligacji. W przypadku obligacji zerokuponowych notowana jest cena obligacji, będąca wartością nominalną pomniejszoną o dyskonto wynikające z wymaganej przez inwestorów stopy zwrotu. Każdy uczestnik rynku inwestujący w obligacje korporacyjne powinien zapoznać się z konwencją, zgodnie z którą notowane są obligacje.

W przypadku obligacji o stałym lub zmiennym oprocentowaniu sytuacja jest trochę bardziej skomplikowana. Notowany jest tak zwany kurs obligacji i to według konkretnego kursu obligacji uczestnicy rynku składają zlecenia kupna i sprzedaży obligacji. Kurs obligacji to wyrażona procentowo część wartości nominalnej.

Jak zatem obliczyć aktualną cenę obligacji znając jej kurs? Weźmy na przykład obligacje o wartości nominalnej równej 1000 i aktualnym kursie rynkowym równym 102. Daje to nam cenę wynoszącą 1020. Jest to tzw. cena czysta, w której nie są brane pod uwagę odsetki.

Odsetki należne obligatariuszom są naliczane każdego dnia. Ich wartość podawana jest w tabelach odsetkowych. Jeśli danego dnia narosłe odsetki wynoszą np. 17,89; to należy dodać je do ceny czystej. W ten sposób osiągniemy tzw. cenę brudną, czyli aktualną wartość obligacji. Kontynuując nasz przykład, wartość obligacji wyniesie 1037,89.

Należy pamiętać, że na rynku Catalyst transakcje są rozliczane na drugi dzień roboczy po zawarciu transakcji. Skutkuje to tym, że w rozliczeniu obowiązują także odsetki należne w tym dniu. Na przykład w rozliczeniu transakcji z poniedziałku będą brane pod uwagę odsetki należne w środę, a w rozliczeniu transakcji z piątku będą brane pod uwagę odsetki należne w następny wtorek.

Ważnym elementem, o którym warto wiedzieć, jest występowanie widełek statycznych i dynamicznych. Mają one zapobiegać gwałtownym wahaniom kursu obligacji, poprzez utrzymanie go w określonym przedziale. Widełki statyczne dla obligacji wynoszą +/- 3 punkty procentowe. Kursem odniesienia dla widełek statycznych w ciągu dnia i na zamknięciu sesji jest kurs otwarcia. Kursem odniesienia dla widełek statycznych na otwarciu sesji jest kurs zamknięcia z poprzedniego dnia sesyjnego. Jeżeli złożone zostanie zlecenie, które wykracza poza ograniczenie zdefiniowane przez widełki, następuje wstrzymanie obrotu na danym instrumencie i przeprowadzane jest równoważnie rynku.

Drugim rodzajem widełek są widełki dynamiczne wynoszące dla obligacji +/- 2 punkty procentowe. Kursem odniesienia w tym wypadku jest kurs ostatniej transakcji. Widełki dynamiczne nie obowiązują na otwarciu i zamknięciu sesji. Analogicznie do widełek dynamicznych w przypadku zlecenia wykraczającego poza widełki dynamiczne, następuje zawieszenie obrotu na danym instrumencie i przeprowadzane jest równoważenie rynku.

Obligacje korporacyjne dla początkujących – podstawowe pojęcia

W niniejszym artykule przedstawiamy i opisujemy podstawowe pojęcia związane z rynkiem obligacji korporacyjnych. Znajomość i zrozumienie tych terminów są niezbędne przed podjęciem odpowiedzialnej decyzji inwestycyjnej. Żeby uzyskać możliwość inwestowania w obligacje korporacyjne z Best Capital Sp. z o.o. należy wypełnić formularz zgłoszeniowy.


Obligacje skarbowe 
– emitowane przez skarb państwa.

Obligacje komunalne 
– emitowane przez jednostki samorządu terytorialnego.

Obligacje korporacyjne
- obligacje emitowane przed przedsiębiorstwa.

Emitent obligacji korporacyjnych
- jest to przedsiębiorstwo prowadzone w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością albo spółki akcyjnej, które dokonało emisji obligacji korporacyjnych w celu pozyskania kapitału.

Obligatariusz – jest to inwestor, który kupił obligacje na rynku wtórnym lub pierwotnym, czyli właściciel obligacji.

Cena nominalna obligacji
– jest to cena jednej obligacji. Na rynku Catalyst cena jednej obligacji to najczęściej 100 zł albo 1000 zł. Jest to również najniższa kwota, za którą można dokonać inwestycji na rynku Catalyst.

Oprocentowanie – wyrażana w skali roku stopa oprocentowania, która określa wysokość wypłacanych odsetek. Oprocentowanie może być stałe bądź zmienne. Oprocentowanie obligacji korporacyjnych na Catalyst to przedział od 6% do 12%.

Obligacje o stałym oprocentowaniu – w tym wypadku oprocentowanie, a co za tym idzie wszystkie płatności odsetkowe, jest z góry określone na cały okres trwania obligacji.

Obligacje o zmiennym oprocentowaniu – dla takich obligacji oprocentowanie jest uzależnione od pewnej stopy, która w trakcie trwania obligacji ulega zmianom (najczęściej jest to stopa z rynku międzybankowego taka jak WIBOR). Wysokość oprocentowania jest w ten sposób ustalana dla każdego okresu odsetkowego na jego początku.

Obligacje zerokuponowe – są to obligacje bez płatności odsetkowych. W terminie wykupu emitent spłaca wartość nominalną. Obligacje zerokuponowe emitowane są z tak zwanym dyskontem, czyli kwotą, którą odejmuje się od wartości nominalnej.

Kupon
- wartość odsetek, która jest wypłacana inwestorowi. Częstotliwość wypłacania kuponu jest inna dla każdej serii obligacji. W obligacjach korporacyjnych kupon może być wypłacany kwartalnie, półrocznie lub rocznie.

Termin wykupu – termin w którym dochodzi do wykupu wszystkich obligacji z danej serii. W momencie wykupu inwestor dostaje równowartość kwoty zainwestowanej w obligacje. 

Zapadalność obligacji korporacyjnych - jest to okres na jaki zostały wyemitowane obligacje. Zapadalność obligacji korporacyjnych najczęściej wynosi dwa lub trzy lata.

Zabezpieczenie obligacji korporacyjnych – przedsiębiorstwo emitujące obligacje korporacyjne może wydzielić część swojego majątku jako zabezpieczenie obligacji. W przypadku niewypłacania świadczeń na rzecz obligatariusza zabezpieczenie może zostać sprzedane, a środki uzyskane ze sprzedaży przeznaczane są dla obligatariuszy.

Obligacje niezabezpieczone – ten rodzaj obligacji korporacyjnych jest emitowany przez przedsiębiorstwa, które nie ustanawiają zabezpieczenia pod daną serię obligacji. Jest wiele przyczyn niestosowania zabezpieczeń przez emitentów. Brak zabezpieczenia nie musi oznaczać, że obligacje są bardziej ryzykowne. 

Obligacje zabezpieczone – emitent, który je emituje przeznacza część swojego majątku jako zabezpieczenie danej serii obligacji. Sam fakt występowania zabezpieczenia nie musi zmniejszać ryzyka inwestycyjnego.

Rynek Catalyst – jest to zorganizowany rynek wtórny obligacji. Notowane na nim obligacje korporacyjne, komunalne i skarbowe. Najważniejsze korzyści wynikająca z funkcjonowania Catalyst to możliwość kupienia i sprzedania obligacji  w dowolnym momencie. Każdy emitent spełniajacy wymogi formalne ma prawo do złożenia wniosku o wprowadzenie swoich obligacji na Catalyst.

Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych S.A. - na rynku obligacji pełni bardzo ważną rolę. KDPW rozlicza transakcje na rynku wtórnym. Jest pośrednikiem przy wypłacaniu przez emitenta świadczeń wynikających z odsetek i wykupów obligacji.

Dokument ofertowy - jest to dokument, który stanowi podstawę podjęcia decyzji inwestycyjnej w obligacje korporacyjne podczas emisji pierwotnej. W dokumencie ofertowym muszą się znaleźć informacje wymagane przez ustawę o obligacjach. 

Rodzaje zabezpieczeń obligacji korporacyjnych

W niniejszym artykule przedstawiamy podstawowe informację dotyczące zabezpieczeń obligacji korporacyjnych. Rodzaj i jakość zabezpieczenia są bardzo ważne przy ocenie ryzyka. Dominującymi rodzajami zabezpieczeń obligacji przedsiębiorstw są hipoteka oraz zastaw rejestrowy. Zabezpieczenia te stanowią łącznie około 80% wszystkich ustanawianych zabezpieczeń na polskim rynku obligacji korporacyjnych. Pozostałe 20% stanowią zabezpieczenia takie jak: gwarancja, świadczenie na rzecz osoby trzeciej, blokada finansowa czy oświadczenie o poddaniu się egzekucji.

Inwestorom, którzy są zainteresowani inwestowaniem w zabezpieczone i niezabezpieczone obligacje korporacyjne polecamy wypełnienie formularza kontaktowego. Zarejestrowanych inwestorów na bieżąco informujemy o nowych emisjach obligacji korporacyjnych.

Hipoteka

Ten rodzaj zabezpieczenia wierzytelności jest regulowany przez przepisy ustawy o księgach wieczystych i hipotece. Hipoteka najczęściej ustanawiana jest na nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania. Zgodnie z zapisami ustawy o obligacjach emitent zobowiązany jest podpisać umowę z administratorem hipoteki. Emitent we własnym imieniu, lecz na rachunek obligatariuszy wykonuje prawa i obowiązki wierzyciela hipotecznego. Oznacza, że w przypadku niewypłacalności emitenta, obligatariusze nie muszą zajmować się formalnymi aspektami związanymi z egzekucją swoich wierzytelności z przedmiotu hipoteki. Zrobi to za nich administrator hipoteki.

Zastaw rejestrowy

Możliwość ustanowienia zastawu rejestrowego jest regulowana przez przepisy ustawy o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów. Jest to rozwiązanie w swojej konstrukcji bardzo podobne do hipoteki. Przedmiotem zastawu mogą być rzeczy ruchome i zbywalne prawa majątkowe. W przypadku emisji obligacji, emitent także jest zobowiązany do podpisania umowy z administratorem zastawu, który pełni funkcje analogiczne do administratora hipoteki.

Istnieją szerokie możliwości co do wyboru przedmiotu zastawu rejestrowego. Warto wymienić te najczęściej stosowane przez emitentów obligacji korporacyjnych. Są to pakiety wierzytelności, akcje (także akcjach spółki z grupy emitenta) lub certyfikaty inwestycyjne (za pomocą których tworzy się grupy kapitałowe w celu optymalizacji podatkowej). Warto w tym miejscu zwrócić uwagę na to, że w przypadku zastawu rejestrowego na akcjach emitenta lub certyfikatach inwestycyjnych funduszy inwestycyjnych zamkniętych – ich wartość na wypadek problemów z płynnością i wypłacalnością emitenta może znacznie zmaleć. 

Gwarancja

W przypadku obligacji korporacyjnych zabezpieczonych gwarancją, występuje podmiot zwany gwarantem, który zobowiązuje się do spłacenia odsetek lub wartości nominalnej, jeśli we właściwym terminie nie dokona tego emitent. W praktyce gwarantem często jest jednostka dominująca wobec spółki z jej grupy kapitałowej. Korzyścią dla obligatariuszy w takiej sytuacji jest przejęcie przez całą grupę odpowiedzialności za zobowiązania emitenta. 

Świadczenie na rzecz osoby trzeciej 

Jest to zabezpieczenie podobne do gwarancji ustanawiane na podstawie art. 393 Kodeksu Cywilnego. Zabezpieczający zobowiązuje się do spłaty odsetek i wartości nominalnej wobec obligatariuszy na wypadek, gdyby nie dokonał tego emitent. 

Blokada finansowa

To zabezpieczenie regulowane jest przez zapisy ustawy o niektórych zabezpieczeniach finansowych. Polega na tym, że instrumenty finansowe (np. akcje) są blokowane na rachunku papierów wartościowych emitenta. W razie braku terminowej spłaty świadczeń wynikających z obligacji, prawo do zablokowanych akcji jest przenoszone na obligatariuszy.

Oświadczenie o poddaniu się egzekucji

Nie jest to typowe zabezpieczenie obligacji. Jest to narzędzie prawne, które ułatwia odzyskiwanie przeterminowanych należności. Jeżeli na podstawie art. 777 Kodeksu postępowania cywilnego emitent złoży takie oświadczenie, to przeprowadzenie postępowania egzekucyjnego w wypadku braku spłaty obligacji nie wymaga długotrwałej procedury sądowej.