Archiwa tagu: rentowność obligacji skarbowych

Obligacje banków spółdzielczych

Opublikowany przez
Odpowiedz

Obecnie w Polsce działa ponad 570 banków spółdzielczych, zatem w lokalnych środowiskach stanowią one bardzo silną konkurencję dla banków komercyjnych. Jak dotąd są one jedynymi organizacjami spółdzielczymi w Polsce, które wykorzystują rynek kapitałowy do pozyskania funduszy poprzez emisje obligacji. Ponadto są wiarygodnymi podmiotami, często o ponad stuletniej historii i stabilnej sytuacji finansowej. Podlegają kontroli Komisji Nadzoru Finansowego, podobnie jak banki komercyjne.

 Jakie warunki musi spełnić bank spółdzielczy, aby mógł wyemitować obligacje ?

  • Wykup – nie może nastąpić przed upływem 5 lat,
  • Spłata – w przypadku upadłości lub likwidacji banku spółdzielczego następuje w ostatniej kolejności zobowiązań dłużnych (po depozytach),
  • Zabezpieczenie – zwrot środków z obligacji nie może być zabezpieczony przez bank,
  • Fundusze banku – dług podporządkowany nie może stanowić więcej niż 50% funduszy podstawowych banku,
  • Regulacje KNF – mówią o wielkościach kwot i zasadach zaliczania kapitału pozyskanego w drodze emisji obligacji jako długu podporządkowanego (na koniec każdego roku trwania zobowiązania podlega zmniejszeniu o 20% kwoty wyjściowej).

Ustawa Prawo bankowe z dnia 29 sierpnia 1997 r. pozwala na emitowanie obligacji i zaliczanie ich wartości do funduszy uzupełniających banku. Banki spółdzielcze, aby korzystać z prawa do emisji obligacji z reguły nie muszą zmieniać swojego statutu. 

Jak dokonać zakupu obligacji banku spółdzielczego ?

Zakupu takich obligacji można dokonać na rynku pierwotnym od emitentów obligacji za pośrednictwem agenta emisji (najczęściej Dom Maklerski Banku BPS S.A.), a także na zorganizowanym rynku wtórnym, czyli w systemie Catalyst.

Najkorzystniej zakupić takie obligacje na rynku pierwotnym. Praktyka pokazuje jednak, że bank spółdzielczy w pierwszej kolejności kieruje propozycję nabycia obligacji do największych udziałowców, dużych depozytariuszy oraz pracowników. W przypadku nieobjęcia całości emisji przez klientów banku spółdzielczego, to agent emisji jest odpowiedzialny za pozyskanie pozostałych inwestorów.

Na rynku wtórym można nabyć obligacje poprzez Catalyst. Należy pamiętać o zasadzie ”D+2”, co powoduje, że obligacje są rozliczane z dwudniowym opóźnieniem.

Przykładowo:
Kupując obligacje banku spółdzielczego Z w dniu D płacimy za nie 102%, a z rachunku pobrane nam zostanie 1036,18 zł, a nie 1020 zł, ponieważ 16,18 zł, stanowią odsetki narosłe do dnia „D+2”.

Kupując obligacje podczas sesji giełdowej musimy liczyć się z tym, że cena zakupu będzie wyższa niż cena emisyjna, co oznacza że ich rentowność jest niższa niż oprocentowanie. Warto więc sprawdzić dochód w terminie do wykupu (YTM) i na tej postawie podjąć decyzję o zakupie. Takie informacje są widoczne w wyliczeniach kalkulatora dostępnego na stronie internetowej Catalyst.

Tabela. Obligacje banków spółdzielczych notowane na Catalyst (link)

Analizując powyższe dane, widać że obecnie największą emisję w obrocie stanowią obligacje BPS Warszawa na kwotę 100 000 000 zł, a najmniejszą BS Tychy z emisją na 1 600 000 zł. Wartość środkowa to emisje na kwotę 10 000 000 zł. Wszystkie obligacje notowane są w Alternatywnym Systemie Obrotu GPW S.A., natomiast obligacje BPS Warszawa (BPS0718) dodatkowo notowane są w Alternatywnym Systemie Obrotu BondSpot S.A.

Oprocentowanie i czas trwania obligacji spółdzielczych

Oprocentowanie obligacji banków spółdzielczych (tzw. obligacji podporządkowanych) jest oparte  o sześciomiesięczny WIBOR plus średnio 350-380 punktów bazowych (w zależności od emitenta), a czas inwestycji jest zdecydowanie dłuższy niż w przypadku obligacji korporacyjnych  i wynosi 5-15 lat.

Średnie oprocentowanie wszystkich obligacji spółdzielczych w bieżącym okresie (lipiec 2014) to 5,99%, najwyższe oferowane przez BS Kraków to 6,74%, a najniższe oferowane przez  BS Wołomin to 4,72%. Średni okres trwania obligacji spółdzielczych to 10 lat. Stając się właścicielem obligacji spółdzielczych można liczyć na odsetki gwarantowane przez bank spółdzielczy, które w większości wypłacane są co 6 miesięcy.

Ryzyko a stopa zwrotu

Obligacje banków spółdzielczych są postrzegane jako inwestycja rentowna i bezpieczna. Zysk inwestora z inwestycji w tego rodzaju obligacje to 5-6% w skali roku. Średnie bieżące oprocentowanie (lipiec 2014) to 5,99%, zatem poziom ten znacznie przewyższa rentowność obligacji skarbowych oraz wielu lokat, a bezpieczeństwo inwestora jest wysokie. Inwestor otrzymuje z takiej inwestycji godziwe zyski, które znacznie przekraczają poziom inflacji. W związku z tym zrozumiałym faktem jest, iż obligacje spółdzielcze zdobywają rynek kapitałowy. Jednak uchodzą one za obligacje o średnim zysku w porównaniu np. do obligacji korporacyjnych.

Jeżeli chodzi o bezpieczeństwo obligacji spółdzielczych to oczywiście może zostać ono zachwiane, ale tylko w przypadku problemów z wypłacalnością lub upadłością banku spółdzielczego, czyli emitenta. Jeżeli zaistnieje taka sytuacja, to są one spłacane dopiero po depozytach bankowych. Jednak obecna kondycja banków spółdzielczych, które także w czasach kryzysu radziły sobie znacznie lepiej niż banki komercyjne, nie budzi obaw i raczej nastraja optymistycznie.

Obligacje korporacyjne w Polsce zyskały na popularności dopiero w ostatnich latach. Ten instrument finansowy łączy w sobie cechy lokat i inwestycji w akcje, czyli przewidywalność wyniku inwestycji i jego wysokość.

Na rynku wtórnym znajdują się podmioty bezpieczne, które oferują zazwyczaj oprocentowanie w granicach 5 -11%, ale również są bardzo ryzykowne, na skraju bankructwa podmioty, które w przypadku pomyślnego rozwoju sytuacji pozwolą na zarobek rzędu kilkudziesięciu procent. 

Obligacje firm, podobnie jak obligacje spółdzielcze notowane są na rynku wtórnym Catalyst, prowadzonym przez Giełdę Papierów Wartościowych. Średnie oprocentowanie obligacji pozaskarbowych wynosi tu 8,35% (Obligacje.pl), czyli znacząco przewyższa oprocentowanie lokat bankowych. Niewielkie wahania wartości obligacji (zwykle ich ceny na naszym rynku obligacji korporacyjnych, oscylują w pobliżu wartości nominalnych, a często zdarzają się sytuację, gdy ceny obligacji zmieniają się mniej niż o 1-2 % w ciągu kilku lat) mogą okazać się zaletą dla inwestorów ceniących spokój ducha, lecz oznacza to ograniczony potencjał zysków.  

Obligacje skarbowe

Opublikowany przez
Odpowiedz
Każde państwo potrzebuje środków finansowych na prowadzenie bieżącej działalności oraz inwestycje długoterminowe. Bardzo często zdarza się jednak, że wpływy do budżetu państwa są zbyt małe, aby państwo mogło sfinansować założone projekty. W takiej sytuacji konieczne jest pozyskanie dodatkowych środków finansowych, które pokryją powstały niedobór. W tym celu państwo zadłuża się na przykład emitując obligacje skarbowe. Są one instrumentem finansowym, który z jednej strony umożliwia realizację zadań przez emitenta (Państwo), ale także stanowi atrakcyjny papier wartościowy dla inwestorów.

Obligacje skarbowe są emitowane przez skarb państwa danego kraju. Głównym celem emisji tych instrumentów finansowych jest pokrycie deficytu budżetowego. Warto również podkreślić, że dochody z emisji są także przeznaczane na obsługę długu publicznego, który stanowi  sumę deficytów z lat ubiegłych. Często tak bywa, ponieważ emisja nowych serii obligacji jest łatwiejszym sposobem na pozyskiwanie środków, niż podniesienie podatków czy zmniejszenie wydatków.

Obligacje skarbowe są instrumentami z reguły długoterminowymi, z okresem do wykupu 5-30 lat. Jednakże emitowane są również takie, których horyzont czasowy inwestycji jest krótszy. Szczególnym przykładem instrumentów finansowych, które służą realizowaniu krótkoterminowych potrzeb pożyczkowych budżetu państwa są bony skarbowe, które są wykupowane w okresie krótszym niż rok. Ich rentowność zależy od ceny pieniądza na rynku międzybankowym. W Polsce rentowność bonów skarbowych mieści się w przedziale 3-4,5 procent ( na podstawie danych o rentowności bonów skarbowych wyemitowanych w 2012 roku).

W Polsce obligacje skarbowe są emitowane przez Skarb Państwa, który jest reprezentowany przez Ministerstwo Finansów. Aktualnie występujące w obrocie instrumenty dłużne dzielą się na dwa rodzaje: obligacje hurtowe oraz obligacje detaliczne. Obligacje hurtowe przeznaczone są głównie dla inwestorów instytucjonalnych, a ich wartość nominalna wynosi 1000 zł (lub 1000 euro) albo wielokrotność tej kwoty. Są emitowane na przetargach organizowanych przez Narodowy Bank Polski czyli agenta emisji. Działa on na podstawie umowy zawartej z Ministerstwem Finansów. Warto również podkreślić, że uczestnikami przetargów mogą być tylko podmioty, które mają status Dealera Skarbowych Papierów Wartościowych oraz banki państwowe nie posiadające tego statusu po spełnieniu określonych kryteriów. Natomiast obligacje detaliczne są skierowane do inwestorów indywidualnych. Ich wartość nominalna to 100 zł ( lub 100 euro ) albo wielokrotność tej kwoty. Agentem emisji tych obligacji jest PKO Bank Polski SA, poprzez który inwestorzy mogą dokonać inwestycji. Obecnie w Polsce dla inwestorów dostępne są następujące obligacje skarbowe:
-obligacje  dwuletnie zerokuponowe,
-obligacje trzyletnie o zmiennym oprocentowaniu,
-obligacje pięcioletnie o stałym oprocentowaniu,
-obligacje pięcioletnie o zmiennym oprocentowaniu,
-obligacje dziesięcioletnie o stałym oprocentowaniu,
-obligacje dziesięcioletnie o zmiennym oprocentowaniu,
-obligacje dwudziestoletnie o stałym oprocentowaniu,
-obligacje trzydziestoletnie o stałym oprocentowaniu.

Podstawową cechą obligacji skarbowych jest ich rentowość. Zależy ona przede wszystkim od wiarygodności emitenta oraz od horyzontu czasowego inwestycji w nie. Oceną wiarygodności emitentów oraz obligacji przez nie emitowanych zajmują się agencje ratingowe. Obecnie na świecie funkcjonują trzy, których ratingi mają największe znaczenie dla emitentów oraz inwestorów. Są to: Fitch Ratings, Moody’s oraz Standard & Poor’s. Agencje zbierają systematycznie informacje o wiarygodności poszczególnych państw oraz o emitowanych przez nie instrumentach finansowych. Następnie oceniają ich zdolność do terminowego regulowania swoich zobowiązań. W konsekwencji powstają ratingi, które są odzwierciedleniem ryzyka inwestycji w oceniane instrumenty finansowe. Natomiast horyzont czasowy najczęściej wpływa na inwestycję w taki sposób, że im jest ona dłuższa i inwestor decyduje się na dłuższy okres czasu przekazać swoje wolne środki finansowe, tym rentowność jest wyższa. Warto podkreślić, że rentowność w dużej mierze zależy również od mechanizmu ustalania przychodu z obligacji, który znany jest przed ich emisją. Co więcej, należy pamiętać, że nie we wszystkich rodzajach inwestycji w instrumenty dłużne jesteśmy w stanie dokładnie obliczyć jakie przychody możemy dzięki nim osiągnąć, a co za tym idzie również rentowność.

Kraj

Obligacje 2 letnie

Obligacje 5 letnie

Obligacje 10 letnie

Polska

2,86%

3,71%

4,45%

Niemcy

0,1%

0,69%

1,78%

W.Brytania

0,44%

1,56%

2,78%

Francja

0,26%

1,09%

2,34%

Włochy

1,28%

2,79%

4,14%

USA

0,33%

1,45%

2,78%

Japonia

0,09%

0,21%

0,60%

Stan na: 12.11.2013 opracowanie własne

Warto także pamiętać, że rentowność obligacji skarbu państwa jest zmienna w czasie. Jest to jedno z głównych ryzyk inwestycji w te instrumenty finansowe, spowodowane przede wszystkim przez zmiany wartości wskaźników makroekonomicznych. Wśród tych, o największym wpływie na rentowność obligacji skarbowych, wyróżniamy inflację oraz poziom stóp procentowych, które są ustalane przez odpowiedni organ w każdym państwie. W Polsce poziom stóp procentowych ustala Rada Polityki Pieniężnej.

Wśród podstawowych rodzajów obligacji, które są najczęściej emitowane przez skarby państwa, wyróżniamy:

1) Obligacje zerokuponowe, w których przychód stanowi różnicę pomiędzy ceną nominalną, a cena zakupu. Oznacza to, że inwestor zarabia na tym, że kupuje obligacje po niższej cenie, niż są potem one od niego odkupowane. W przypadku obligacji zerokuponowych możemy dokładnie wyliczyć rentowność oraz przyszły przychód.

2) Obligacje o stałym kuponie, w których kupon, który stanowi określony procent wartości nominalnej, jest z góry założony. Oznacza to, że korzyść inwestora z inwestycji jest wyrażona jako procent ceny obligacji które kupił. W tym przypadku również możemy przed podjęciem decyzji o inwestycji dokładnie wyliczyć rentowność.

3) Obligacje o zmiennym kuponie, są to obligacje w których odsetki są naliczane w oparciu o określony wskaźnik np. w Polsce o WIBOR (stopa procentowa, po jakiej banki udzielają pożyczek na rynku międzybankowym ) do którego dodaje się wcześniej ustaloną marżę. W tym przypadku nie możemy dokładnie wyliczyć rentowności inwestycji zanim ją podejmiemy ale dużym plusem wyboru obligacji z takim mechanizmem naliczania odsetek jest to, że prawie zawsze są one wyższe od inflacji, czego już nie możemy być pewni w przypadku wyboru obligacji zerokuponowych lub o stałym kuponie.

Inwestowanie w obligacje skarbowe jest obarczone bardzo niskim poziomem ryzyka kredytowego emitenta. Jest to konsekwencją tego, że zabezpieczeniem tych obligacji jest majątek państwa. W przypadku niewypłacalności danego emitenta zostałby on wykorzystany do pokrycia zobowiązań. Jednakże należy pamiętać, że w historii zdarzały się już przypadki niewypłacalności państw jak np. Argentyna w grudniu 2001 roku czy Grecja, która przestała spłacać swoich wierzycieli w 2012 roku. Z drugiej jednak strony warto podkreślić, że wspomniane już wcześniej ratingi wskazywały, że inwestycja w obligacje tych krajów wiąże się z bardzo wysokim poziomem ryzyka. Dlatego inwestorzy, którzy nie osiągnęli zakładanych stóp zwrot (oczekiwanych korzyści z inwestycji), świadomie zdecydowali się na podjęcie teoretycznie bardzo rentownych, ale również obarczonych wysokim poziomem ryzyka inwestycji.

Obligacje skarbowe to synonim bezpieczeństwa. Państwo jest emitentem, reprezentującym bardzo niskie ryzyko kredytowe. Obligacje skarbowe mają okresy zapadalności od 2 do 30 lat oraz różne mechanizmy naliczania odsetek (stałokuponowe, zmiennokuponowe oraz zerokuponowe). Dzięki tym cechom można łatwo wybrać inwestycję spełniającą indywidualne oczekiwania.  

Obligacje skarbowe przy niskim ryzyku dają odpowiednio niższą rentowność bardzo zbliżoną do oprocentowania lokat. Jeżeli  3% dla Ciebie za mało i chcesz zarabiać od 6% do 11%, to warto zainteresować się obligacjami korporacyjnymi. W tym celu należy wypełnić formularz zgłoszeniowy po prawej stronie. 

Największym ryzykiem wynikającym z inwestowania w obligacje skarbowe jest zmienność ich cen. Wzrost lub spadek rynkowych stóp procentowych (WIBOR) powoduje odpowiednio spadek lub wzrost cen obligacji.
Przykład 

  • Cena obligacji skarbowej 1000 zł,

  • Oprocentowanie stałe 4%,

  • zapadalność 30 lat

Rynkowa stopa procentowa rośnie z 4% do 5%. Rentowność obligacji osiąga również 5%. W takim przypadku cena obligacji na rynku wtórnym spadnie aż o 10%. Czyli chcąc sprzedać na rynku wtórnym jedną obligację jej cena będzie wynosiła 900 zł w stosunku ceny pierwotnej 1000 zł.