Realizacja obowiązków informacyjnych emitentów obligacji korporacyjnych zgodnie z ustawą o obligacjach z 2015 roku

W nowej ustawie o obligacjach z lipca 2015 roku ustawodawca wprowadził nowe rozwiązania, które mają na celu zabezpieczenie prawidłowej realizacji obowiązków informacyjnych przez Emitenta. Zgodnie z art. 16 wspomnianej ustawy Emitent jest zobowiązany do przekazywania w formie drukowanej wszelkich informacji, dokumentów i komunikatów, które na mocy ustawy powinien publikować na swojej stronie internetowej.

Taka forma zabezpieczenia realizacji obowiązków informacyjnych ma za zadanie wyeliminowanie nieprawidłowości i manipulacji związanych z terminowym informowaniem obligatariuszy o konkretnych zdarzeniach wskazanych w ustawie. Do tej pory Emitent mógł w pewien sposób wpływać na terminy publikacji informacji (na stronach internetowych istnieją możliwości publikowania komunikatów z datą wsteczną) oraz na treść publikowanych informacji (istnieje możliwość dokonania zmiany treści zawiadomienia, bez konieczności zmiany daty publikacji). Poprzez zastosowanie mechanizmu archiwizacji dokumentów w formie papierowej w przypadku ewentualnych wątpliwości ze strony obligatariuszy, będzie możliwe porównanie informacji z tymi przekazanymi do podmiotu przechowującego wydruki.

Podmioty uprawnione do gromadzenia wydruków zostały wskazane w ustawie, wśród nich znajdują się:
  • notariusze;
  • banki krajowe;
  • instytucje kredytowe prowadzące działalność bankową na terytorium RP;
  • zagraniczne instytucje kredytowe prowadzące działalność maklerską na terytorium RP;
  • firmy inwestycyjne.
Ponadto emitent obligacji, które nie mają postaci materialnej może przekazywać wydruki do podmiotu prowadzącego ewidencję obligacji lub depozyt papierów wartościowych emitenta. Co istotne, podmiot odpowiedzialny za przechowywanie informacji musi zostać wskazany przez emitenta w warunkach emisji. Okres przechowywania wydruków jest tożsamy z terminem przedawnienia roszczeń wynikających z obligacji i wynosi 10 lat (zgodnie z art. 14 ustawy).

Informacje, które zgodnie z zapisami ustawy o obligacjach podlegają publikacji na stronie internetowej emitenta dotyczą w większości procedury związanej ze zgromadzeniem obligatariuszy, tym samym dotyczą tych emitentów, którzy przewidzieli istnienie takiego organu w warunkach emisji. Obowiązek opublikowania informacji związanej ze zgromadzeniem obligatariuszy dotyczy:
  • ogłoszenia o zwołaniu zgromadzenia obligatariuszy – co najmniej 21 dni przed terminem zgromadzenia;
  • oświadczenia emitenta o wyrażeniu zgody lub jej braku co do zmiany warunków emisji przez zgromadzenie obligatariuszy – 7 dni od dnia zakończenia zgromadzenia;
  • protokołu z przebiegu obrad zgromadzenia obligatariuszy – 7 dni od zakończenia zgromadzenia, co najmniej do dnia, w którym upływa termin przewidziany dla zaskarżenia podjętych uchwał;
  • informacja o uchyleniu uchwały zgromadzenia obligatariuszy bądź stwierdzenia jej nieważności – niezwłocznie.
Ponadto Emitenci obligacji przychodowych posiadają obligatoryjny obowiązek opublikowania na swojej stronie internetowej informacji dotyczących łącznej wysokości ich zadłużenia z tytułu obligacji oraz wskazanie przedsięwzięcia realizowanego ze środków pozyskanych z emisji.

Wszystkie wspomniane powyżej wymogi są obligatoryjne i emitent musi opublikować te informacje w formie komunikatu na swojej stronie internetowej, a tym samym zarchiwizować je w podmiocie wskazanym w warunkach emisji. Oprócz powyższych, istnieje jeszcze jeden obowiązkowy wymóg, który dotyczy opublikowania wykazu unieważnionych dokumentów obligacji (o ile wyemitowane instrumenty są w formie materialnej). Emitent powinien to uczynić najpóźniej w terminie 28 dni od dnia podjęcia decyzji o unieważnieniu dokumentu.

Istnieją także dwa dodatkowe wymogi, które są jednak fakultatywne ponieważ istnieje możliwość przekazania tych zawiadomień za pośrednictwem poczty lub kuriera. Zawiadomienia te dotyczą: wezwania do złożenia dokumentu obligacji w celu zmiany jego treści albo wymiany pod rygorem unieważnienia dokumentu obligacji (1) oraz przekazania informacji o niedojściu emisji do skutku i wezwania do odbioru wpłaconych kwot (2).

Obowiązki wynikające z nowej ustawy o obligacjach z jednej strony zwiększają poziom zabezpieczenia obligatariuszy, a z drugiej strony nakładają dodatkowe obowiązki na emitentów i tym samym zwiększają koszty ponoszone przez nich w procesie emisji obligacji. Mechanizm archiwizacji przewidziany w art. 16 ustawy stwarza konieczność zawarcia umowy archiwizacji dokumentów z odpowiednio uprawnionym do tego celu podmiotem. Sprawą dyskusyjną pozostaje moment podpisania takiej umowy – zgodnie z ustawą podmiot powinien zostać wskazany w warunkach emisji, jednak nie wynika z niej bezpośrednio, że umowa musi być zawarta na tym etapie. Wyjściem pozostaje obustronne zobowiązanie do zawarcia takiej umowy w warunkach emisji obligacji.

Autor: Tomasz Styrcula


Best Capital Autoryzowanym Doradcą spółki Patent Fund S.A.

Z dniem 13 października 2015 r. Best Capital świadczy usługi związane z funkcją Autoryzowanego Doradcy dla spółki Patent Fund S.A.

Best Capital będzie wspierał Emitenta w wypełnianiu obowiązków informacyjnych określonych w Regulaminie ASO, a także prowadził bieżące doradztwo w zakresie dotyczącym funkcjonowania akcji Emitenta rynku NewConnect. 

Patent Fund S.A. działa w obszarze inwestycji w ochronę własności intelektualnej jako fundusz wspierający komercjalizację przedsięwzięć wymagających ochrony patentowej.

Elementy biznesplanu – Model biznesowy

Model biznesowy można określić jako uproszczone, syntetyczne przedstawienie struktury naszego biznesu. W modelu biznesowym definiuje się założenia projektu, w tym przede wszystkim w jaki sposób projekt będzie na siebie zarabiał – opis sposobu działania, ponadto przedstawienie produktu lub usługi oraz potrzeb jakie zaspokaja. Warto pokrótce przedstawić grupy docelowe odbiorców, wskazać kanały dystrybucji, a także prognozę  i strukturę kosztów i przychodów biznesu. Tworząc model biznesowy należy pamiętać, że nie ma być to obszerne opracowanie, ale możliwie konkretny i prosty opis przedsięwzięcia. Skomplikowany model biznesowy zazwyczaj wyklucza zainteresowanie ze strony inwestorów.

Poniżej przedstawiamy jeden z ciekawszych, naszym zdaniem, szablonów do tworzenia modelu biznesowego, tzw. business model canvas opracowany przez Alexandra Osterwaldera na podstawie doświadczeń wielu przedsiębiorców z którymi współpracował. Model ten pozwala bardzo sprawnie określić najistotniejsze aspekty przedsięwzięcia, a co równie ważne – można odnosić go zarówno do rozwiniętych firm, jak i dla start-upów.

Business model canvas - model biznesowy
Na diagramie widzimy 9 pól, których kolejność uzupełniania jest istotna. Poniżej opisujemy pokrótce poszczególne pola, w kolejności w której powinny być wypełniane:
  1. Propozycja wartości – to odpowiedzi na pytania: jaką wartość reprezentuje nasz produkt?; jakie potrzeby zaspokaja?; jaki problem rozwiązuje?; należy pamiętać, że nie ma to być opis produktu, a jedynie wskazanie jego istotnych wartości dla klienta.
  2. Segmenty klientów – to odpowiedzi na pytania: do kogo ma trafić nasz produkt?; czyje potrzeby będzie zaspokajał nasz produkt?; w tym miejscu można spróbować określić profil naszego klienta idealnego;
  3. Relacje z klientami – jak pozyskujemy nowych klientów? Jakimi kanałami posłużymy się, aby zwrócić na siebie uwagę i przyciągnąć klienta? Jak skłonimy klienta do ponownego skorzystania z naszych usług?
  4. Kanały dystrybucji – w jaki sposób będziemy dostarczać swoje produkty/usługi do klienta?
  5. Strumienie przychodów – za co będą płacili klienci? Ile będą płacili? Czy będą to płatności abonamentowe czy jednorazowe?
  6. Kluczowe działania – jakie najważniejsze czynności należy podjąć, aby model biznesowy funkcjonował możliwie najskuteczniej?
  7. Kluczowe zasoby – jakich najważniejszych zasobów potrzebujemy, aby model biznesowy funkcjonował możliwie najskuteczniej?
  8. Kluczowi partnerzy – kto będzie naszym najważniejszym partnerem, np. w postaci dostawcy, dystrybutora, sprzedawcy? Partnerzy powinni tworzyć wartość dodaną dla naszych klientów;
  9. Struktura kosztów – jakie będą koszty stałe oraz zmienne naszego modelu biznesowego? Należy wskazać te elementy modelu biznesowego, które będą generować najwyższe koszty;
Zachęcamy do tworzenia modelu biznesowego zgodnie z powyższym wzorcem. Pierwotna wersja modelu biznesowego prawdopodobnie nie będzie w pełni zgodna w rzeczywistymi osiągnięciami projektu, jednak znacznie łatwiej będzie dążyć do osiągnięcia z góry ustalonych standardów niż działać „po omacku”. Ostatecznym celem w realizacji założeń projektu każdego twórcy biznesu powinno być osiągnięcie prostego i jednocześnie maksymalnie skalowalnego modelu biznesowego, który będzie na bieżąco aktualizowany i przystosowywany do realiów rynkowych.

Autor: Tomasz Styrcula


Funkcje banku reprezentanta przy emisji obligacji korporacyjnych

Finansowanie przedsiębiorstw poprzez emisję dłużnych instrumentów finansowych zyskuje coraz większą popularność na polskim rynku. Jest to niewątpliwie pozytywny sygnał, wskazujący na to, że nasz rodzimy biznes bazuje na zachodnich wzorcach (zwłaszcza tych zza oceanu) i wykorzystuje inne możliwości pozyskania kapitału, nie tylko z kredytów bankowych. Inwestorzy indywidualni i instytucjonalni również coraz przychylniej patrzą na emitentów i korzystają z takiej formy inwestycji licząc na wyższy zysk przy umiarkowanym poziomie ryzyka.

Ryzyko właśnie, w dalszym ciągu stanowi najbardziej istotny element, który ma wpływ na dokonanie inwestycji przez polskich inwestorów. Dlatego emitenci stale poszukują rozwiązań, które pomogą im przekonać do siebie inwestorów i zapewnić o bezpieczeństwie inwestycji. Jedną z form zapewnienia wyższego poziomu bezpieczeństwa przewidzianą w ustawie o obligacjach z lipca 2015 roku jest ustanowienie banku reprezentanta przy emisji obligacji korporacyjnych.

Ustanowienie banku reprezentanta przy emisji obligacji korporacyjnych nie jest obowiązkowe, jednak każdy emitent może tego dokonać. Bank reprezentant pełni funkcję przedstawiciela obligatariuszy i działa na podstawie ustawy o obligacjach, a także zapisów umowy zawartej pomiędzy emitentem a bankiem reprezentantem. Ustawa o obligacjach opisuje tylko minimalny zakres obowiązków przypisanych zarówno dla emitenta, jak i dla banku, jednak w żaden sposób go nie ogranicza. Oznacza to, że umowa (zawarta koniecznie przed rozpoczęciem procesu emisji) może zawierać dodatkowe zobowiązania banku wobec obligatariuszy, bądź emitenta w stosunku do banku.

Warto dodać, że status przedstawiciela, jaki nadaje bankowi reprezentantowi Ustawa o obligacjach, nie wymaga dodatkowych umocowań ze strony obligatariuszy – zatem czynności prawne dokonane przez bank, pociągają za sobą skutki bezpośrednio wobec wszystkich obligatariuszy. Z perspektywy inwestora nie jest to jednak powód do zmartwień, ale wręcz przeciwnie. Bank na mocy ustawy jest zobowiązany do działania w interesie obligatariuszy z zachowaniem najwyższej staranności, a ponadto w ustawie wskazano okoliczności, które wykluczają poszczególne banki do nawiązania współpracy z konkretnym emitentem. Chodzi tu w szczególności o wykluczenie możliwego konfliktu interesów pomiędzy stronami umowy, wynikające np. z powiązań osobowych, powiązań kapitałowych lub powiązań wynikających z innych umów.

W treści umowy o reprezentację przez bank interesów obligatariuszy danej serii obligacji zawarte są przede wszystkim obowiązki emitenta wobec banku reprezentanta oraz obowiązki banku reprezentanta wobec obligatariuszy.

Podstawowe obowiązki emitenta wskazane w ustawie dotyczą sprawozdawczości i obejmują przekazywanie do banku reprezentanta rocznych sprawozdań finansowych, zbadanych przez biegłego rewidenta wraz z jego opinią. Ponadto emitent jest zobowiązany do przedkładania sprawozdań z wykonania przez niego obowiązków wynikających z warunków emisji obligacji – nie rzadziej niż raz na kwartał. Ostatnim wymienionym obowiązkiem emitenta wobec banku reprezentanta jest konieczność przekazywania istotnych informacji dotyczących zabezpieczenia obligacji – chodzi w szczególności o zmianę wartości przedmiotu zabezpieczenia lub np. w przypadku hipoteki dalszego obciążenia przedmiotu zabezpieczenia, zmianę sposobu użytkowania nieruchomości itp. Warto w tym miejscu zaznaczyć, iż wspomniane powyżej obowiązki sprawozdawcze emitenta nie dotyczą emitentów, których instrumenty finansowe są dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym bądź notowane w alternatywnym systemie obrotu. Zwolnienie z obowiązków tych szczególnych emitentów wynika z faktu, iż są oni zobligowani do przekazywania takich informacji na podstawie innych przepisów takich jak ustawa ordynacja podatkowa lub regulaminy giełdowe.

Oprócz wymienionych powyżej obowiązków emitenta w treści umowy o reprezentację, znajdziemy także obowiązki banku reprezentanta wobec obligatariuszy. Wśród nich za najważniejsze należy uznać sporządzanie i przekazywanie do wiadomości obligatariuszy analizy finansowej, opracowanej każdorazowo po przekazaniu przez emitenta danych finansowych. W przypadku stwierdzenia uzasadnionych wątpliwości, co do zdolności wykonywania przez emitenta obowiązków wynikających z warunków emisji obligacji – bank reprezentant jest zobowiązany niezwłocznie powiadomić o tym fakcie obligatariuszy. Zawiadomienie takie powinno zostać zamieszczone niezwłocznie na stronie internetowej banku reprezentanta.

W przypadku stwierdzenia naruszenia obowiązków wynikających z warunków emisji obligacji, bank reprezentant jest zobowiązany w szczególności poinformować o tym fakcie obligatariuszy. Ponadto bank reprezentant może również zastosować środki, mające na celu ochronę praw obligatariuszy, takie jak: podjęcie działań mających na celu ustanowienie dodatkowego zabezpieczenia (o ile warunki emisji przewidują tego typu rozwiązanie), zawiadomienie emitenta o wymagalności zobowiązań wynikających z obligacji, a w ostateczności także wystąpienie z właściwym powództwem przeciwko emitentowi oraz zgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości emitenta.

Ponadto zgodnie z ustawą o obligacjach, bank reprezentant jest zobowiązany do udzielania odpowiedzi na pytania obligatariuszy dotyczących emisji obligacji.
Ustanowienie banku reprezentanta, jak zaznaczono na początku niniejszego artykułu jest fakultatywne, jednak stanowi ciekawe uzupełnienie warunków emisji. Bez wątpienia emitent, który decyduje się na taki ruch zwiększa tym samym poziom zaufania do swoich papierów dłużnych i może liczyć na większe zainteresowanie ze strony inwestorów. Jest to jednak rozwiązanie z którym wiążą się dodatkowe koszty i wydaje się być najbardziej opłacalne dla większych emisji obligacji korporacyjnych, zwłaszcza tych skierowanych do inwestorów instytucjonalnych.

Elementy biznesplanu – Strategia rozwoju projektu

Strategia rozwoju przedsiębiorstwa powinna określać ukierunkowanie projektu w taki sposób, aby w odpowiednio ustalonym okresie czasu zapewnić firmie stabilną pozycję rynkową i przewagę konkurencyjną. Strategia powinna odnosić się do innych elementów zawartych w biznesplanie, takich jak rozwój produktu, marketing, poziom zatrudnienia i inne.

Należy mieć na uwadze, że realizacja strategii nie zawsze musi być w 100% zgodna z prognozą i może ulegać zmianom w trakcie funkcjonowania przedsiębiorstwa. Jeżeli osoby zarządzające projektem zauważą, że realizacja strategii nie przynosi pożądanych rezultatów – powinny przeanalizować ją ponownie i dokonać stosownych zmian.

Bardzo ważnym, a jednocześnie ułatwiającym elementem w tworzeniu strategii rozwoju projektu jest wyznaczenie celów krótko- oraz długoterminowych. Działając w ten sposób (krok po kroku) znacznie łatwiej rozplanować terminy realizacji celów długoterminowych oraz osiągnięcia tzw. kamieni milowych projektu. Niemniej jednak warto pamiętać, że inwestorzy często warunkują przekazanie kolejnych transz dofinansowujących projekt od osiągnięcia kolejno ustalonych kamieni milowych. Dlatego też z jednej strony cele powinno się ustalać rozważnie – ale jednocześnie zapewniając odpowiednio dynamiczny poziom rozwoju projektu, zachęcający inwestora do współpracy.

Ponadto w opisie strategii rozwoju powinny znaleźć się informacje określające szacowany poziom zatrudnienia w przedsiębiorstwie oraz wskazanie momentów, w których przewiduje się stopniowe zwiększenie tego poziomu. Jak już wspominaliśmy w poprzednim artykule – kompetencje zespołu mają ogromne znaczenie dla inwestora. W tym miejscu warto także dodać jakie inne zasoby znajdą się w projekcie (np. know-how bądź inny majątek). W zakresie, w którym zespołowi brakować będzie doświadczenia lub umiejętności należy przewidzieć outsourcing działalności. Przy okazji outsourcowania działalności należy mieć na uwadze, że taka forma działalności może skutecznie funkcjonować wyłącznie w obszarach, które nie są kluczowe dla projektu. Jeżeli chodzi zaś o działalność strategiczną – z założenia powinna być realizowana wewnątrz przedsiębiorstwa. W przeciwnym razie znacznie wzrasta ryzyko realizacji podstawowych celów. Najczęściej stosowanym rozwiązaniem jest outsourcowanie takich usług biznesowych jak księgowość, kadry, usługi prawne, informatyczne, logistyka itp. Pozwala to znacząco obniżyć stałe koszty funkcjonowania projektu. Zakres outsourcowanych usług zależy w dużej mierze od rodzaju prowadzonej działalności.

Odpowiednie przedstawienie strategii rozwoju przedsiębiorstwa, w tym jej dopasowanie do planu finansowego jest bardzo istotne. W szczególności pozwala to inwestorowi na stwierdzenie w jakim stopniu dopasowany został plan rozwoju przedsięwzięcia do zapotrzebowania projektu na kapitał.

Elementy biznesplanu – Opis zespołu

Kolejnym, bardzo istotnym z punktu widzenia inwestora elementem biznesplanu jest opis doświadczenia i umiejętności kadry zarządzającej projektem. Tworząc biznesplan należy pamiętać, że prezentacja zespołu w znacznej (o ile nie rozstrzygającej) mierze wpływa na decyzję o podjęciu współpracy przez Anioła biznesu. Przyczyna takiego stanu rzeczy jest prosta – nawet najbardziej obiecujący pomysł bez odpowiedniego zaplecza w postaci kapitału ludzkiego może okazać się niemożliwy do zrealizowania.

Bez wątpienia najważniejszą cechą w przypadku zespołów tworzących start-up, jest ich komplementarność. Zespół powinien się uzupełniać, posiadać różnego rodzaju kompetencje, które w połączeniu utworzą zgraną całość. Dzięki temu rozwój projektu może być w jak największej mierze realizowany własnym sumptem, bez konieczności outsourcowania i ponoszenia kosztów z tym związanych. Kompetencje kadry związanej z projektem powinny w szczególności obejmować umiejętności zarządzania i prowadzenia firmy, tworzenia i rozwoju produktu/ usługi, marketingu i sprzedaży, a także znajomość kwestii finansowych. Pod pojęciem tworzenia bądź rozwoju produktu można rozumieć wiele umiejętności w zależności od branży przedsięwzięcia – może to być informatyk, programista, inżynier, technolog itp. Ważnym aspektem jest także ustalenie lidera zespołu, który będzie nadzorował  i koordynował pracę pozostałych członków.

Niestety idealny układ sił w zespole zdarza się bardzo rzadko, co nie znaczy, że z tego powodu projekt zostanie z góry odrzucony przez inwestora. Jeżeli zdajemy sobie sprawę z tego, że jakiś kompetencji brakuje osobom obecnym w naszym zespole, warto zawczasu doprecyzować zakres tych kompetencji oraz zaproponować rozwiązanie naszego problemu. Sygnałem świadczącym o profesjonalizmie może być na przykład przedstawienie zebranych ofert z rynku na dane stanowisko i uwzględnienie takich realnych kosztów zatrudnienia dodatkowego pracownika. Przedstawienie potencjalnych kandydatów, którzy mogą wypełnić ważną lukę w naszym zespole będzie na pewno odebrane pozytywnie.

Opisując doświadczenie i umiejętności zespołu należy skupić się na tym, aby wskazać główne atuty i przewagi osób stanowiących trzon grupy. Zasadne wydaje się wskazanie doświadczenia w danej branży, jak również dotychczasowych osiągnięć w prowadzeniu innych biznesów lub zespołów (brak takiego doświadczenia nie wyklucza współpracy). Opis kompetencji wszystkich członków powinien skupiać się wokół tych aspektów, które są ściśle związane z pomysłem. Inwestor ocenia skład zarządu oraz pozostałego zespołu pod kątem kompetencji zarządczych, sprzedażowych i technicznych. Najczęściej spotykanym połączeniem wśród umiejętności pomysłodawców jest zespół złożony z doświadczonego menadżera zaznajomionego w finansach oraz technicznego specjalisty branżowego.

Najczęściej popełnianymi błędami w opisie doświadczenia i kwalifikacji zespołu jest pominięcie opisu osób odpowiedzialnych za sprzedaż naszych produktów/usług. Należy mieć na uwadze, że poza samymi aspektami technicznymi i zarządczymi, nie mniej ważna jest skuteczna sprzedaż pomysłu.

Ostatnią kwestią, o której należy pamiętać jest pytanie o stopień zaangażowania zespołu w pracę przy projekcie. Każdy twórca start-upu musi być świadomy tego, że Anioł biznesu oczekuje wyłącznie pełnego zaangażowania w przedsięwzięcie. Całkowite zaangażowanie oznacza czynny udział w projekcie w pełnym wymiarze godzinowym, niezależnie od tego czy projekt będzie generował przychody czy też nie. Wszelkie pozostałe działalności należy porzucić lub ograniczyć do minimum – w przeciwnym razie trudno oczekiwać nawiązania współpracy z inwestorem branżowym.

Terminowy wykup obligacji serii D Europejskiego Funduszu Medycznego S.A.

Z przyjemnością informujemy, iż Europejski Fundusz Medyczny S.A. dokonał całkowitego, terminowego wykupu obligacji zwykłych na okaziciela serii D o wartości nominalnej 1000,00 zł każda, o łącznej wartości nominalnej emisji 2.000.000,00 (słownie: dwa miliony) złotych.

Best Capital sp. z o.o. pełnił funkcję Autoryzowanego Doradcy przy wprowadzeniu obligacji serii D do obrotu w Alternatywnym Systemie Obrotu Catalyst.

Elementy biznesplanu – Synteza przedsięwzięcia

Niniejszy artykuł stanowi kontynuację cyklu artykułów poświęconych napisaniu biznesplanu spełniającego oczekiwania inwestorów indywidualnych, tak zwanych Aniołów biznesu. Pierwszym elementem biznesplanu, od którego w znacznej mierze zależy przyciągnięcie uwagi inwestora jest synteza projektu.

Streszczenie powinno być pierwszym punktem naszego biznesplanu, a tym samym będzie to pierwsza informacja o naszym pomyśle, z którą zapozna się inwestor.  Z tego względu przeczytanie podsumowania projektu powinno skłonić inwestora do dalszej lektury, wzbudzić w nim ciekawość i zainteresowanie. Dlatego ważne jest, aby streszczenie było dobrze przygotowane, zarówno marketingowo i merytorycznie, ale jednocześnie treściwie.

Jednym z największych błędów streszczenia projektu jest jego rozbudowanie i obszerność. Przedsiębiorcy najczęściej starają się przekazać jak najwięcej informacji i szczegółów, zapominając przy tym, że inwestor poświęci na nie co najwyżej 5 minut. Warto wyznaczyć sobie ograniczenie co do treści i postarać się o „wyciśnięcie esencji” naszego projektu na 2 stronach. Taka ilość informacji z jednej strony nie powinna odrzucić inwestora ze względu na swoją obszerność, a przy tym świadczy o odpowiednim przygotowaniu ze strony pomysłodawcy (opis projektu w 3 zdaniach mógłby świadczyć o lekceważącym stosunku).

Ważną uwagą, o której powinien pamiętać każdy piszący biznesplan skierowany do Aniołów biznesu lub innych tego typu instytucji, jest używanie dostosowanej na potrzeby biznesplanu terminologii. Używanie języka bardzo technicznego, opisywanie dokładnej specyfikacji (np. w przypadku biznesów z branży IT) jest niepotrzebne, a może nawet stanowić utrudnienie w odbiorze całości projektu. Warto o tym pamiętać zarówno przy sporządzaniu streszczenia projektu, jak i całej dalszej części biznesplanu. Oczywiście nie zmienia to faktu, że jako specjaliści powinniśmy być przygotowani na kolejne, bardziej szczegółowe pytania ze strony inwestora lub osób przez niego wyznaczonych, do zbadania tych elementów biznesu, co do których on sam nie posiada odpowiedniej wiedzy. W takim wypadku będzie to dla nas dobry znak świadczący o zainteresowaniu projektem. Niemniej jednak, na etapie biznesplanu wskazane jest używanie możliwie prostego, zrozumiałego języka, który pozwoli zrozumieć istotę naszego pomysłu osobom postronnym.

Podsumowując odpowiemy na pytanie – co powinno znaleźć się w syntezie projektu?
  • Krótki opis kompetencji kluczowych osób w projekcie;
  • Wskazanie branży;
  • Przedstawienie konkurencji firmy oraz naszych przewag konkurencyjnych;
  • Wskazanie klientów firmy oraz potrzeb, jakie nasz produkt zaspokaja;
  • Skrócone założenia modelu biznesowego;
  • Skrócone założenia strategii marketingowej;
  • Informacja o zapotrzebowaniu na kapitał od inwestora.
W kolejnych artykułach w serwisie znajdą Państwo informacje i wskazówki odnośnie innych elementów biznesplanu.

Wejście na NewConnect – korzyści dla spółek

Rynek NewConnect został uruchomiony przez Giełdę Papierów Wartościowych w Warszawie w 2007 roku jako alternatywny system obrotu. Istotą tego rynku jest umożliwienie małym spółkom wprowadzenie swoich akcji do zorganizowanego obrotu w prostszy i tańszy sposób niż wprowadzenie ich do obrotu na rynku głównym GPW. Ponadto spółki notowane na NewConnect mają mniejsze wymagania w zakresie obowiązków informacyjnych niż spółki notowane na rynku głównym. 

Korzyści z notowań akcji na rynku zorganizowanym:
  • większe możliwości pozyskania kapitału akcyjnego,
  • rynkowa wycena spółki;
  • większa wiarygodność i transparentność spółki, a w związku z tym łatwiejsze pozyskanie kapitału z kredytów bankowych,
  • prestiż i promocja spółki.
Większe możliwości pozyskania kapitału akcyjnego można uzyskać poprzez kolejne emisje akcji wprowadzane do obrotu rynkowego – znajomość spółki przez inwestorów powinna pozytywnie wpłynąć na zainteresowanie przyszłymi emisjami. Wycena akcji spółki notowanej na giełdzie pozwala realnie stwierdzić jaka jest jej wartość – cena akcji odzwierciedla realną wycenę spółki. Podleganie obowiązkom informacyjnym zwiększa wiarygodność spółki. Dzięki temu łatwiej takiej spółce uzyskać kredyt bankowy i zaufanie inwestorów. Dodatkowo notowanie na giełdzie to prestiż dla spółki, a informacje o niej częściej pojawiają się w mediach.
 
Przewagi notowania akcji na NewConnect w porównaniu do rynku głównego GPW:
  • mniejszy zakres obowiązków informacyjnych,
  • łagodniejsze regulacje przy wprowadzaniu akcji do obrotu,
  • krótsza procedura wprowadzenia do obrotu,
  • konieczność udostępnienia zbadanego sprawozdania finansowego spółki tylko za ostatni rok obrotowy (w przypadku głównego rynku GPW z ostatnich 3 lat obrotowych),
  • niższe koszty pozyskania kapitału.
Łagodniejsze regulacje NewConnect w stosunku do rynku głównego GPW to brak konieczności sporządzania zatwierdzanego przez KNF prospektu emisyjnego lub memorandum informacyjnego, a także brak konieczności posiadania kapitalizacji lub kapitałów własnych na poziomie minimum 60 mln złotych (lub równowartości 15 mln euro).

W przypadku ubiegania się o dopuszczenie do obrotu na rynku NewConnect wymagane jest sporządzenie Dokumentu Informacyjnego, którego zakres jest znacznie prostszy niż zakres dokumentu niezbędnego przy wejściu na rynek główny. Wymagany minimalny kapitał własny emitenta wynosi tylko 500 tys. złotych. Dodatkowo, jeżeli spółka postanawia o przeniesieniu notowań akcji z rynku NewConnect na główny rynek GPW – kapitalizacja jej akcji może być niższa i wynosić 12 mln EUR zamiast 15 mln EUR.
 
Brak konieczności przygotowania prospektu emisyjnego, krótszy i prostszy proces wprowadzania na rynek NewConnect oraz niższe opłaty powodują, że całościowy koszt upublicznienia na NC jest niższy niż upublicznienie na rynku GPW.

Po 6 latach funkcjonowania rynku NewConnect notowanych jest ponad 430 spółek. Dla ponad 25 spółek notowanie na NewConnect było wstępem do przenosin na rynek regulowany.

Autor: Tomasz Styrcula


Jak stworzyć dobry biznesplan, który przyciągnie uwagę inwestorów?

Młodzi przedsiębiorcy, którzy stawiają swoje pierwsze kroki w biznesie najczęściej docierają do etapu, w którym środki własne przestają wystarczać na dalszy rozwój firmy. W takich momentach najczęściej poszukują zewnętrznych źródeł kapitału, jednak z racji niewielkiej skali przedsięwzięcia uzyskanie kredytu bankowego graniczy z cudem.

Dlatego często wybierają finansowanie z funduszy zalążkowych lub wsparcie oferowane przez aniołów biznesu. Niestety na takie wsparcie nie może liczyć każdy projekt, stąd głównym celem młodego przedsiębiorcy jest przyciągnięcie uwagi inwestora. Aby to zrobić na początek potrzebny będzie właściwie napisany, rzetelny biznesplan i krótka prezentacja projektu, które wzbudzą zainteresowanie. W kolejnym kroku można liczyć na spotkanie i osobistą prezentację projektu oraz przedstawienie zespołu zarządzającego.

Czym jest biznes plan i co powinien zawierać?
Biznes plan to dokument, w którym znajduje się pełen opis projektu, zespołu, struktura przedsiębiorstwa, przewagi konkurencyjne harmonogram realizacji projektu oraz przede wszystkim szczegółowo rozpisany model biznesowy. W części finansowej biznesplanu powinny znaleźć się pełne zestawienia w formie prognozowanego bilansu, rachunku zysków i strat oraz rachunku przepływów pieniężnych.

Najważniejszą cechą dobrego biznesplanu jest spójność części opisowej oraz finansowej. Inwestorzy nie mają całego dnia na dogłębną analizę dokumentacji, dlatego część opisowa powinna być możliwie najbardziej treściwa i przejrzysta. Jej przyswojenie nie powinno wymagać ponadprzeciętnej znajomości kwestii technicznych przedsięwzięcia.

Opis modelu biznesowego to jeden z najważniejszych punktów w biznesplanie i to do niego powinno się przyłożyć najwyższą wagę. Model powinien być prosty, zrozumiały, a przede wszystkim wiarygodny, tzn. odnoszący się do rzeczywistości. Spójność części opisowej i finansowej to przede wszystkim współgranie modelu biznesowego z częścią przychodową i kosztową projektu. Ponadto całościowy opis projektu, jego konkurencji, strategii marketingowej czy ryzyka związanego z projektem powinien zazębiać się z przedstawioną analizą finansową. Rzetelność opisu i wyliczeń to podstawowy warunek, który musi być spełniony, aby liczyć na zainteresowanie ze strony inwestora. W przeciwnym razie, jeżeli dane finansowe będą „wyssane z palca” i niezgodne z koncepcją biznesu – nikt nie pochyli się nad naszym projektem.

Jednocześnie warto pamiętać, że nie ma jednego właściwego wzoru biznes planu, który należy powielać. Sugerowanie się biznesplanami przedsięwzięć, które działają w zupełnie innej branży i skupiają się na innych grupach klientów docelowych, może okazać się przysłowiowym „strzałem w stopę”. Rzeczą bezsprzeczną jest fakt, że opis organizacji przedsiębiorstwa skupionego na rozwiązaniach IT, będzie znacząco różnił się od przedsiębiorstwa usługowego czy produkcyjnego, podobnie jego model biznesowy. Każdy rodzaj biznesu charakteryzują inne aspekty, na które należy zwrócić szczególną uwagę i przedstawić w odpowiedni sposób.

Na koniec pragniemy podkreślić, że jeśli uzyskamy informację zwrotną  i uwagi od inwestora co do naszego biznesplanu, nie powinniśmy się nimi zniechęcać, a wręcz przeciwnie! Oznacza to, że ktoś zainteresował się naszym opracowaniem i chciałby wyjaśnić z nami swoje wątpliwości. Jakiekolwiek uwagi czy to pozytywne czy negatywne możemy odczytać jako pierwszy krok do nawiązania wspólnej relacji biznesowej.

Poniżej w formie punktów prezentujemy podstawowe elementy każdego biznesplanu. Ich szczegółowe opisy oraz nasze uwagi odnośnie tego, na co szczególnie zwrócić uwagę przy ich tworzeniu znajdziecie Państwo w kolejnych artykułach na łamach naszego serwisu.

BIZNES PLAN (część opisowa):
BIZNES PLAN (część finansowa):
  • Prognoza przychodów;
  • Prognoza kosztów;
  • Bilans;
  • Rachunek Zysków i Strat;
  • Rachunek Przepływów Pieniężnych;
  • CAPEX;
  • Kapitał Obrotowy Netto;
  • Średni ważony koszt kapitału;
  • Wycena projektu (najlepiej kilkoma metodami).

Sposoby zabezpieczeń obligacji korporacyjnych – hipoteka, poręczenie, poddanie się egzekucji

Na polskim rynku obligacji korporacyjnych wśród sposobów zabezpieczenia emisji w dalszym ciągu dominuje hipoteka na nieruchomościach lub innym majątku spółki. Jednak w ostatnich dwóch latach coraz częściej przebijają się inne sposoby zabezpieczenia, które mogą być interesujące zarówno dla emitentów jak i inwestorów. W poniższym artykule pokrótce omówimy wspomniane w tytule rodzaje zabezpieczeń.

Na początek kilka słów odnośnie korzyści płynących z ustanowienia zabezpieczenia obligacji. W przypadku młodych, nieznanych szerzej na rynku spółek, które dopiero rozpoczynają swoją przygodę z rynkiem kapitałowym, ustanowienie zabezpieczenia emisji jest swego rodzaju warunkiem co do powodzenia emisji. Nie jest to regułą – istnieją przypadki spółek, których wyniki finansowe oraz kontrakty długoterminowe pozwalają inwestorom wierzyć w spłatę zobowiązań bez konieczności ich zabezpieczenia. Jednak w większości przypadków mniejszych firm dopiero ustanowienie zabezpieczenia pozwala na zminimalizowanie ryzyka inwestycji w takim stopniu, aby przekonać do kupna obligacji inwestorów. W przypadku zaś spółek z większym doświadczeniem rynkowym i odpowiednio większą sumą bilansową – zastosowanie zabezpieczenia pozwala na ograniczenie kosztów finansowych i obniżenie oprocentowania papierów dłużnych.

Ze strony emitentów podstawowym założeniem jest ustanowienie zabezpieczenia, które skłoni inwestorów do inwestycji, a jednocześnie nie będzie drogie ani kłopotliwe. Z kolei inwestorzy oczekują przede wszystkim zabezpieczenia, którego wysokość zagwarantuje im spłatę wszystkich należności oraz będzie łatwe do wyegzekwowania.

Hipoteka, o której wspomnieliśmy na początku naszego opracowania w znacznej mierze spełnia oczekiwania zarówno emitenta i inwestora. Zabezpieczenie w formie hipoteki jest powszechnie znaną i stosowaną procedurą. Sposób ustanowienia zabezpieczenia jest stosunkowo prosty i tani, a przy tym w należyty sposób chroni interesy inwestorów. Hipoteka ma jednak swoje wady, wśród których z perspektywy emitenta wymienić trzeba przede wszystkim ograniczoną swobodę w dysponowaniu majątkiem firmy na którym ustanowiona została hipoteka. Odnosi się to przede wszystkim do majątku, który mógłby zostać sprzedany na korzystnych warunkach lub wykorzystany jako zabezpieczenie dla innych zobowiązań. Ponadto, w przypadku mniejszych, początkujących firm bardzo często nie są one w posiadaniu odpowiednio wartościowego majątku, który pozwoliłby na zabezpieczenie całości emisji. W takim przypadku hipoteka nie wchodzi w rachubę. Z kolei z perspektywy inwestora zabezpieczenie w formie hipoteki nie zawsze równa się łatwej egzekucji swoich należności. Zwłaszcza wtedy, gdy przedmiot zabezpieczenia stanowi majątek, który nie jest łatwy w sprzedaży lub też okazuje się, że aby w szybki i sprawny sposób spieniężyć przedmiot zabezpieczenia – trzeba zwyczajnie obniżyć jego cenę – a  to z kolei obniża kwotę możliwych do odzyskania pieniędzy.

Innym, ciekawym sposobem zabezpieczenia emisji obligacji korporacyjnych są poręczenia udzielane przez banki czy inne instytucje finansowe (fundusze gwarancyjne lub poręczeniowe) powoływane do życia w takim właśnie celu. Tym razem rozpatrując taki wariant zabezpieczenia w pierwszej kolejności z perspektywy inwestora – wydaje się to nawet bardziej satysfakcjonujący sposób gwarancji odzyskania kapitału. Powód jest prosty – jeżeli duża instytucja finansowa taka jak bank udziela poręczenia emitentowi, znacząco zwiększa to jego wiarygodność i pozwala wierzyć w spłatę swoich należności przez tę instytucję nawet w przypadku niewypłacalności samego emitenta. W tym przypadku problematyczność pojawia się właśnie po stronie tego ostatniego. Rzecz jasna instytucja finansowa nie udzieli poręczenia, jeżeli wcześniej sama nie zweryfikuje wiarygodności emitenta. Procedura weryfikacyjna jest zbliżona do badania zdolności kredytowej – brane są pod uwagę podobne kryteria, chociaż w niektórych przypadkach procedury mogą być nieco uproszczone. Nie zmienia to jednak faktu, że część z firm nie będzie w stanie przejść weryfikacji pozytywnie, inne zwyczajnie nie będą chciały się ich podjąć ze względu na ich czasochłonność i konieczność zaangażowania swoich pracowników. Ponadto w przypadku poręczeń emitenci muszą liczyć się z dodatkowymi kosztami w postaci opłat za przygotowanie do udzielenia poręczenia (około 0,2% – 0,5% wartości zabezpieczenia), a także wynagrodzenia instytucji za udzielenie poręczenia (około 1% – 3% poręczanej kwoty). Z powyższego jednoznacznie wynikają bariery, które wstrzymują emitentów od tej formy zabezpieczenia emisji obligacji.

Trzecim, ostatnim sposobem zabezpieczenia instrumentów dłużnych, które omówimy w niniejszym artykule jest tytuł egzekucyjny emitenta na podstawie art. 777 §1 pkt 5) Kodeksu Postępowania Cywilnego. Innymi słowy jest to tak zwane oświadczenie w formie aktu notarialnego, w którym emitent poddaje się egzekucji na określoną kwotę wymienioną wprost w akcie notarialnym. Ponadto w akcie notarialnym określa się przypadki i zdarzenia, od którego uzależnione jest wykonanie takiej egzekucji oraz termin, do którego wierzyciel może wystąpić o nadanie temu aktowi klauzuli wykonalności. Najczęściej przy okazji stosowania tego rodzaju zabezpieczenia Emitent podpisuje umowę z Administratorem zabezpieczenia i to właśnie Administrator (działający w imieniu oraz na rzecz obligatariuszy) jest wymieniony w takim akcie notarialnym jako wierzyciel. Pozwala to na uniknięcie dodatkowych kosztów notarialnych i znacznie upraszcza procedurę ustanowienia zabezpieczenia. O instytucji Administratora zabezpieczenia pisaliśmy w jednym z poprzednich artykułów w naszym serwisie pod adresem http://bestcapital.pl/administrator-zabezpieczenia-obligacji/. Taka forma zabezpieczenia jest szczególnie interesująca dla obu stron i z tego względu coraz częściej stosowana na rynku. Po pierwsze koszt ustanowienia zabezpieczenia nie jest szczególnie wysoki – ogranicza się do kosztu poniesionego przez spółkę u notariusza. Z kolei z perspektywy inwestora oświadczenie o poddaniu się egzekucji przez emitenta znacząco ułatwia odzyskanie należności – w przypadku braku spłaty obligacji procedura sądowa jest uproszczona do minimum. Na podstawie samego aktu notarialnego sąd nadaje klauzulę jego wykonalności i można udać się do komornika unikając całego postępowania sądowego.

Podsumowując, oczekiwania inwestorów w zakresie zabezpieczenia emisji obligacji stale wzrastają. Jest to spowodowane nie tylko sytuacją danego emitenta, ale ogólnie pojętej sytuacji rynkowej. W przypadku kolejnych bankructw firm notowanych na rynku Catalyst i słabnącej koniunktury gospodarczej inwestorzy wyczuwają zwiększony poziom ryzyka związany z takimi inwestycjami i oczekują odpowiedniej reakcji ze strony emitentów.

Autor: Tomasz Styrcula


Administrator zabezpieczenia obligacji

Biorąc pod uwagę kryterium zabezpieczenia, emisje obligacji korporacyjnych można podzielić na zabezpieczone oraz niezabezpieczone. Obligacje mogą być zabezpieczone w całości lub częściowo. Zwykle zabezpieczenie emisji opiewa na kwotę, która pozwala inwestorom na odzyskanie nominalnej kwoty zainwestowanej w obligacje, jak również na zwrot należnych im odsetek.

Na rynku obligacji stosowane są różne formy zabezpieczeń, wśród nich jako najczęściej stosowane wymienić można ustanowienie hipoteki na nieruchomości, zastawy rejestrowe na majątku emitenta, poręczenia majątkowe i osobiste takie jak oświadczenia o poddaniu się egzekucji w trybie art. 777 kodeksu postępowania cywilnego. Jednak samo ustanowienie zabezpieczenia może nie wystarczyć do pełnego ograniczenia ryzyka związanego z wypłacalnością emitenta. Dlatego w warunkach emisji obligacji często zostaje ustanowiona instytucja Administratora zabezpieczenia. W przypadku gdy zabezpieczeniem obligacji jest hipoteka lub zastaw rejestrowy – ustanowienie Administratora jest obowiązkiem emitenta.

Czym zajmuje się Administrator zabezpieczenia obligacji?
Głównym zadaniem Administratora zabezpieczenia jest ochrona szeroko rozumianych interesów obligatariuszy. Ma prawo do kontrolowania działań emitenta, a także – zwłaszcza gdy emitent nie wywiązuje się ze swoich obowiązków wobec obligatariuszy – ma prawo do przeprowadzenia egzekucji przedmiotu zabezpieczenia. Ponadto Administrator jest bardzo istotną instytucją z punktu widzenia posiadaczy obligacji , ponieważ zabezpieczenie np. w postaci hipoteki najczęściej ustanawiane jest łącznie na rzecz ogółu obligatariuszy. Dlatego też z techniczno-prawnego punktu widzenia, w przypadku gdy pojawiają się problemy w spłacie zobowiązań przez emitenta – samodzielne działanie obligatariuszy jest zdecydowanie utrudnione. Administrator zabezpieczenia ma prawo działać w imieniu wszystkich obligatariuszy i dlatego z organizacyjnego punktu widzenia jego obecność w znacznej mierze upraszcza  i przyspiesza działania prawno-organizacyjne. Do zadań Administratora należy także informowanie obligatariuszy o wszelkich istotnych wydarzeniach w życiu emitenta, które mogą mieć wpływ na wycenę lub wykup obligacji w ustalonym terminie oraz kontrola przestrzegania warunków emisji obligacji przez emitenta.

Kto może zostać Administratorem zabezpieczenia obligacji?
Administratorem zabezpieczenia może zostać każda osoba fizyczna i prawna oraz bank pełniący funkcję banku reprezentanta. W przypadku administratora hipoteki w ustawie wskazane są wyjątki, zgodnie z którymi administratorem nie może być podmiot, który wprowadzał papiery wartościowe emitenta do obrotu lub podmiot, z którym emitent zawarł umowę o oferowanie takich papierów wartościowych. Zazwyczaj rolę administratora zabezpieczenia powierza się kancelariom prawnym, biurom maklerskim lub innym instytucjom, które posiadają wiedzę i doświadczenie w zakresie prawno-finansowym.

Jaka jest podstawa działalności administratora zabezpieczenia?
Administrator zabezpieczenia zostaje powołany na mocy osobno zawartej umowy pomiędzy emitentem i Administratorem. Fakt ustanowienia administratora wraz ze wskazaniem podmiotu pełniącego tę funkcję, musi zostać zawarty w warunkach emisji obligacji. Zwykle do informacji obligatariuszy emitent przedstawia również treść zawartej umowy. W umowie określa się między innymi zakres czynności, do których uprawniony będzie Administrator oraz jego wynagrodzenie.  Taki sposób ustanowienia Administratora, a także jego wynagrodzenia od dawna budzi kontrowersyjne komentarze specjalistów. Wynika to ze swoistego konfliktu interesów – Administrator działa w imieniu i na rzecz obligatariuszy, ale zakres jego praw i obowiązków oraz wysokość wynagrodzenia ustala i wypłaca emitent. Obligatariusze de facto nie mają wpływu na wybór Administratora oraz zakres jego obowiązków. W historii polskiego rynku obligacji zdarzały się przypadki, w których nieudolność lub brak działań ze strony Administratora znacząco osłabiały pozycję obligatariuszy jako wierzycieli.

Dlatego też wybór administratora to bardzo trudne wyzwanie dla samego emitenta. Od tej decyzji zależeć może zwiększenie wiarygodności zarówno danej serii obligacji, jak i samego emitenta. Inwestorzy nauczeni doświadczeniem przykładają coraz większą wagę do podmiotu ustanowionego Administratorem zabezpieczenia oraz zapisów jego umowy z emitentem. Na tej podstawie potrafią ocenić realne bezpieczeństwo ustanowionego zabezpieczenia inwestycji.