Jaki jest pierwszy krok, aby otrzymać informacje o obligacjach?

Emisje obligacji korporacyjnych organizowane są w trybie oferty publicznej lub w trybie oferty prywatnej. Niezależnie od rodzaju oferty Best Capital może, za zgodną Inwestorów, udostępnić dane kontaktowe Inwestorów oferującym nowe emisje obligacji korporacyjnych. Szczegóły dotyczące ofert prywatnych emitent lub oferujący (np. dom maklerski) mogą przekazać maksymalnie do 149 oznaczonych osób fizycznych lub prawnych, dlatego rejestracja w serwisie Best Capital i podanie prawdziwych danych osobowych jest tak ważna. Natomiast informacje o ofertach publicznych mogą być udostępniane nieoznaczonemu odbiorcy, dlatego wzmiankę o nich można znaleźć w prasie, telewizji czy internecie.
 
Po wyborze emitenta i zapoznaniu się z Dokumentem Ofertowym lub Propozycją Nabycia obligacji, czyli dokumentami w których inwestor znajdzie wszystkie warunki emisji, niezbędne jest wypełnienie formularza zapisu, aby dokonać zakupu obligacji korporacyjnych. W formularzu zapisu inwestor określa przede wszystkim wysokość swojej inwestycji i liczbę subskrybowanych obligacji, a następnie przesyła dokument do emitenta lub oferującego albo składa go osobiście. Należy pamiętać, że aby dokonać inwestycji w zdematerializowane (nie posiadające formy dokumentu) obligacje korporacyjne konieczne będzie podanie w formularzu numeru własnego rachunku maklerskiego, na którym zostaną zapisane nabyte obligacje. Więcej informacji na temat procedury zakupu obligacji korporacyjnych na rynku pierwotnym można przeczytać w oddzielnym artykule.

Jak są skonstruowane obligacje korporacyjne?

Konstrukcja obligacji korporacyjnych nie jest skomplikowana. Każde przedsiębiorstwo organizujące emisję obligacji przygotowuje dokument, tzw. Propozycję nabycia obligacji, w której szczegółowo opisuje warunki przeprowadzanej emisji, m.in.: cele i wielkość emisji, wartość nominalną oraz cenę emisyjną obligacji, wysokość i rodzaj oprocentowania,  częstotliwość wypłaty odsetek czy termin wykupu obligacji i inne. Propozycja nabycia jest kierowana do inwestorów zainteresowanych nabyciem danej emisji.
 
Na podstawie parametrów podanych w Propozycji nabycia inwestor indywidualnie ocenia, czy oferowany przez emitenta kupon jest wystarczający  względem poziomu ponoszonego przez inwestora ryzyka. Po dokonaniu zakupu obligacji korporacyjnych inwestor otrzymuje regularne wypłaty odsetek w wysokości i terminach określonych w warunkach emisji. Najczęściej odsetki wypłacane są raz na kwartał, raz na pół roku lub raz na rok. Wysokość oprocentowania zależy od wielu czynników, przede wszystkim od ryzyka niewypłacalności emitenta ocenianego m.in. na podstawie wielkości, historii i wyników finansowych emitenta. Po upływie okresu na jaki zostały wyemitowane obligacje emitent jest zobowiązany do ich wykupu – tym samym zwraca inwestorowi kwotę, za którą pierwotnie zostały kupione obligacje. Zysk inwestora stanowią odsetki wypłacane w okresie do wykupu.
 
Należy pamiętać, że polskie prawo wyróżnia dwa tryby emisji (prywatny oraz publiczny). Jeżeli emisja jest organizowana w trybie oferty publicznej parametry emisji są ogólnodostępne, najczęściej można je pobrać ze strony emitenta, znaleźć w prasie czy telewizji. Oferta publiczna nie ogranicza ilości oferentów, do których emitent kieruje Propozycję nabycia, ale wiąże się z wyższymi kosztami organizacji emisji. Inaczej jest w przypadku, gdy emisja jest przeprowadzana w trybie oferty prywatnej – w takim przypadku emitent (lub firmy doradcze wspierające go w organizacji emisji i poszukiwaniu inwestorów) nie mogą skierować Propozycji nabycia do więcej niż 149, wskazanych imiennie oferentów. Informacje o prywatnych emisjach obligacji wspieranych przez Best Capital można uzyskać dzięki rejestracji w serwisie.
 
Istnieją także inne, bardziej lub mniej złożone rodzaje obligacji korporacyjnych, takie jak obligacje zamienne czy obligacje zerokuponowe, o których więcej informacji znajdą Państwo w naszym serwisie.

Co to jest rynek pierwotny obligacji korporacyjnych?

Obligacje korporacyjne to coraz popularniejsza forma lokowania oszczędności.  Poprzez swoją formę, proste i jasne reguły inwestycyjne, niskie ryzyko oraz znaczny zysk są niezwykle konkurencyjne wobec innych form inwestowania.

Zakup obligacji korporacyjnych zasadniczo odbywa się na dwóch płaszczyznach. Rynku pierwotnym i rynku wtórnym. Rynek wtórny to transakcje kupna – sprzedaży zawierane pomiędzy inwestorami, a bez udziału emitenta. Cena, po jakiej sprzedawane/kupowane są obligacje kształtowana jest przez relację podaż – popyt. Od 2009 roku funkcjonuje parkiet Catalyst prowadzony przy GPW. Jest to platforma ułatwiająca handel pomiędzy obligatariuszami, znacznie poprawiając płynność obligacji.

Rynek pierwotny to transakcje zawierane pomiędzy emitentem a inwestorem, często za pomocą instytucji pośredniczących. Najważniejszą cechą transakcji zawieranych na rynku pierwotnym jest to, że nie występują przy nich prowizje i rozliczenia transakcyjne. Inwestor płaci tylko cenę emisyjną, która przeważnie równa jest wartości nominalnej obligacji.

Inwestycja na rynku pierwotnym może przebiegać dwutorowo. Poprzez ofertę publiczną i prywatną. W ofercie publiczna informacje o emisją są kierowane do szerokiego grona odbiorców – 150 i więcej. Wszelkie informacje podawane są do publicznej informacji, a sama emisja często jest reklamowana w prasie, telewizji czy internecie. Podczas oferty publicznej inwestor czerpie informacje z dokumentów informacyjnych zatwierdzonych przez Komisje Nadzoru Finansowego – memorandum lub prospektu, udostępnionych przez emitenta.

Oferta prywatna kierowana jest do maksymalnie 149 oznaczonych imiennie adresatów, w związku z tym informacje o niej nie są dostępne w mediach. Inwestor otrzymuje propozycje nabycia (PN). Propozycja nabycia to dokument zawierający wszelkie niezbędne informacje o emitencie i rynku na jakim operuje, ryzykach, które mu towarzyszą oraz warunkach emisji. Dopiero po otrzymaniu propozycji nabycia i przeanalizowaniu spółki inwestor może dokonać zapisu na obligacje. Więcej szczegółowych informacji na temat technicznych i formalnych aspektów procesu inwestycyjnego na rynku pierwotnym znajdą Państwo w naszym artykule pt. „Jak inwestować w obligacje korporacyjne – aspekty formalne i techniczne

Jaka jest minimalna kwota potrzebna, żeby zainwestować w obligacje korporacyjne na rynku pierwotnym?

Minimalna kwota potrzebna do zainwestowania zależy de facto od emitenta. Emitent w warunkach emisji może zawrzeć informację o minimalnym progu zapisu.  Oznacza to, że osoba kupująca obligacje, chcąc być brana pod uwagę podczas przydziału obligacji musi złożyć zapis opiewający przynajmniej na kwotę podaną, jako minimalny próg zapisu. W przeciwnym razie nie zostanie uwzględniona podczas przydziału obligacji.   Ustalenie minimalnego progu zapisu to dość częsta praktyka występująca na rynku obligacji korporacyjnych, a średni minimalny próg zapisu waha się w granicach 10.000 złotych. 

Drugi możliwy scenariusz zakłada, że emitent nie ustanawia minimalnego progu zapisu. Oznacza to, że każdy zainteresowany może nabyć choćby jedna obligacje po jej cenie nominalnej, a więc po 100 lub 1000 złotych. warto jednak zaznaczyć, że przeciętna kwota inwestycji dokonywanej w obligacji korporacyjne waha się od 15.000 do 50.000 złotych.  

Jak często wypłacane są odsetki i czy od razu mam do nich dostęp?

Jedną z najprzyjemniejszych chwil związanych z inwestowaniem w obligacje korporacyjne jest moment wypłacenia odsetek w terminie, niejednokrotnie dużo wyższych niż na lokacie bankowej. Kiedy jednak wypłacane są odsetki od obligacji? Czy są od razu dostępne?

Obligacje korporacyjne to nic innego jak dług zaciągnięty przez spółkę u obligatariuszy, od którego naliczane są odsetki. Na konstrukcje obligacji korporacyjnych składa się między innymi termin wypłaty odsetek od obligacji. Informację na temat okresów odsetkowych i dni wypłaty odsetek zawarte są w dokumentacji emisji obligacji udostępnianej przez emitenta bądź Giełdę Papierów Wartościowych S.A. W praktyce przyjmuje się następujące rozwiązania:

  1. obligacje z kuponem miesięcznym – odsetki wypłacane co miesiąc,
  2. obligacje z kuponem półrocznym – odsetki wypłacane co poł roku,
  3. obligacje z kuponem rocznym – odsetki wypłacane raz w roku,
  4. obligacje z kuponem wypłacanym wraz z wykupem obligacji.

Po zaksięgowaniu odsetek na koncie maklerskim inwestora są one od razu dostępne. Inwestor może wpłacić je na swoje konto bankowe lub reinwestować, lokując w innym projekcie inwestycyjnym. W praktyce występują również obligacje zerokuponowe, tj. takie, od których nie otrzymuje się odsetek. W takim przypadku zyskiem dla inwestora jest różnica między kupnem obligacji z dyskontem a ceną nominalną, po jakiej emitent wykupuje obligacje. 

Kto może się zainteresować inwestycją w obligacje korporacyjne?

W ciągu ostatnich kilku lat popularność obligacji korporacyjnych jako sposobu inwestycji zdecydowanie wzrosła. Miało to związek przede wszystkim z powstaniem w 2009 roku oficjalnego rynku notowań giełdowych Catalyst, a także obecną sytuacją rynkową tj. niskim poziomem stóp procentowych, który wpływa na niższe oprocentowanie i tym samym popularność lokat czy obligacji skarbowych.
 
Obligacje przedsiębiorstw charakteryzuje wyższy poziom oprocentowania od wymienionych instrumentów finansowych, jednak inwestor musi pamiętać o tym, że wyższe oprocentowanie wiąże się z wyższym poziomem ryzyka. Wpłata kapitału na lokatę jest zabezpieczona przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny do kwoty 100.000 zł, gwarantem obligacji skarbowych jest państwo, natomiast w przypadku obligacji korporacyjnych gwarancję stanowi wyłącznie emitent, któremu inwestor pożycza swoje środki.
 
Inwestor skłaniający się do zakupu obligacji od małego lub średniego przedsiębiorstwa z oprocentowaniem na poziomie 10-11% powinien posiadać umiejętności oceny ryzyka z jakim wiąże się inwestycja. Ważne jest przeprowadzenie fundamentalnej analizy spółki, sytuacji finansowej firmy oraz ocena perspektyw jej rozwoju, ponieważ może okazać się że w terminie wykupu spółka stanie się niewypłacalna. Jeżeli ktoś nie posiada takiej wiedzy powinien raczej skupić się na inwestowaniu w obligacje spółek o ugruntowanej pozycji na rynku – w takim przypadku zysk będzie mniej więcej o połowę niższy (ale nadal wyższy niż z lokaty), jednak pewność otrzymania zwrotu zainwestowanych środków wzrasta do ok. 99%. Mało doświadczeni inwestorzy mogą także wesprzeć się opinią specjalistów rynku kapitałowego. Best Capital do inwestorów ze swojej bazy kieruje wyłącznie informację o takich emitentach, co do których ma zaufanie i których sytuacja finansowa wskazuje na bezproblemowy wykup obligacji w terminie zapadalności.
 
Podsumowując, inwestowanie w obligacje korporacyjne jest dobrą formą inwestycji dla każdego inwestora indywidualnego, jednak w zależności od poziomu doświadczenia każdy powinien wybierać odpowiednie dla siebie przedsiębiorstwa którym zdecyduje się pożyczyć kapitał.

Od czego zależy oprocentowanie obligacji korporacyjnych?

Oprocentowanie obligacji to coraz popularniejsza forma inwestowania będąca sporą konkurencją dla lokat bankowych. Obligacje korporacyjne są bardzo zróżnicowane pod względem oprocentowania. Wyróżniamy dwa podstawowe rodzaje oprocentowania:
  1. stale – o niezmiennej stopie oprocentowania,
  2. zmienne – o ruchomej stopie oprocentowania, składającej się zazwyczaj z WIBOR 3M lub WIBOR 6M oraz stałej marży.
Wysokość oprocentowania zależy od:
  1. ryzyka kredytowego. W jego skład wchodzi historia emitenta. Wielkość spółki i jej pozycja na rynku. Wyniki finansowe. Rating,
  2. ryzyka płynności. Jeżeli emitent zakłada wprowadzenie obligacji na rynek Catalyst zwiększając ich płynność to jednocześnie obniży oprocentowanie,
  3. terminu zapadalności. Im dłuższy termin zapadalności tym większe oprocentowanie,
  4. zabezpieczenia obligacji. Obligacje korporacyjne zabezpieczone są niżej oprocentowane w stosunku do niezabezpieczonych.
Obligacje korporacyjne notowane na Catalyst to przeważnie obligacje o zmiennym oprocentowaniu w wysokości  7,6 %. Więcej na ten temat znajdą Państwo w naszym artykule „Obligacje korporacyjne oprocentowanie”.

Jak wygląda proces zakupu obligacji korporacyjnych na rynku pierwotnym od strony technicznej i formalnej?

W artykule pomijamy kwestię dotyczącą wyboru odpowiedniego emitenta. Inwestor, który dokonał już wyboru i wie w której spółce chce ulokować swoje środki powinien na początek zapoznać się z Propozycją Nabycia obligacji, w której znajdują się wszystkie istotne informacje dotyczące danej emisji (wysokość oprocentowania, termin wykupu, wysokość minimalnego zapisu, czynniki ryzyka etc.).
 
Następnym krokiem w celu dokonania inwestycji jest wypełnienie formularza zapisu na obligacje emitenta. Aby otrzymać formularz zapisu należy zgłosić się do emitenta lub firmy inwestycyjnej organizującej proces emisji obligacji. W formularzu zapisu inwestor podaje swoje dane, numer rachunku bankowego i maklerskiego oraz wpisuje ilość obligacji, które decyduje się objąć oraz kwotę jaką w związku z tym deklaruje wpłacić na konto emitenta. Formularz zapisu przesyłany jest bezpośrednio do emitenta, który weryfikuje jego poprawność.
 
Warto w tym miejscu zaznaczyć, że jeżeli emisja jest przeprowadzana w trybie oferty publicznej informację o takich emisjach inwestor znajdzie w internecie, prasie lub innych środkach masowego przekazu. W przypadku kiedy emisja jest przeprowadzana w trybie oferty prywatnej uzyskanie informacji o warunkach oraz dostęp do propozycji nabycia i formularza zapisu jest utrudniony, ponieważ zgodnie z prawem emitent wraz z organizatorem emisji mogą skierować takie informacje maksymalnie do 149 imiennie wskazanych inwestorów. Aby uzyskać informacje o emisjach prywatnych warto zarejestrować się w serwisie Best Capital, który udostępnia wybranym inwestorom ze swojej bazy informacje o aktualnie przeprowadzanych i wartych uwagi emisjach.
 
Jeżeli inwestor otrzyma zwrotną informację od emitenta o poprawności złożenia zapisu może dokonać przelewu zadeklarowanych środków.
 
Na tym etapie zasadniczo kończą się działania inwestora. Kolejne działania leżą już po stronie emitenta, który podejmuje uchwały o przydziale danej ilości obligacji i przesyła je do poszczególnych inwestorów. Następnie obligacje są rejestrowane w Krajowym Depozycie Papierów Wartościowych oraz na giełdzie (o ile zostało to przewidziane w warunkach emisji). Po rejestracji w depozycie obligacje stają się widoczne na rachunkach maklerskich inwestorów, a odsetki z tytułu posiadanych obligacji są wypłacane inwestorom na ich rachunki bankowe za pośrednictwem KDPW.
 
Proces inwestycji w obligacje na rynku pierwotnym i wtórnym został również szczegółowo opisany w innych artykułach w serwisie pt.: „Jak kupić obligacje korporacyjne na rynku pierwotnym” oraz „Jak kupić obligacje korporacyjne na rynku wtórnym”.

Czy zakup obligacji na rynku pierwotnym jest najkorzystniejszym sposobem nabycia obligacji korporacyjnych?

Owszem, kupno obligacji korporacyjnych jest najbardziej opłacalne wtedy, kiedy kupujemy je bezpośrednio od emitenta. W takim przypadku inwestor ponosi znacznie niższe koszty nabycia papierów, przede wszystkim ponieważ pomijana jest prowizja maklerska, nabywa obligacje po cenie emisyjnej, a także nie musi rozważać kwestii podatkowych związanych z odsetkami.
 
Dla porównania w przypadku gdy emitent decyduje się na kupno obligacji korporacyjnych na rynku wtórnym, musi opłacić prowizję maklerską liczoną od wartości transakcji. Prowizje biur maklerskich wahają się od 0,19 do 0,39%. Ponadto w przypadku zakupu na rynku wtórnym pojawiają się kwestie podatkowe – w przypadku takiego zakupu inwestor nabywający obligacje płaci sprzedającemu swego rodzaju „wyrównanie” odsetek do dnia w którym obligacje były na jego rachunku maklerskim. Oznacza to, że nabywający płaci sprzedającemu wartość emisyjną obligacji wraz z odsetkami do dnia przeniesienia praw z tytułu obligacji. Niestety obowiązek podatkowy leży tylko na nabywcy odsetek. W dniu wypłaty odsetek nabywca obligacji otrzymuje odsetki w pełnej kwocie za cały okres odsetkowy pomniejszony o podatek naliczony od całej kwoty odsetek. Sprzedający obligacje nie płaci podatku od odsetek, które otrzymał od kupującego obligacje.
 
Ceny obligacji na rynku wtórnym różnią się od ich cen emisyjnych, jeżeli inwestor chce kupić obligacje spółki, która dobrze radzi sobie ze spłatą zobowiązań i osiąga pozytywne wyniki finansowe, może okazać się, że obligacje zostaną wycenione na giełdzie wyżej od ceny emisyjnej.
 
Osobny problem stanowi także płynność na rynku obligacji. Ponieważ poziom płynności na Catalyst nie jest zbyt wysoki, może okazać się, że kupno znacznego pakietu obligacji danej spółki może inwestorowi zająć parę tygodni lub nawet miesięcy.
 
Więcej informacji na temat korzyści związanych z nabyciem obligacji znajdą Państwo w artykule pt. „Najważniejsze korzyści z inwestowania w obligacje korporacyjne”.

Różnice: akcje a obligacje

Początkujący inwestor na rynku finansowym często staje przed wyborem – „jaki rynek wybrać?„. Podstawowym wskaźnikiem, którym się intuicyjnie kieruje jest oprocentowanie lub jego skłonność do ryzyka.  

 Z jednej strony istnieje możliwość ulokowania środków w potencjalnie bezpieczne obligacje, z drugiej zaś rynek akcji kusi historiami zbudowanych na nim fortun. W bieżącym wpisie przedstawione zostaną podstawowe różnice między akcjami i obligacjami.

 1)  Właściciel czy wierzyciel?

Posiadacz akcji, czyli akcjonariusz staje się współwłaścicielem danej spółki, tym samym uzyskuje prawo do partycypacji w zyskach lub stratach danej firmy.

Posiadacz obligacji, czyli obligatariusz staje się wierzycielem danej spółki (emitenta długu), która zobowiązuje się do spłaty pożyczonego kapitału wraz z odsetkami.

 2)  Ryzyko a stopa zwrotu

Pierwszą płaszczyzną, na której porównywane są obie możliwości inwestycyjne jest potencjał generowania zysków oraz bezpieczeństwo zwrotu zainwestowanych środków.

Obligacje oferują stabilny dochód w postaci okresowo wypłacanych odsetek, tzw. kuponów, które przy niewielkim i średnim ryzyku wahają się zazwyczaj od 6 do 11% w skali roku (w przypadku obligacji korporacyjnych). Na rynku można również nabyć pozbawione ryzyka obligacje Skarbu Państwa, oferujące oprocentowanie rzędu 3-4% w skali roku. Na zakończenie okresu, na który została wyemitowana obligacja, emitent dokonuje wykupu obligacji, czyli zwraca obligatariuszowi początkową kwotę inwestycji. Istnieje również możliwość nabycia obligacji na rynku wtórnym, których wykup może być zagrożony. W przypadku pomyślnego rozwoju sytuacji mogą przynieść zysk rzędu kilkudziesięciu procent.

Alternatywną opcją inwestycyjną dla obligacji są akcje, z których zysk jest potencjalnie nieograniczony. Od początku istnienia rynków finansowych jest to czynnikiem przyciągającym inwestorów do tego rynku. Jednak bez odpowiedniego zarządzania ryzykiem, również potencjalne straty mogą okazać się znaczne. Należy być świadomym  możliwości pojawienia się znacznych wahań wartości portfela inwestycyjnego.

Tym samym wybór, przed którym staje inwestor kierujący się wyłącznie parametrami zysku i bezpieczeństwa nie jest łatwy. Z jednej strony są bowiem obligacje korporacyjne z oprocentowaniem nieco wyższym niż w przypadku lokat, z drugiej zaś akcje o potencjale o wiele wyższych zysków, liczonych nawet w setkach procent, jednak przy jednoczesnym wzroście ryzyka.

3)  Prawa nabywców obligacji i akcji

Ważnym czynnikiem odróżniającym te papiery wartościowe są prawa przysługujące nabywcom poszczególnych aktywów w stosunku do majątku emitenta w przypadku jego upadłości. Na tym polu obligacje wypadają o wiele lepiej niż akcje, bowiem roszczenia obligatariuszy, czyli nabywców obligacji, zostają zaspokojone przed akcjonariuszami. Ponadto papiery dłużne mogą być zabezpieczone np. hipoteką, co przy założeniu rzetelnej wyceny nieruchomości w okresie emisji  daje gwarancję spłaty obligacji.

 Więcej informacji o zabezpieczeniu obligacji zawiera wpis „Rodzaje zabezpieczeń obligacji korporacyjnych”.

4)  Wiedza  o rynku

Kwestią o istotnym znaczeniu przy porównywaniu obu możliwości inwestycyjnych jest również ilość czasu, jaką trzeba poświęcić na edukację na temat danego rynku. W przypadku akcji, poza technikami mówiącymi kiedy nabyć a kiedy sprzedać walory, czyli tzw. analizą techniczną lub fundamentalną, konieczna jest szeroka wiedza na temat zarządzania kapitałem oraz silna psychika.

W przypadku obligacji proces zdobywania wiedzy jest o wiele szybszy i prostszy. Ewentualne pomyłki, za wyjątkiem skrajnych sytuacji nie są zazwyczaj,  tak kosztowane dla portfela złożonego z obligacji jak dla portfela akcyjnego.

Więcej wskazówek na temat merytorycznego przygotowania przed zakupem akcji i obligacji znajdziecie Państwo we wpisie „Inwestowanie w obligacje korporacyjne, a inwestowanie w akcje:

Choć na pierwszy rzut oka może się wydawać, że obligacje są o wiele lepszą opcją inwestycyjną, to jednak wybór nie jest tak jednoznaczny. Wszystko zależy od ilości czasu na edukację jaką powinien poświęcić inwestor oraz skłonności do ryzyka i celów inwestycyjnych. Dopiero rzetelna odpowiedź na te pytania umożliwi dokonanie jednoznacznego wyboru.

Obligacje korporacyjne – prosty sposób na inwestowanie

Obligacje korporacje to jedna z bardziej atrakcyjnych form inwestowania w swojej kategorii ryzyka (niskie i średnie). Jest to jedna z niewielu możliwości inwestowania, dzięki którym można osiągnąć zyski wyższe niż w przypadku innych form inwestycji o podobnym poziomie ryzyka, nie ponosząc koszów za zarządzanie powierzonymi środkami. Inwestycja, poprzedzona dobrą analizą, nie wymaga bardzo rozległej wiedzy i fachowych umiejętności. Stanowią one bardzo dobrą alternatywę dla inwestycji w instrumenty finansowe takie jak: obligacje skarbowe, akcje spółek dywidendowych, lokaty strukturyzowane czy jednostki obligacyjnych funduszy inwestycyjnych .

Jedną z najważniejszych zalet inwestycji w obligacje korporacyjne jest to, że mają one bardzo prosty mechanizm naliczania przychodu. Co więcej, informacje na ten temat każdy inwestor może bardzo szybko zweryfikować sięgając do dokumentów informacyjnych emitenta, które są ogólnodostępne. Wśród podstawowych modeli naliczania przychodu z obligacji korporacyjnych wyróżniamy:

1) Obligacje zerokuponowe, w których przychód stanowi różnicę pomiędzy ceną nominalną, a cena zakupu.

Przykład I: Inwestor kupuje 10 obligacji korporacyjnych, które zostaną wykupione po roku. Cena  obligacji wynosi 95 zł, natomiast wartość nominalna to 100 zł.

Zysk inwestora= 10 x (100 – 95) = 50 zł

2) Obligacje o stałym kuponie, w których przychodem jest kupon, który stanowi określony procent wartości nominalnej.

Przykład II: Inwestor kupuje 10 obligacji korporacyjnych o wartości nominalnej 100 zł, które zostaną wykupione po roku. Kupon jest równy 5% wartości nominalnej.

Zysk inwestora = 10 x ( 100 zł x 5% ) = 50 zł

3) Obligacje o zmiennym kuponie, w których przychód jest naliczany w oparciu o określony wskaźnik np. WIBOR (stopa procentowa, po jakiej banki udzielają pożyczek na rynku międzybankowym), do którego dodaje się wcześniej ustaloną marżę.

Przykład III: Inwestor kupuje 10 obligacji korporacyjnych o wartości nominalnej 100 zł, które zostaną wykupione po roku. Przychód jest naliczany w oparciu o WIBOR 3M wynoszący 3%, który zostanie powiększony o marżę równą 2% wartości nominalnej.

Zysk inwestora= 10 x [ 100 zł x ( 3% + 2% ) ] = 50 zł

Obligacje korporacyjne a obligacje skarbowe

Porównując obligacje korporacyjne do skarbowych warto przede wszystkim podkreślić, że są one mniej wrażliwe na  wahania wynikające z bieżącego stanu gospodarki. Otoczenie gospodarcze i polityczne oraz decyzje organów prowadzących politykę monetarną (związaną z kształtowaniem stóp procentowych ) mniej wpływają na ich kurs. Ponieważ ryzyko inwestycji w obligacje korporacyjne wynikające ze zmian stóp procentowych jest mniejsze, przekłada się to na większą stabilność zysku z tych inwestycji. Jest to konsekwencją tego, że inwestorzy nie spekulują na obligacjach korporacyjnych w takim stopniu jak na obligacjach skarbowych. Dodatkowo warto podkreślić, że jedną z największych zalet inwestycji w obligacje korporacyjne jest to, że na rynku jest dostępnych bardzo dużo rozwiązań. Każdy inwestor może sam wybrać serie obligacji według swoich preferencji związanych z horyzontem czasowym inwestycji, mechanizmem naliczania przychodu oraz ryzykiem. Natomiast w przypadku obligacji skarbowych do wyboru jest ograniczony zakres dostępnych rozwiązań (aktualnie na polskim rynku dostępne są 4 rodzaje obligacji skarbowych dla inwestorów- stan na 16.06.2014 ).

Obligacje korporacyjne a fundusze inwestycyjne obligacyjne

Innym rozwiązaniem inwestycyjnym o podobnym poziomie ryzyka do inwestycji w obligacje korporacyjne są fundusze inwestycyjne obligacyjne. O ile można powiedzieć o nich, że są dość bezpiecznym rozwiązaniem inwestycyjnym to na pewno trzeba dodać, że opłaty w przypadku takiego rozwiązania inwestycyjnego są zdecydowanie wyższe niż w przypadku inwestowania na własną rękę w obligacje korporacyjne. Każdy inwestor decydujący się na kupno jednostek uczestnictwa takiego funduszu ponosi koszt opłat za przystąpienie do inwestycji oraz za zarządzanie powierzonymi środkami. W konsekwencji rentowność takiej inwestycji zaczyna być dodatnia dopiero wtedy, kiedy wypracowane zyski pokryją wszystkie koszta. Natomiast w przypadku obligacji korporacyjnych ponosimy tylko koszt prowizji od transakcji, który jest ustalany przez biuro maklerskie, w którym mamy otwarty rachunek.

Obligacje korporacyjne a akcje spółek dywidendowych

Inną alternatywą dla inwestycji w obligacje korporacyjne są akcje  spółek dywidendowych. Są to zwykle spółki, które mają ugruntowaną pozycję na rynku i nie inwestują całych swoich zysków w rozwój. Dlatego poprzez dywidendę dzielą się wypracowanym zyskiem ze swoimi akcjonariuszami. Oczywiście trzeba pamiętać, że zysk dla inwestora wypracowany w taki sposób jest bardzo zmienny. Związane jest to przede wszystkim z tym, że może zmienić się sytuacja rynkowa danej spółki i w konsekwencji wypracowane zyski mogą bardzo się zmniejszyć. Co za tym idzie, spółka która ma mniejszy zysk netto zmniejsza wypłacone dla akcjonariuszy dywidendy. Dodatkowo warto pamiętać, że może ulec zmiana polityka wypłaty dywidendy. Spółka może zmienić swoje podejście w kwestii podziału zysku netto i wpłynąć na niekorzyść dotychczasowych akcjonariuszy. Natomiast w przypadku obligacji korporacyjnych przychód inwestora nie jest zależny od zmian w prowadzonej polityce przez zarząd danego przedsiębiorstwa tylko od warunków zapisanych w prospekcie emisyjnym. Jak już wcześniej wspomniano, jest on ogólnodostępny i każdy może zweryfikować  zawarte w nim dane dotyczące przysługujących praw inwestorom oraz emitentom.

Obligacje korporacyjne a lokaty strukturyzowane

Kolejną z dostępnych możliwości, która jest zaliczana do inwestycji, które w pierwszej kolejności pozwalają ochronić zainwestowany kapitał to lokaty struturyzowane. Jak sama nazwa wskazuje ten instrument finansowy składa się ze struktury kilku instrumentów, zwykle dwóch. Najczęściej jest tak, że jeden z nich jest bardzo ryzykowny i dzięki niemu inwestor może oczekiwać potencjalnych zysków. Natomiast drugi jest bezpieczny, a jego podstawowym zadaniem jest osiągniecie zysku przy minimalnym poziomie ryzyka. W praktyce działa to tak, że inwestor osiąga zysk w przypadku kiedy ten bardzo ryzykowny instrument przynosi oczekiwane korzyści. W przeciwnym wypadku inwestor dostaje z powrotem kwotę równą sumie pieniędzy którą zainwestował. Jednakże należy pamiętać, że ze względu na inflację, realna wartość pieniądza który posiadamy po inwestycji jest mniejsza.  Dodatkowo warto podkreślić, że  wbudowany w struktury ryzykowny instrument finansowy jest zwykle bardzo skomplikowany. W konsekwencji inwestor nie jest  stanie zweryfikować na bieżąco czy jego inwestycja jest rentowna. Stanowi to jeden z mankamentów takiej inwestycji. Szczególnie biorąc pod uwagę to, że najczęściej horyzont czasowy inwestycji w  lokaty ustrukturyzowane wynosi od dwóch do czterech lat. Natomiast w przypadku obligacji korporacyjnych, każdy inwestor może śledzić na bieżąco jak się kształtuje zysk z jego inwestycji. Dodatkowo warto nadmienić, że nie ma konieczności kurczowego trzymania się założonego na początku horyzontu czasowego. Jeżeli inwestor zamierzał ulokować swoje środki w obligacje korporacyjne na cztery lata ale po dwóch stwierdził, że np. woli zainwestować w inne instrumenty finansowe to poniesie tylko koszty prowizji od transakcji.

Obligacje korporacyjne – charakterystyka

Czas inwestycji

W zależności od preferencji inwestora; zwykle od kilku miesięcy do kilku lat

Ryzyko

Inwestycja obarczona niskim poziomem ryzyka, które można łatwo zweryfikować

Potencjalne zyski

Rentowność najczęściej przewyższa zyski z inwestycji o podobnym poziomie ryzyka

Możliwość
rozproszenia ryzyka

Bardzo duży wybór instrumentów, który umożliwia znaczące ograniczenie ryzyka

Wrażliwość na inflację

Możliwość doboru instrumentów tak, żeby zawsze przewyższały inflację o ustaloną wartość

Koszty inwestycji

Prowizje płacone od transakcji kupna i sprzedaży

Podsumowując warto przede wszystkim podkreślić, że obligacje korporacyjne dają do wyboru dużo wariantów inwestycji. Inwestor, określając swoje preferencje dotyczące horyzontu czasowego inwestycji oraz akceptowanego poziomu ryzyka jest w stanie stworzyć portfel inwestycyjny odpowiadający jego potrzebom. Co ważne, nie ponosimy przy tym kosztów za zarządzanie, jak w przypadku omówionych wcześniej innych rozwiązań inwestycyjnych.

Kredyt czy emisja obligacji korporacyjnych?

Spółki kapitałowe, które rozważają pozyskanie kapitału dłużnego mogą wybierać pomiędzy kredytem bankowym a obligacjami korporacyjnymi. To która z form finansowania jest korzystniejsza zależy od indywidualnej sytuacji spółki. Wiele przedsiębiorstw stosuje politykę dywersyfikacji źródeł kapitału i korzystają z kredytu i obligacji równolegle. W niniejszym artykule szczegółowo porównamy obie formy finansowania i postaramy się odpowiedzieć, która z nich może być korzystniejsza.

Podmiot gospodarczy zaciągający kredyt jest zobligowany do zwrotu otrzymanych kapitału wraz z odsetkami na rzecz banku. Środki muszą zostać przeznaczone na ściśle określony cel. W przypadku obligacji emitent poświadcza, że jest dłużnikiem właściciela obligacji (obligatariusza) i zobowiązuje się wobec niego do określonego świadczenia (zapłata odsetek i zwrot kapitału). Zarówno kredyt jak i emisja obligacji wiążą się z powstaniem zobowiązania i konieczności spłaty odsetek oraz  kapitału. Jednak mimo tych podobieństw istnieje wiele różnic:

Proces pozyskania kapitału 

Pierwszym krokiem przedsiębiorstwa w wyborze odpowiedniej formy finansowania jest analiza samego procesu pozyskania kapitału. Spółka musi zwrócić uwagę czy istnieją formalne lub merytoryczne możliwości i ograniczenia pozyskania finansowania.

Dokonując takiej analizy spółka powinna zwrócić uwagę na:

  1. długość trwania procesu,
  2. wymagane dokumenty, proces formalny,
  3. klauzule umowne.
Długość trwania procesu

Przedsiębiorstwo poszukując finansowania ma z góry określony harmonogram wykorzystania środków. Z perspektywy przedsiębiorstwa zorganizowanie finansowania w odpowiednim terminie może warunkować pomyślność planów inwestycyjnych.

Pozyskanie finansowania bankowego zależy od czasu, który bank potrzebuje na podjęcie decyzji kredytowej. Bank w trakcie analizy kredytowej spółki może wymagać dodatkowych wyjaśnień i dokumentów. Zanim dojdzie do podpisania umowy kredytowej i uruchomienia środków bank również może zażądać spełniania dodatkowych warunków. Powoduje to, że trudno określić szacunkowy okres pozyskiwania kapitału bankowego. Spółka może długo pozostawać w niepewności co do ostatecznej decyzji banku. Po podpisaniu umowy kredytowej i spełnieniu warunków kredytowych bank wypłaca środki w kilka dni roboczych.

Czas potrzebny na zorganizowanie emisji obligacji można podzielić na dwa etapy. Pierwszy to przygotowanie odpowiedniej dokumentacji niezbędnej do oferowania obligacji. Przygotowanie tych materiałów powinno zająć kilka tygodni. Na resztę procesu pozyskania kapitału przypada subskrypcja podczas, które inwestorzy dokonują wpłat i  zapisów na obligacje. Zapisy na obligacje w praktyce najczęściej trwają dwa tygodnie. Proces organizacji emisji obligacji może zająć od dwóch do trzech miesięcy. Nie każda emisja może się skończyć sukcesem. Jeżeli inwestorzy ocenią, że spółka jest niewiarygodna lub oferuje nierynkowe parametry emisji to zapisy mogą zostać złożone na mniejszą kwotę niż planował emitent.


2. Wymagane dokumenty, proces formalny

Podmiot gospodarczy zaciągający kredyt musi spełnić szereg formalności przed przystąpieniem do kredytu. Należy przedstawić dokumenty rejestrowe, dokumenty finansowe (w tym biznesplan projektu, który ma zostać sfinansowany oraz sprawozdanie finansowe), zaświadczenia z ZUS i US, wyciągi bankowe i wiele innych dokumentów potwierdzających m.in. wartość zabezpieczenia oraz sytuację finansową. W trakcie analizy finansowej spółki bank może zażądać dodatkowych dokumentów.

Emisja obligacji związana jest z mniejszą ilością dokumentów. Zarząd emitenta musi uchwalić uchwałę o emisji obligacji, przygotować dokument ofertowy z załącznikami, w tym zbadane sprawozdanie roczne za poprzedni rok obrotowy.

3. Klauzule umowne

Uzyskanie kredytu bankowego wiąże się z podpisaniem umowy kredytowej. Mogą być w niej zapisy, które dają bankowi szereg uprawnień. Banki zastrzegają sobie możliwość wypowiedzenia umowy lub podwyżkę marży w przypadku zaistnienia określonych okoliczności (np. wskaźniki zysków lub zadłużenia). Po udzieleniu kredytu bank może warunkować kolejne finansowanie od swojej zgody. Bank może mieć  do prawo do wpływu na decyzje biznesowe spółki.

Obligacje również wiążą się z klauzulami (kowenanty). Część wynika wprost z ustawy o obligacjach. W przypadku nieuregulowania w terminie odsetek na rzecz inwestorów cała emisja obligacji staje się wymagalna. W warunkach emisji obligacji mogą być zapisane dodatkowe klauzule, których intencją jest zabezpieczenie inwestorów. Mogą to być wskaźniki lub zdarzenia uprawniające obligatariuszy do żądania przedterminowego wykupu obligacji. Emitent ma znaczny wpływ na kształt klauzul zawartych w warunkach emisji i są one bardziej liberalne w stosunku do klauzul z umów bankowych.
 

Dostępność kapitału

Można stwierdzić, że zdobycie kapitału bankowego jest zamknięte przed wieloma przedsiębiorcami. Mogą oni nie dysponować odpowiednim zabezpieczeniem lub bank może odmawiać finansowania dla przedsiębiorstw z branż, które uznaje za zbyt ryzykowne. Decyzja odmowna często jest podejmowana nie na podstawie analizy sytuacji konkretnej spółki, lecz na podstawie ogólnego nastawienia do branży, którą reprezentuje przedsiębiorstwo.

Dostępność finansowania z tytułu emisji obligacji jest znacznie wyższa dla przedsiębiorstw. Inwestorzy mogą lepiej postrzegać poszczególne spółki i branże niż banki. Mogą zaakceptować brak zabezpieczenia lub sfinansować projekt, który jest na stosunkowo wczesnym etapie rozwoju.


Cel finansowania    

Kredyt zawsze udzielany jest na określony cel, więc jeżeli firma stanie przed możliwością alternatywnego wykorzystaniu środków nie będzie mogła ich przesunąć na nowy projekt.

W przypadku finansowania przez emisję obligacji, gdy cel nie został wskazany, spółka może wydatkować środki w dowolny sposób, co jest istotną przewagą w stosunku do kredytu.


Koszty

Oprocentowanie kredytu jest zależne od tego jak bank oszacuje swoje ryzyko. Inne koszty związane z kredytem to:  rozpatrzenie wniosku o kredyt, prowizja, ubezpieczenia oraz szacowanie wartości zabezpieczenie i koszty ustanowienia zabezpieczenia. W trakcie spłaty kredytu istnieje ryzyko powtórnej weryfikacji zdolności kredytowej bądź szacowania wartości zabezpieczenia. Jeżeli firma nie przejdzie pozytywnie ponownej weryfikacji może wrosnąć oprocentowanie kredytu.

Jeżeli chodzi o oprocentowanie obligacji to emitent sam określa wysokość i zasady oprocentowania obligacji. Żeby emisja zainteresowała inwestorów to oprocentowanie obligacji powinno być zbliżone do oprocentowania podobnych firm.

 Czynniki wpływające na oprocentowanie obligacji:

  • wyniki finansowe emitenta,
  • prognozy finansowe i ich realizacja,
  • zabezpieczenie lub jego brak,
  • notowanie akcji na rynku regulowanym lub ASO,
  • notowanie innych serii obligacji na Catalyst,
  • rating emitenta,

Poza oprocentowaniem emisji, przy wprowadzaniu obligacji na Catalyst pojawiają się dodatkowe koszty na rzecz GPW, BondSpot czy KDPW związane m.in. z autoryzacją i rejestracją emisji, koszty na rzecz Autoryzowanego Doradcy z tytułu doradztwa i organizacji emisji.

Koszty kredytu bankowego mogą być wyższe lub zbliżone z kosztami emisji obligacji.


Zabezpieczenia 

W przypadku kredytu bank zazwyczaj wymaga zabezpieczenia powyżej wartości zaciągniętego kredytu.

Emitent obligacji sam ustala sposób zabezpieczenia lub może wyemitować obligacje niezabezpieczone lub zabezpieczone częściowo. Obligacje bez zabezpieczenia charakteryzują się zazwyczaj wyższym oprocentowaniem, z racji wyższego ryzyka dla inwestora.


Przepływy pieniężne związane ze spłatą zadłużenia

Kredytobiorca zazwyczaj zobowiązany jest spłacać comiesięczne raty kapitałowo-odsetkowe, które stanowią znaczące obciążenie budżetu przed momentem zakończenia projektu inwestycyjnego.

Emitent obligacji w ustalonych okresach spłaca obligatariuszom odsetki, a kapitał w dniu wykupu. Tym samym nie obciąża budżetu w czasie rozwoju i realizacji projektu. Zapadalność obligacji może być dopasowana do zwrotu z inwestycji sfinansowanej z emisji obligacji.

Podsumowanie: 

Wśród przedsiębiorstw rośnie świadomość znaczenia rynku Catalyst, jako źródła pozyskiwania kapitału, co widać po rosnącej ilości debiutów emitentów. Emisja obligacji korporacyjnych posiada różnorodne przewagi nad alternatywnymi formami pozyskania kapitału, można więc oczekiwać, że w przyszłości tendencja ta utrzyma się.

Jeżeli jesteś przedsiębiorcą i interesujesz się emisją obligacji korporacyjnych wypełnij formularz i skontaktujemy się z Tobą.