5 sposobów jak sfinansować pomysł, projekt, firmę

Sposobów na finansowanie przedsięwzięć jest wiele. W zależności od stopnia zaawansowania, możemy skorzystać z różnych rozwiązań. W poniższym artykule przedstawimy 5 sposobów finansowania przedsięwzięć dla trzech etapów rozwoju: pomysłu (lub projektu w fazie seed), projektu generującego swoje pierwsze przychody oraz dojrzałej firmy obecnej na rynku od kilku lat i posiadającej stałych kontrahentów.

Posiadając interesujący, perspektywiczny pomysł na własny biznes i jednocześnie cierpiąc na brak funduszy do jego rozwoju, rozkręcenie biznesu, stworzenie finalnego produktu, pozyskanie pierwszych klientów – mamy do wyboru kilka możliwości. Pierwszą, najłatwiejszą jest sfinansowanie działalności ze środków własnych lub pieniędzy pożyczonych od rodziny czy przyjaciół (z ang. FFF, czyli Friends, Family, Founds). Jest to najprostsze, a często także najbardziej opłacalne rozwiązanie, ponieważ rodzina najpewniej nie naliczy nam takiego procenta jak zrobi to bank. Niestety nie każdy ma takie możliwości w postaci odpowiednio majętnych znajomych czy rodziców – jeżeli takich nie mamy, być może warto skorzystać z pomocy nieznajomych?

W ostatnim czasie popularność zdobyły tzw. platformy crowdfundingowe. Jest to alternatywny sposób na pozyskanie kapitału od osób prywatnych, wykorzystywany zarówno przez start-upy jak i firm na dalszym etapie rozwoju. Rzecz polega na pozyskiwaniu niewielkich wpłat finansowych od dużej grupy internautów. Przedsiębiorca prezentuje w serwisie internetowym swój projekt bądź nowy produkt swojej firmy, na którego sfinansowanie brakuje mu funduszy i jednocześnie wskazuje brakującą kwotę oraz określa termin do którego można dokonywać wpłat. Dodatkowym motywatorem dla wpłacających są nagrody w zamian za dokonanie wpłat – czym wyższa wpłata, tym bardziej wartościowa nagroda, zaczynając od prostych gadżetów firmowych, przez dedykowane usługi lub egzemplarze produktu, aż po ofertę oddania części udziałów w przedsiębiorstwie.

Inną, nie mniej ciekawą formą pozyskania finansowania, skierowaną do przedsiębiorstw z krótką historią działalności mogą być tzw. pożyczki JEREMIE. Pożyczki te oferują preferencyjne oprocentowanie dla młodych firm, których spłatę rozłożyć można nawet na kilka lat z dodatkową opcją karencji. Maksymalna kwota pożyczki jaką można uzyskać wynosi 300 tys. zł. Pożyczki JEREMIE można uzyskać w określonych instytucjach na terenie wybranych województw. Drugą bardziej oczywistą opcją kredytowania może być skorzystanie z tradycyjnych kredytów bankowych czy leasingu. W tym przypadku minusem jest fakt, że bank wymaga zwykle większej wiarygodności kredytowej niż może zagwarantować jej start-up, ale nic nie jest przesądzone. Posiadając odpowiednie argumenty i biznesplan można z powodzeniem przekonać bank co do słuszności naszego pomysłu i otrzymać dofinansowanie w banku komercyjnym. Niemniej jednak tę formę pozyskania kapitału proponujemy firmom, które posiadają przynajmniej wstępne wyniki z działalności operacyjnej.

Dodatkową możliwość pozyskania kapitału dla start-upu stanowią dotacje unijne. Ta forma pozyskania funduszy może być odbierana jako mniej atrakcyjna, ponieważ środki pozyskane z dotacji muszą być przeznaczone na określone cele i nie można spożytkować ich w żaden inny sposób. Najczęściej przyznawane dotacje są skierowane na inicjatywy innowacyjne, z dziedziny badań i rozwoju takich jak biotechnologie, technologie informatyczne itp.

Ponadto jako rozwiązania wykorzystywane zarówno przez założycieli start-upów, jak również skierowane do przedsiębiorców na dalszym etapie rozwoju wskazać można pozyskanie inwestora w formie funduszu Venture Capital lub Anioła Biznesu. Takie instytucje finansują rozwój projektów na różnym etapie rozwoju, w zależności od swojego profilu inwestycyjnego. Istnieją fundusze tzw. seed capital skupiające swoją działalność wokół projektów w sferze pomysłu oraz takie, które wymagają już pewnego stopnia zaawansowania przedsięwzięcia. W takim czy innym wypadku w pierwszej kolejności trzeba ich przekonać co do tego, że projekt jest (lub będzie) rentowny i warto w niego zainwestować. Do tego celu należy przygotować teaser, prezentację oraz przede wszystkim rzetelny biznesplan projektu w formie opisowej i kalkulacyjnej. Najlepiej jeżeli biznesplan będzie oparty na realnych wynikach firmy, dlatego właśnie ten sposób finansowania uznajemy za korzystniejszy dla projektów na dalszych etapach rozwoju, posiadających kontrahentów i mogących pochwalić się pierwszymi przychodami z działalności operacyjnej. Zwykle w zamian za dokonanie inwestycji fundusze oraz Aniołowie Biznesu oczekują przekazania części udziałów w przedsiębiorstwie.

Więcej na temat funduszy VC i Aniołów Biznesu pisaliśmy już na łamach naszego serwisu w kilku innych artykułach (m.in. http://bestcapital.pl/aniolowie-biznesu-venture-capital-private-equity-kim-sa-i-czym-sie-roznia/). Ponadto w dziale biznesplan (http://bestcapital.pl/kategoria/inwestycje-w-startupy/biznesplan-inwestycje-w-startupy/) znajdziecie Państwo wiele cennych uwag jak przygotować profesjonalny biznesplan dla inwestora. Polecamy zapoznać się z treścią artykułów.

Inne sugerowane formy pozyskania kapitału dla projektów mogących pochwalić się pierwszymi sukcesami na rynku są w zasadzie zbieżne z propozycjami dla start-upów. Można starać się o pozyskanie funduszy z kredytów w bankach komercyjnych lub pożyczek JEREMIE. Z tą różnicą, że w przypadku realnych, a przy tym dobrze zapowiadających się wyników finansowych uzyskanie kredytu w banku powinno być dużo łatwiejsze.

Jeśli zaś chodzi o firmy dojrzałe, poza oczywistą możliwością sfinansowania rozwoju za pośrednictwem kredytu inwestycyjnego bądź leasingu, proponujemy rozważenie pozyskania kapitału z emisji obligacji korporacyjnych lub poprzez wprowadzenie firmy na rynek publiczny i pozyskanie kapitału z emisji akcji.

Wybierając kredyt inwestycyjny należy pamiętać o odpowiednim przygotowaniu się do rozmów z bankiem. Oprócz odpowiednio szczegółowego biznesplanu, obejmującego dokładne założenia inwestycji, należy także zaprezentować następstwa jakie niesie ze sobą dokonanie tej inwestycji (zwłaszcza te finansowe). Warto w tym miejscu posłużyć się odpowiednio dobranym porównaniem, np. firmy konkurencyjnej, która już takiej inwestycji dokonała. Oprócz tego należy pamiętać o tym, iż w przypadku wielomilionowych kredytów bank będzie wymagał od nas odpowiedniego zabezpieczenia, które powinniśmy zapewnić. Ponadto należy wziąć pod uwagę fakt, iż warunki przedstawiane przez bank są zwykle warunkami wstępnymi – dlatego warto przygotować się na ich negocjacje z bankiem, a przy tym zapewnić sobie odpowiednią pomoc prawną przy analizie szczegółowych zapisów umowy kredytowej.

Z kolei decydując się na emisję obligacji bądź akcji można zdecydować się na upublicznienie spółki i wprowadzenie jej instrumentów finansowych na giełdę. W ten sposób zwiększamy swoje szanse na pozyskanie większej ilości inwestorów, a tym samym większego kapitału. Ponadto upublicznienie spółki ma wpływ na jej postrzeganie nie tylko przez inwestorów, ale także przez potencjalnych kontrahentów i klientów. Zwykle bowiem wolimy współpracować z firmą, którą możemy zweryfikować na podstawie publikowanych danych finansowych. Z drugiej strony – nie każda firma chce upubliczniać osiągane przez siebie rezultaty.

Należy przy tym pamiętać, że emisja akcji skierowana do dużej ilości osób spowoduje rozwodnienie struktury właścicielskiej w spółce. To jednak do nas ostatecznie należy decyzja, czy skierujemy na rynek 20% czy może 70% akcji przedsiębiorstwa. Emisja akcji jest o tyle korzystna, że oferując udziały we własnej firmie otrzymujemy kapitał na inwestycje, który nie podlega zwrotowi. Inaczej jest w przypadku obligacji.

W tym wypadku firma emitując obligacje korporacyjne, zobowiązuje się do ich spłacenia w z góry określonym terminie zapadalności. Krótko mówiąc, emitujemy obligacje na 3 lata, w tym czasie realizujemy planowaną inwestycję, a zysk z niej osiągnięty przeznaczamy na wykup obligacji od inwestorów (w międzyczasie płacimy jeszcze odsetki). Tym razem jako zaletę wymienić należy fakt, że właściciele nie muszą dzielić się udziałami w swojej firmie – pod tym względem emisja obligacji bardziej przypomina konstrukcję kredytu inwestycyjnego. Innym pozytywnym aspektem obligacji, w odniesieniu do kredytu bankowego jest fakt, że to zarząd firmy ustala warunki, na jakich zaciągany będzie dług od inwestorów – w przypadku kredytu o warunkach w decydującej mierze decyduje bank. Oczywiście należy pamiętać, że zbyt niskie wynagrodzenie zaoferowane inwestorom indywidualnym, może skutkować tym, że nie znajdziemy zbyt wielu chętnych na objęcie emisji.

Więcej na temat emisji obligacji oraz akcji znajdziecie Państwo w innych artykułach dostępnych na łamach serwisu w dziale Obligacje korporacyjne (http://bestcapital.pl/kategoria/obligacje-korporacyjne/). 

Finansowanie inwestycji w firmie poprzez kredyty inwestycyjne

W działalności wielu firm nachodzi moment, kiedy do rozwoju potrzebny jest dodatkowy kapitał. Potrzebą może być np. zakup nowego sprzętu, modernizacja linii produkcyjnej, wybudowanie nowej hali lub innego obiektu. W ostatnim czasie jako inwestycje wyróżnia się także inwestycje w kapitał ludzki, a więc podnoszenie kwalifikacji personelu lub zatrudnianie ekspertów w swoich dziedzinach.

Skąd wziąć kapitał na inwestycje?
Jedną z możliwości jest pozyskanie kredytu inwestycyjnego dla firm. Kredyt inwestycyjny jest produktem średnio lub długoterminowym, przyznawanym na okres od roku do nawet 15 czy 20 lat. Aby go uzyskać przedsiębiorstwo potrzebuje odpowiedniej zdolności do rozpoczęcia inwestycji, a także odpowiedniego zabezpieczenia takiego kredytu. Zabezpieczenie dla banku może stanowić weksel, wpis do hipoteki księgi wieczystej lub przeniesienie własności. Ponadto kredyty inwestycyjne są produktami celowymi, to znaczy, że są przyznawane przez bank na określony cel inwestycyjny. Banki często w umowach kredytowych stosują zapisy, które pozwalają im weryfikować wykorzystanie środków przez przedsiębiorcę.

Jak się przygotować aby uzyskać kredyt inwestycyjny dla firm?
Przygotowanie do rozmów z bankiem jest bardzo ważne, należy odpowiednio przygotować jak najwięcej informacji, o które może pytać bank. Przede wszystkim powinniśmy wiedzieć na co oraz ile pieniędzy potrzebujemy. Zwracając się do banku przedsiębiorca powinien pamiętać, że bank również jest inwestorem, którego trzeba przekonać do naszych planów. Perspektywa banku jest oczywista – liczy się to, czy firma dzięki przeprowadzonej inwestycji będzie w stanie uzyskać wystarczająco wyższy dochód, aby było ją stać na spłatę rat oraz odsetek w ustalonych terminach.

Jednym z podstawowych warunków uzyskania kredytu inwestycyjnego jest przygotowanie precyzyjnego biznesplanu, na podstawie którego bank będzie w stanie ocenić, czy dokonana inwestycja będzie rzeczywiście opłacalna. W biznesplanie powinniśmy zawrzeć informacje o tym jak i o ile dzięki inwestycji wzrośnie wartość firmy, jej majątek oraz przychody oraz w jakim okresie czasu można spodziewać się poszczególnych zmian. Warto zainteresować się konkurencją, być może na rynku funkcjonuje już inny podmiot, który taką inwestycję przeprowadził i warto użyć go jako przykładu powodzenia inwestycji.

Konieczna jest również dokładna znajomość inwestycji, przedsiębiorca musi być w pełni świadomy wszystkich jej aspektów. Oznacza to na przykład, że zakup maszyn nie sprowadza się tylko do jego dokonania. Kolejnym krokiem jest zwiększenie poziomu produkcji oraz poszukiwania nowych grup odbiorców lub kanałów dystrybucji. Cały proces musi być szczegółowo przemyślany i przedstawiony w sposób kompletny.

Podejmując rozmowy z bankiem warto pamiętać o tym, że przedstawione warunki nie są warunkami ostatecznymi. Z bankiem także można negocjować poszczególne elementy umowy takie jak oprocentowanie, prowizję czy wysokość opłat w przypadku wcześniejszej spłaty kapitału. Ważnym elementem umowy są także harmonogram wypłaty transz kredytu (najczęściej kapitał jest dzielony na kilka części) oraz ustalenie terminów w jakich bank będzie kontrolował postęp dokonanej inwestycji. Warto przemyśleć te dwa aspekty tak, aby dostosować je najlepiej do swoich możliwości. 

Elementy biznesplanu – Charakterystyka i analiza rynku

Analiza rynku oraz perspektyw jego rozwoju to kolejny ważny czynnik biznes planu tworzonego na potrzeby dokonania inwestycji w start-up przez Anioła Biznesu. Tworząc analizę rynku należy wziąć pod uwagę przede wszystkim jego potencjał oraz obecną konkurencję. Warto także określić, czy nasz produkt będzie skierowany do masowego odbiorcy, czy będzie produktem niszowym, który ma wyróżniać naszych klientów na tle rynku.

Najważniejszym, a przy tym najtrudniejszym w ocenie potencjału rynkowego jest oszacowanie wielkości lub wartości rynku docelowego. Każdy, nawet konserwatywny założyciel biznesu zwykle podchodzi do tego aspektu ze zbyt wysokim poziomem optymizmu – skoro decyduje się na rozwój tego biznesu, to oczywiście wierzy w jego potencjał, jednak jego oszacowanie powinno być jak najbardziej racjonalne. Przydatne w tym zakresie będzie przygotowanie szczegółowego opisu grupy docelowej klientów oraz określenie potrzeb jakie nasza usługa/produkt będą zaspakajać. Dokonując szacunków szczególnie wskazanym jest posługiwanie się dostępnymi raportami rynkowymi lub rocznikami statystycznymi, wraz ze wskazaniem tych, z których korzystaliśmy. Dzięki temu nasze szacunki będą łatwiej weryfikowalne i bardziej wiarygodne dla inwestora, co może okazać się czynnikiem decydującym o inwestycji przez Anioła Biznesu.

Najlepsze projekty charakteryzują się łatwą skalowalnością prowadzonego biznesu. Oznacza to, że nasze produkty/usługi mogą zostać w prosty sposób zmodyfikowane na tyle, aby trafić do nowej grupy klientów, bądź też można je w stosunkowo krótkim czasie wprowadzić do sprzedaży na nowych rynkach poza granicami kraju (np. biznesy internetowe). Innymi słowy, jeśli koszty związane ze zwiększeniem skali działalności biznesu są niewspółmiernie niższe, od przychodu jaki możemy z nich osiągnąć – oznacza to, że nasz biznes jest łatwo skalowalny.

Innym punktem analizy rynku powinno być przeprowadzenie badania trendów rynkowych. Na tej podstawie można określić założenia rozwoju przedsiębiorstwa w początkowym okresie, m.in. wskazać w jakim kierunku powinien rozwijać się nasz produkt oraz w jakim tempie może wzrastać popyt. Także w tym przypadku najlepiej posiłkować się raportami branżowymi przygotowanymi przez specjalistyczne agencje rynkowe, które najczęściej opierają swoje badania na podstawie trendów zachodnich.

Kolejnym nieodzownym elementem analizy rynkowej jest zbadanie i opis obecnej konkurencji. Analizując konkurencję należy wziąć pod uwagę zarówno te firmy, które zagrażają nam bezpośrednio jak i pośrednio. Częstym błędem młodych przedsiębiorców z nowatorskim pomysłem jest  stwierdzenie, że na rynku nie ma dla nich konkurencji. Nic bardziej mylnego. Każdy ma swoich konkurentów, nawet jeżeli nie zawsze ich dostrzega. Dokonując opisu konkurencji powinniśmy dostrzec i wskazać ich silne i słabe strony, przewagi nad naszym produktem, i odwrotnie – nasze przewagi konkurencyjne, na których powinniśmy się skupić w szczególności. Ponadto warto uzupełnić swoją analizę o opis barier wejścia na rynek, zaznaczając przy tym że takie trudności czekają nas na początku naszej drogi, jednak z drugiej strony stanowią zabezpieczenie przed nadmierną ilością konkurentów. Wskazana z perspektywy inwestora może okazać się rzetelna analiza potencjału finansowego konkurentów i próba oszacowania udziału w rynku, jaki jesteśmy w stanie zdobyć.

Autor: Tomasz Styrcula


Elementy biznesplanu – Model biznesowy

Model biznesowy można określić jako uproszczone, syntetyczne przedstawienie struktury naszego biznesu. W modelu biznesowym definiuje się założenia projektu, w tym przede wszystkim w jaki sposób projekt będzie na siebie zarabiał – opis sposobu działania, ponadto przedstawienie produktu lub usługi oraz potrzeb jakie zaspokaja. Warto pokrótce przedstawić grupy docelowe odbiorców, wskazać kanały dystrybucji, a także prognozę  i strukturę kosztów i przychodów biznesu. Tworząc model biznesowy należy pamiętać, że nie ma być to obszerne opracowanie, ale możliwie konkretny i prosty opis przedsięwzięcia. Skomplikowany model biznesowy zazwyczaj wyklucza zainteresowanie ze strony inwestorów.

Poniżej przedstawiamy jeden z ciekawszych, naszym zdaniem, szablonów do tworzenia modelu biznesowego, tzw. business model canvas opracowany przez Alexandra Osterwaldera na podstawie doświadczeń wielu przedsiębiorców z którymi współpracował. Model ten pozwala bardzo sprawnie określić najistotniejsze aspekty przedsięwzięcia, a co równie ważne – można odnosić go zarówno do rozwiniętych firm, jak i dla start-upów.

Business model canvas - model biznesowy
Na diagramie widzimy 9 pól, których kolejność uzupełniania jest istotna. Poniżej opisujemy pokrótce poszczególne pola, w kolejności w której powinny być wypełniane:
  1. Propozycja wartości – to odpowiedzi na pytania: jaką wartość reprezentuje nasz produkt?; jakie potrzeby zaspokaja?; jaki problem rozwiązuje?; należy pamiętać, że nie ma to być opis produktu, a jedynie wskazanie jego istotnych wartości dla klienta.
  2. Segmenty klientów – to odpowiedzi na pytania: do kogo ma trafić nasz produkt?; czyje potrzeby będzie zaspokajał nasz produkt?; w tym miejscu można spróbować określić profil naszego klienta idealnego;
  3. Relacje z klientami – jak pozyskujemy nowych klientów? Jakimi kanałami posłużymy się, aby zwrócić na siebie uwagę i przyciągnąć klienta? Jak skłonimy klienta do ponownego skorzystania z naszych usług?
  4. Kanały dystrybucji – w jaki sposób będziemy dostarczać swoje produkty/usługi do klienta?
  5. Strumienie przychodów – za co będą płacili klienci? Ile będą płacili? Czy będą to płatności abonamentowe czy jednorazowe?
  6. Kluczowe działania – jakie najważniejsze czynności należy podjąć, aby model biznesowy funkcjonował możliwie najskuteczniej?
  7. Kluczowe zasoby – jakich najważniejszych zasobów potrzebujemy, aby model biznesowy funkcjonował możliwie najskuteczniej?
  8. Kluczowi partnerzy – kto będzie naszym najważniejszym partnerem, np. w postaci dostawcy, dystrybutora, sprzedawcy? Partnerzy powinni tworzyć wartość dodaną dla naszych klientów;
  9. Struktura kosztów – jakie będą koszty stałe oraz zmienne naszego modelu biznesowego? Należy wskazać te elementy modelu biznesowego, które będą generować najwyższe koszty;
Zachęcamy do tworzenia modelu biznesowego zgodnie z powyższym wzorcem. Pierwotna wersja modelu biznesowego prawdopodobnie nie będzie w pełni zgodna w rzeczywistymi osiągnięciami projektu, jednak znacznie łatwiej będzie dążyć do osiągnięcia z góry ustalonych standardów niż działać „po omacku”. Ostatecznym celem w realizacji założeń projektu każdego twórcy biznesu powinno być osiągnięcie prostego i jednocześnie maksymalnie skalowalnego modelu biznesowego, który będzie na bieżąco aktualizowany i przystosowywany do realiów rynkowych.

Autor: Tomasz Styrcula


Elementy biznesplanu – Strategia rozwoju projektu

Strategia rozwoju przedsiębiorstwa powinna określać ukierunkowanie projektu w taki sposób, aby w odpowiednio ustalonym okresie czasu zapewnić firmie stabilną pozycję rynkową i przewagę konkurencyjną. Strategia powinna odnosić się do innych elementów zawartych w biznesplanie, takich jak rozwój produktu, marketing, poziom zatrudnienia i inne.

Należy mieć na uwadze, że realizacja strategii nie zawsze musi być w 100% zgodna z prognozą i może ulegać zmianom w trakcie funkcjonowania przedsiębiorstwa. Jeżeli osoby zarządzające projektem zauważą, że realizacja strategii nie przynosi pożądanych rezultatów – powinny przeanalizować ją ponownie i dokonać stosownych zmian.

Bardzo ważnym, a jednocześnie ułatwiającym elementem w tworzeniu strategii rozwoju projektu jest wyznaczenie celów krótko- oraz długoterminowych. Działając w ten sposób (krok po kroku) znacznie łatwiej rozplanować terminy realizacji celów długoterminowych oraz osiągnięcia tzw. kamieni milowych projektu. Niemniej jednak warto pamiętać, że inwestorzy często warunkują przekazanie kolejnych transz dofinansowujących projekt od osiągnięcia kolejno ustalonych kamieni milowych. Dlatego też z jednej strony cele powinno się ustalać rozważnie – ale jednocześnie zapewniając odpowiednio dynamiczny poziom rozwoju projektu, zachęcający inwestora do współpracy.

Ponadto w opisie strategii rozwoju powinny znaleźć się informacje określające szacowany poziom zatrudnienia w przedsiębiorstwie oraz wskazanie momentów, w których przewiduje się stopniowe zwiększenie tego poziomu. Jak już wspominaliśmy w poprzednim artykule – kompetencje zespołu mają ogromne znaczenie dla inwestora. W tym miejscu warto także dodać jakie inne zasoby znajdą się w projekcie (np. know-how bądź inny majątek). W zakresie, w którym zespołowi brakować będzie doświadczenia lub umiejętności należy przewidzieć outsourcing działalności. Przy okazji outsourcowania działalności należy mieć na uwadze, że taka forma działalności może skutecznie funkcjonować wyłącznie w obszarach, które nie są kluczowe dla projektu. Jeżeli chodzi zaś o działalność strategiczną – z założenia powinna być realizowana wewnątrz przedsiębiorstwa. W przeciwnym razie znacznie wzrasta ryzyko realizacji podstawowych celów. Najczęściej stosowanym rozwiązaniem jest outsourcowanie takich usług biznesowych jak księgowość, kadry, usługi prawne, informatyczne, logistyka itp. Pozwala to znacząco obniżyć stałe koszty funkcjonowania projektu. Zakres outsourcowanych usług zależy w dużej mierze od rodzaju prowadzonej działalności.

Odpowiednie przedstawienie strategii rozwoju przedsiębiorstwa, w tym jej dopasowanie do planu finansowego jest bardzo istotne. W szczególności pozwala to inwestorowi na stwierdzenie w jakim stopniu dopasowany został plan rozwoju przedsięwzięcia do zapotrzebowania projektu na kapitał.

Elementy biznesplanu – Opis zespołu

Kolejnym, bardzo istotnym z punktu widzenia inwestora elementem biznesplanu jest opis doświadczenia i umiejętności kadry zarządzającej projektem. Tworząc biznesplan należy pamiętać, że prezentacja zespołu w znacznej (o ile nie rozstrzygającej) mierze wpływa na decyzję o podjęciu współpracy przez Anioła biznesu. Przyczyna takiego stanu rzeczy jest prosta – nawet najbardziej obiecujący pomysł bez odpowiedniego zaplecza w postaci kapitału ludzkiego może okazać się niemożliwy do zrealizowania.

Bez wątpienia najważniejszą cechą w przypadku zespołów tworzących start-up, jest ich komplementarność. Zespół powinien się uzupełniać, posiadać różnego rodzaju kompetencje, które w połączeniu utworzą zgraną całość. Dzięki temu rozwój projektu może być w jak największej mierze realizowany własnym sumptem, bez konieczności outsourcowania i ponoszenia kosztów z tym związanych. Kompetencje kadry związanej z projektem powinny w szczególności obejmować umiejętności zarządzania i prowadzenia firmy, tworzenia i rozwoju produktu/ usługi, marketingu i sprzedaży, a także znajomość kwestii finansowych. Pod pojęciem tworzenia bądź rozwoju produktu można rozumieć wiele umiejętności w zależności od branży przedsięwzięcia – może to być informatyk, programista, inżynier, technolog itp. Ważnym aspektem jest także ustalenie lidera zespołu, który będzie nadzorował  i koordynował pracę pozostałych członków.

Niestety idealny układ sił w zespole zdarza się bardzo rzadko, co nie znaczy, że z tego powodu projekt zostanie z góry odrzucony przez inwestora. Jeżeli zdajemy sobie sprawę z tego, że jakiś kompetencji brakuje osobom obecnym w naszym zespole, warto zawczasu doprecyzować zakres tych kompetencji oraz zaproponować rozwiązanie naszego problemu. Sygnałem świadczącym o profesjonalizmie może być na przykład przedstawienie zebranych ofert z rynku na dane stanowisko i uwzględnienie takich realnych kosztów zatrudnienia dodatkowego pracownika. Przedstawienie potencjalnych kandydatów, którzy mogą wypełnić ważną lukę w naszym zespole będzie na pewno odebrane pozytywnie.

Opisując doświadczenie i umiejętności zespołu należy skupić się na tym, aby wskazać główne atuty i przewagi osób stanowiących trzon grupy. Zasadne wydaje się wskazanie doświadczenia w danej branży, jak również dotychczasowych osiągnięć w prowadzeniu innych biznesów lub zespołów (brak takiego doświadczenia nie wyklucza współpracy). Opis kompetencji wszystkich członków powinien skupiać się wokół tych aspektów, które są ściśle związane z pomysłem. Inwestor ocenia skład zarządu oraz pozostałego zespołu pod kątem kompetencji zarządczych, sprzedażowych i technicznych. Najczęściej spotykanym połączeniem wśród umiejętności pomysłodawców jest zespół złożony z doświadczonego menadżera zaznajomionego w finansach oraz technicznego specjalisty branżowego.

Najczęściej popełnianymi błędami w opisie doświadczenia i kwalifikacji zespołu jest pominięcie opisu osób odpowiedzialnych za sprzedaż naszych produktów/usług. Należy mieć na uwadze, że poza samymi aspektami technicznymi i zarządczymi, nie mniej ważna jest skuteczna sprzedaż pomysłu.

Ostatnią kwestią, o której należy pamiętać jest pytanie o stopień zaangażowania zespołu w pracę przy projekcie. Każdy twórca start-upu musi być świadomy tego, że Anioł biznesu oczekuje wyłącznie pełnego zaangażowania w przedsięwzięcie. Całkowite zaangażowanie oznacza czynny udział w projekcie w pełnym wymiarze godzinowym, niezależnie od tego czy projekt będzie generował przychody czy też nie. Wszelkie pozostałe działalności należy porzucić lub ograniczyć do minimum – w przeciwnym razie trudno oczekiwać nawiązania współpracy z inwestorem branżowym.

Elementy biznesplanu – Synteza przedsięwzięcia

Niniejszy artykuł stanowi kontynuację cyklu artykułów poświęconych napisaniu biznesplanu spełniającego oczekiwania inwestorów indywidualnych, tak zwanych Aniołów biznesu. Pierwszym elementem biznesplanu, od którego w znacznej mierze zależy przyciągnięcie uwagi inwestora jest synteza projektu.

Streszczenie powinno być pierwszym punktem naszego biznesplanu, a tym samym będzie to pierwsza informacja o naszym pomyśle, z którą zapozna się inwestor.  Z tego względu przeczytanie podsumowania projektu powinno skłonić inwestora do dalszej lektury, wzbudzić w nim ciekawość i zainteresowanie. Dlatego ważne jest, aby streszczenie było dobrze przygotowane, zarówno marketingowo i merytorycznie, ale jednocześnie treściwie.

Jednym z największych błędów streszczenia projektu jest jego rozbudowanie i obszerność. Przedsiębiorcy najczęściej starają się przekazać jak najwięcej informacji i szczegółów, zapominając przy tym, że inwestor poświęci na nie co najwyżej 5 minut. Warto wyznaczyć sobie ograniczenie co do treści i postarać się o „wyciśnięcie esencji” naszego projektu na 2 stronach. Taka ilość informacji z jednej strony nie powinna odrzucić inwestora ze względu na swoją obszerność, a przy tym świadczy o odpowiednim przygotowaniu ze strony pomysłodawcy (opis projektu w 3 zdaniach mógłby świadczyć o lekceważącym stosunku).

Ważną uwagą, o której powinien pamiętać każdy piszący biznesplan skierowany do Aniołów biznesu lub innych tego typu instytucji, jest używanie dostosowanej na potrzeby biznesplanu terminologii. Używanie języka bardzo technicznego, opisywanie dokładnej specyfikacji (np. w przypadku biznesów z branży IT) jest niepotrzebne, a może nawet stanowić utrudnienie w odbiorze całości projektu. Warto o tym pamiętać zarówno przy sporządzaniu streszczenia projektu, jak i całej dalszej części biznesplanu. Oczywiście nie zmienia to faktu, że jako specjaliści powinniśmy być przygotowani na kolejne, bardziej szczegółowe pytania ze strony inwestora lub osób przez niego wyznaczonych, do zbadania tych elementów biznesu, co do których on sam nie posiada odpowiedniej wiedzy. W takim wypadku będzie to dla nas dobry znak świadczący o zainteresowaniu projektem. Niemniej jednak, na etapie biznesplanu wskazane jest używanie możliwie prostego, zrozumiałego języka, który pozwoli zrozumieć istotę naszego pomysłu osobom postronnym.

Podsumowując odpowiemy na pytanie – co powinno znaleźć się w syntezie projektu?
  • Krótki opis kompetencji kluczowych osób w projekcie;
  • Wskazanie branży;
  • Przedstawienie konkurencji firmy oraz naszych przewag konkurencyjnych;
  • Wskazanie klientów firmy oraz potrzeb, jakie nasz produkt zaspokaja;
  • Skrócone założenia modelu biznesowego;
  • Skrócone założenia strategii marketingowej;
  • Informacja o zapotrzebowaniu na kapitał od inwestora.
W kolejnych artykułach w serwisie znajdą Państwo informacje i wskazówki odnośnie innych elementów biznesplanu.

Jak stworzyć dobry biznesplan, który przyciągnie uwagę inwestorów?

Młodzi przedsiębiorcy, którzy stawiają swoje pierwsze kroki w biznesie najczęściej docierają do etapu, w którym środki własne przestają wystarczać na dalszy rozwój firmy. W takich momentach najczęściej poszukują zewnętrznych źródeł kapitału, jednak z racji niewielkiej skali przedsięwzięcia uzyskanie kredytu bankowego graniczy z cudem.

Dlatego często wybierają finansowanie z funduszy zalążkowych lub wsparcie oferowane przez aniołów biznesu. Niestety na takie wsparcie nie może liczyć każdy projekt, stąd głównym celem młodego przedsiębiorcy jest przyciągnięcie uwagi inwestora. Aby to zrobić na początek potrzebny będzie właściwie napisany, rzetelny biznesplan i krótka prezentacja projektu, które wzbudzą zainteresowanie. W kolejnym kroku można liczyć na spotkanie i osobistą prezentację projektu oraz przedstawienie zespołu zarządzającego.

Czym jest biznes plan i co powinien zawierać?
Biznes plan to dokument, w którym znajduje się pełen opis projektu, zespołu, struktura przedsiębiorstwa, przewagi konkurencyjne harmonogram realizacji projektu oraz przede wszystkim szczegółowo rozpisany model biznesowy. W części finansowej biznesplanu powinny znaleźć się pełne zestawienia w formie prognozowanego bilansu, rachunku zysków i strat oraz rachunku przepływów pieniężnych.

Najważniejszą cechą dobrego biznesplanu jest spójność części opisowej oraz finansowej. Inwestorzy nie mają całego dnia na dogłębną analizę dokumentacji, dlatego część opisowa powinna być możliwie najbardziej treściwa i przejrzysta. Jej przyswojenie nie powinno wymagać ponadprzeciętnej znajomości kwestii technicznych przedsięwzięcia.

Opis modelu biznesowego to jeden z najważniejszych punktów w biznesplanie i to do niego powinno się przyłożyć najwyższą wagę. Model powinien być prosty, zrozumiały, a przede wszystkim wiarygodny, tzn. odnoszący się do rzeczywistości. Spójność części opisowej i finansowej to przede wszystkim współgranie modelu biznesowego z częścią przychodową i kosztową projektu. Ponadto całościowy opis projektu, jego konkurencji, strategii marketingowej czy ryzyka związanego z projektem powinien zazębiać się z przedstawioną analizą finansową. Rzetelność opisu i wyliczeń to podstawowy warunek, który musi być spełniony, aby liczyć na zainteresowanie ze strony inwestora. W przeciwnym razie, jeżeli dane finansowe będą „wyssane z palca” i niezgodne z koncepcją biznesu – nikt nie pochyli się nad naszym projektem.

Jednocześnie warto pamiętać, że nie ma jednego właściwego wzoru biznes planu, który należy powielać. Sugerowanie się biznesplanami przedsięwzięć, które działają w zupełnie innej branży i skupiają się na innych grupach klientów docelowych, może okazać się przysłowiowym „strzałem w stopę”. Rzeczą bezsprzeczną jest fakt, że opis organizacji przedsiębiorstwa skupionego na rozwiązaniach IT, będzie znacząco różnił się od przedsiębiorstwa usługowego czy produkcyjnego, podobnie jego model biznesowy. Każdy rodzaj biznesu charakteryzują inne aspekty, na które należy zwrócić szczególną uwagę i przedstawić w odpowiedni sposób.

Na koniec pragniemy podkreślić, że jeśli uzyskamy informację zwrotną  i uwagi od inwestora co do naszego biznesplanu, nie powinniśmy się nimi zniechęcać, a wręcz przeciwnie! Oznacza to, że ktoś zainteresował się naszym opracowaniem i chciałby wyjaśnić z nami swoje wątpliwości. Jakiekolwiek uwagi czy to pozytywne czy negatywne możemy odczytać jako pierwszy krok do nawiązania wspólnej relacji biznesowej.

Poniżej w formie punktów prezentujemy podstawowe elementy każdego biznesplanu. Ich szczegółowe opisy oraz nasze uwagi odnośnie tego, na co szczególnie zwrócić uwagę przy ich tworzeniu znajdziecie Państwo w kolejnych artykułach na łamach naszego serwisu.

BIZNES PLAN (część opisowa):
BIZNES PLAN (część finansowa):
  • Prognoza przychodów;
  • Prognoza kosztów;
  • Bilans;
  • Rachunek Zysków i Strat;
  • Rachunek Przepływów Pieniężnych;
  • CAPEX;
  • Kapitał Obrotowy Netto;
  • Średni ważony koszt kapitału;
  • Wycena projektu (najlepiej kilkoma metodami).